یکی از اصلی‌ترین مدارک هویتی افراد، پاسپورت آن‌هاست. این مدرک درواقع برای عبور و مرور بین مرزی استفاده می‌شود و هر فردی که پا به کشوری خارجی می‌گذارد به آن برای دسترسی به خدمات و انجام امور قانونی، نیاز دارد. هر کشوری برای صدور گذرنامه برای شهروندان خود، قوانین و مراتبی دارد که مهم‌ترین آنها معمولا تهیه مدارک لازم است.
در این مقاله، ضمن تعریف پاسپورت، مدارک لازم برای تهیه آن را با در نظر گرفتن سن، جنسیت و دیگر موارد مرور می‌کنیم. سپس، ضمن بررسی مراحل دریافت این مدرک به شرایط و ضوابط تمدید آن خواهیم پرداخت. درصورتی‌که قصد سفر به خارج از کشور را دارید، این مقاله می‌تواند در دریافت اصلی‌ترین مدرک لازم برای آن به شما کمک کند.
پاسپورت چیست؟
پاسپورت (Passport) از دو کلمه Pass و Port تشکیل شده که در فارسی به گذرنامه ترجمه شده است. این مدرک، یکی از مدارک شناسایی بوده که هدف اصلی آن گردآوری و نشان دادن اطلاعات هویتی و ملی افراد به‌منظور سفر به کشورهای خارجی است. فردی که مدرک شناسایی یک کشور را داشته باشد، به این معنی است که شهروند کامل آن کشور بوده یا از بسیاری از حقوق شهروندی آن کشور برخوردار است.
از این مدرک شناسایی به‌منظور سفر به کشورهای خارجی و همچنین دسترسی به خدمات کنسولی در دیگر کشورها استفاده می‌شود. ازجمله اطلاعاتی که در این مدرک ثبت می‌شود نام، نام خانوادگی، محل و تاریخ تولد، امضاء و تاریخ انقضای گذرنامه است. برخی از دولت‌های محلی و فدرال نیز در کشورهای خارجی برای شهروندان خود مدارک شناسایی جداگانه صادر می‌کنند.
در بسیاری از کشورها از ریزتراشه در پاسپورت‌ها استفاده می‌شود تا خواندن آنها توسط ماشین‌ها راحت‌تر شده و جعل آنها دشوارتر شود. به این مدارک که حاوی اطلاعاتی مانند اثرانگشت فرد هستند، بیومتریک گفته می‌شود.
مدارک لازم برای دریافت پاسپورت ایران
برای گرفتن پاسپورت در اولین قدم باید از مدارک لازم برای دریافت آن آگاه باشید. این مدارک برای آقایان به شرح زیر است:
- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه (عکس‌دار برای افراد بالای ۱۵ سال)
- یک قطعه عکس شش در چهار که در قسمت بعد شرایط آن را شرح می‌دهیم.
- اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند (برای آقایان زیر ۵۰ سال)
- فرم پرشده‌ی تقاضا که در دفتر پلیس به‌اضافه ۱۰ داده می‌شود.
- ارائه‌ی موافقت‌نامه سازمان نظام‌وظیفه برای دانشجویان و دانش‌آموزان که با ارائه‌ی گواهی اشتغال به تحصیل به این سازمان صادر می‌شود.
دریافت این مدرک شناسایی برای خانم‌ها مراحل پیچیده‌تری دارد. شرایط لازم به شرح زیر است:
- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه (عکس‌دار برای افراد بالای ۱۵ سال)
- یک قطعه عکس شش در چهار که در قسمت بعد شرایط آن را شرح می‌دهیم.
- فرم پرشده‌ی تقاضا
- اجازه‌نامه‌ی رسمی و محضری از همسر که باید با حضور در یکی از دفترخانه‌های اسناد رسمی نسبت به آن اقدام شود.
- ارائه‌ی گواهی فوت همسر یا اصل شناسنامه باطل‌شده‌ی او، برای بانوانی که همسرشان فوت کرده است.
- ارائه‌ی اصل طلاق‌نامه برای بانوان مطلقه
- همچنین بانوانی که ازدواج نکرده‌اند یا زیر ۱۸ سال هستند نیز باید اجازه‌نامه از سوی پدر یا قیم قانونی خود ارائه کنند.
البته بانوان مقیم خارج از کشور، نیازی به ارائه اجازه‌نامه‌ی محضری از همسر خود ندارد.
حتما بخوانید: عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۲
عکس پاسپورت
شرایط عکس، مشخص است. علاوه بر اینکه در دفاتر پلیس به‌اضافه ۱۰، عکس‌برداری هم انجام می‌شود می‌توانید با مراجعه به آتلیه‌ها اقدام به گرفتن عکس کنید. شرایط عکس پاسپورتی برای آقایان به شرح زیر است:
- زمینه سفید
- تمام‌رخ به‌گونه‌ای که گوش‌ها و پیشانی کاملا معلوم باشند.
- ریش و موی سر معمولی و بدون آرایش خاص
- بدون روتوش شدید
- بدون کراوات، عینک، کلاه و زیورآلات
برای خانم‌ها نیز این شرایط به شرح زیر است:
- حجاب کامل برای افراد بالای پنج سال
- بدون زیورآلات
- بدون آرایش سنگین
- پوشیدن روسری و مقنعه بدون طرح‌های نامتعارف
- بدون روتوش زیاد
همچنین افرادی که جراحی زیبایی کرده‌اند اگر عکس جدیدشان با عکس کارت ملی‌شان تفاوت زیادی داشته باشد، ملزم به ارائه‌ی گواهی از پزشک جراح خود دارند.
مراحل گرفتن پاسپورت
با تهیه مدارک لازم، می‌توان گفت تقریبا بیشتر مراحل را طی کرده‌اید. تنها لازم است که با در دست داشتن مدارک خود به نزدیک‌ترین شعبه‌ی پلیس +۱۰ منطقه‌ی خود مراجعه کنید. برای این کار می‌توانید با مراجعه به سایت اینترنتی این نهاد به آدرس epolice.ir و مراجعه به بخش تماس با ما شعبه‌ی نزدیک به خود را پیدا کنید.
در دفاتر پلیس الکترونیک، فرم درخواست صدور گذرنامه به شما داده شده و از شما انگشت‌نگاری به عمل خواهد آمد. توصیه می‌شود تا پیش از ظهر به این دفاتر مراجعه کنید؛ چراکه ثبت درخواست مقداری طول می‌کشد. همچنین پر کردن فرم درخواست نیز ممکن است زمان‌بر باشد. علاوه بر این در برخی مواقع، گزارش شده است که سیستم ارتباطی دفاتر قطع‌شده و کاربران باید دقایقی منتظر بمانند.
هزینه پاسپورت ۱۴۰۱
یکی از اقداماتی که در دفاتر پلیس به‌اضافه ۱۰ از شما خواسته می‌شود که نسبت به آن اقدام کنید پرداخت هزینه‌های مربوط به عوارض نیروی انتظامی، شهرداری و خدمات خود دفاتر است. این هزینه‌ها سالانه افزایش می‌یابند. به‌طورمعمول خود دفاتر یا عابر بانک دارند یا کارمند دفتر خود اقدام به دریافت هزینه از شما با گرفتن کارت بانکی‌تان می‌کند. در غیر این صورت نیاز است وجوه مربوط به شهرداری و نیروی انتظامی را با مراجعه‌ی مستقیم به بانک ملی و دریافت فیش، واریز کنید. بقیه وجوه را به‌صورت اینترنتی یا با استفاده از عابر بانک‌های سطح شهر نیز می‌توانید، پرداخت کنید. مجموع این هزینه‌ها در سال ۱۴۰۱، حدود ۲۰۴ هزار تومان است.
در پایان به شما رسیدی تحویل داده می‌شود که باید آن را نزد خود نگه دارید و در زمان مراجعه مامور پست، به او تحویل دهید.
حتما بخوانید: قیمت و دریافت ارزمسافرتی ۱۴۰۲
تمدید پاسپورت
به‌طورکلی، گذرنامه شما دارای تاریخ انقضای اولیه پنج‌ساله است. پس از این مدت باید نسبت به تمدید آن اقدام کنید. علاوه بر آن به دلایل دیگری نیز ممکن است به تمدید یا تعویض نیاز داشته باشید. مهم‌ترین این دلایل، پر شدن همه صفحات آن به دلیل سفرهای زیاد است؛ چراکه در فرودگاه‌ها معمولا روی صفحات داخلی مهر می‌زنند. علاوه بر این ممکن است گذرنامه شما مخدوش شده باشد یا نام و نام خانوادگی‌تان را تغییر داده باشید. همچنین شاید درخواست تفکیک نام فرزندان خود را داشته یا اصلا مدرک خود را گم کرده باشید؛ در همه این موارد باید تمدید کنید. سعی داشته باشید قبل از برنامه ریزی برای سفر و قبل از خرید بلیط هواپیما خارجی از آپدیت بودن تاریخ پاسپورت خود اطمینان داشته باشید.
مدارک تمدید گذرنامه تقریبا مشابه مدارک دریافت آن است، با این تفاوت که در دفاتر به شما فرم تمدید یا تعویض داده می‌شود و همچنین هزینه‌های آن نیز در سال ۱۴۰۱ برابر با حدودا ۱۲۰ هزار تومان است. در هنگام ثبت درخواست تمدید، باید اصل پاسپورت قبلی را به همراه کپی صفحات آن به همراه داشته باشید. در غیر این صورت باید درخواست مفقودی گذرنامه بدهید. پس از انجام مراحل لازم در دفاتر پلیس الکترونیک، رسیدی به شما تحویل داده می‌شود که باید در زمان تحویل، به مامور پست بدهید.
حتما بخوانید: با انواع ویزاها آشنا شوید!
همچنین، دانشجویان خارج از کشور به‌منظور تعویض گذرنامه دانشجویی خود ملزم به ارائه مدارک زیر به سفارت یا کنسولگری ایران هستند:
- اصل ریز نمرات از شروع تحصیل
- برگه اشتغال به تحصیل مخصوص دانشجویان خارجی با مهر دانشگاه
- عکس مدرک مشخص‌کننده‌ی وضعیت نظام‌وظیفه
- تکمیل فرم‌های مربوطه
سخن آخر
اصلی‌ترین مدرکی که برای سفر به خارج از کشور به آن نیاز دارید، گذرنامه است. این مدرک برای همه افراد صادر می‌شود و درواقع، نشان می‌دهد که شما ایرانی هستید و چه مشخصات هویتی دارید. عمده‌ترین مرحله دریافت پاسپورت، تهیه مدارک آن است که به‌طور کامل آنها را در این مقاله شرح دادیم. پس‌ازآن کافی است که به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کرده و ضمن انجام اموری مانند پر کردن فرم مربوطه، انگشت‌نگاری و پرداخت وجوه لازم، درخواست خود را ثبت کنید. درصورتی‌که مشکلی برای صدور گذرنامه برای شما وجود نداشته باشد، طی مدت حداکثر ۲۰ روز، از طریق پست برای شما ارسال می‌شود. شما می‌توانید برای برنامه ریزی مسافرت از سرویس خرید آنلاین بلیط هواپیما استفاده کنید.
سوالات متداول
۱) آیا هزینه دریافت پاسپورت برای جنسیت‌ها و سنین مختلف متفاوت است؟
خیر. این هزینه برای همه افراد برابر است.
۲) آیا ممکن است صدور پاسپورت با مشکل مواجه شود؟
درصورتی‌که متقاضی ممنوع‌الخروج باشد یا در استعلامات او مشکلی به وجود بیاید، صدور پاسپورت برای او تا رفع این موانع، امکان‌پذیر نخواهد بود. این مشکلات از سوی اداره گذرنامه و پلیس به‌اضافه ۱۰ به متقاضی اطلاع داده می‌شوند.
۳) افراد خارج ایران چطور می‌توانند گذرنامه خود را تمدید کنند؟
با مراجعه به کنسولگری‌ها و سفارت‌خانه‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور
۴) درصورتی‌که گذرنامه گم شود، اما از تاریخ آن گذشته باشد آیا نیازی به ارائه اصل آن هنگام تعویض وجود دارد؟
خیر، در این صورت تنها کافی است درخواست تمدید پاسپورت خود را بدهید.
دیدگاهتان را بنویسید