باوجوداینکه شهر زاهدان واقع در استان سیستان و بلوچستان، آثار ارزشمند طبیعی و گردشگری بسیاری دارد ولی همچنان تا حد زیادی ناشناخته باقی‌مانده است. البته این موضوع به بکر بودن این استان نیز کمک می‌کند. بااین‌وجود استان سیستان و بلوچستان جاذبه‌های دیدنی بسیاری دارد که نباید از آن‌ها چشم‌پوشی کرد و باید بیشتر مورد لطف گردشگران و حتی مسئولان قرار بگیرد. در این مقاله تمام نکات مهم در مورد سفر به زاهدان را برای شما شرح می‌دهیم.
آشنایی با تاریخچه سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان یکی از قدیمی‌ترین مناطق کشور ایران به‌حساب می‌آید که از ۳ منطقه سیستان، مکران و سرحد تشکیل شده بود. البته که استان فعلی تنها بخش شمالی این ۳ منطقه را در بردارد.
این مناطق به‌قدری قدیمی و ارزشمند هستند که حتی در کتیبه‌های میخی داریوش، تخت‌جمشید و بیستون از آن‌ها نام‌برده‌شده است. بخشی از این استان به مکران در دوران معاویه به تصاحب درآمد، بنابراین بلوچ‌ها بعد از حمله سلجوقیان به کرمان سفر کردند و بعد از کرمان نیز به بخش مکران این استان کوچ کردند.
در دوران عباسیان کوچ بلوچ‌ها به این ناحیه بیشتر شد اما طولی نکشید که بلوچ‌ها نیز مورد تهاجم سایرین قرار گرفتند و بسیاری از آن‌ها کشته شدند. در سال ۸۰۰ هجری تیمورلنگ برای سفر به هندوستان تصمیم گرفت از سیستان و بلوچستان عبور کند، بدین‌ترتیب به هنگام گذر از این شهر قتل و غارت‌های بسیاری صورت گرفت.
با گذر زمان و در سال ۱۳۲۶ بخشی از بلوچستان به پاکستان ملحق و مرز این بخش از سیستان و بلوچستان، از کشور ایران جدا شد.
آشنایی با آداب‌ورسوم سیستان و بلوچستان
همان‌طور که می‌دانید مردم هر شهر و دیار در کشور عزیز ما ایران دارای آداب‌ورسوم خاصی هستند و این آداب باتوجه‌به نکات زیر برای هر یک از آن‌ها رقم خورده است:
- موقعیت جغرافیایی
- اقلیم آب‌وهوایی
- شهر و کشور‌های همسایه
- تاریخ و تمدن آن منطقه
ازآنجایی‌که قومیت‌های مختلفی همانند بلوچی و زابلی در استان سیستان و بلوچستان حضور دارند شما با آداب‌ورسوم متفاوتی روبه‌رو می‌شوید که البته لهجه آن‌ها نیز متفاوت از سایرین خواهد بود. در ضمن بیشتر آداب‌ورسوم این شهر و استان با ایرانی‌های دیگر متفاوت است. در ادامه به برخی از این آداب اشاره می‌کنیم:
- افراد این استان در عید فطر لباس نو به تن می‌کنند و به بازدید از یکدیگر می‌روند، همچنین در همین روز در محلی به نام عیدگاه برای خواندن نماز عید فطر به‌دور هم جمع می‌شوند.
- در عید قربان نیز در محلی به نام عیدگاه به‌دور هم جمع می‌شوند و با کمک یکدیگر شتری را قربانی می‌کنند تا گوشت آن را به نیازمندان بدهند.
- عید نوروز در این استان رونق زیادی ندارد و خیلی مورد توجه افراد قرار نمی‌گیرد.
- ازدواج در این استان همچنان به روش سنتی و بدون آشنایی قبلی دختر و پسر انجام می‌شود.
- مراسم‌های مربوط به ازدواج سیستانی‌ها تا حدودی شبیه به سایر بخش‌های کشور است، در مرحله اول خواستگاری صورت می‌گیرد. سپس شیرینی‌خوران خواهد بود و بعد از آن نیز خانواده داماد در مقابل عروس خود گوسفندی را قربانی می‌کنند. خانواده عروس نیز مایحتاج زندگی این زوج را همانند نخود، برنج، آرد و غیره را تأمین خواهند کرد. در نهایت دختر با سازوآواز روانه خانه شوهر خود می‌شود.
- در این استان برخلاف سایر شهر‌ها، داماد به خانه عروس می‌رود و چند وقتی را در آنجا زندگی می‌کند.
معرفی غذا‌های محلی سیستان و بلوچستان
در سفر به زاهدان (سیستان و بلوچستان) بهتر است غذا‌های محلی آن‌ها را نیز امتحان کنید چرا که هر یک از شهرهای کشور ایران دارای غذا‌های محلی خاص خود هستند که در سایر شهر‌ها نمی‌توان این غذا‌ها را پیدا کرد. این شهر نیز باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی که دارد و اقوامی که در آن زندگی می‌کنند، غذا‌های محلی خاصی دارد.
- کشک زرد
- آبگوشت زابلی (گوشت، دنبه، فلفل، سیب‌زمینی، پیاز، نمک و ادویه مخصوص سیستانی‌ها ترکیبی از پیاز، نمک، زردچوبه، گندم، تخم شوید، زیره و گشنیز)
- لندو (کنجد، خرما و گندم)
- املت سوزی
- پکوره
- دیگچه
- تباهگ
- چنگالی (آرد، خرما، روغن حیوانی و آب)
- دوغ پا (شبیه به قیمه‌ای که با دوغ درست می‌شود)
- لنجو (آب یا دوغ و ماهی)
- بت ماش (برنج، ماش، ادویه و روغن)
چگونه به سیستان و بلوچستان برویم؟
مسیر دسترسی به سیستان و بلوچستان با خودرو شخصی یا اتوبوس بسیار طولانی است ولی شما می‌توانید از روش‌هایی همانند سفر هوایی یا سفر با قطار نیز استفاده کنید و طی مدت کوتاهی به این استان برسید. توصیه می‌کنیم اگر هزینه کافی دارید، برای سفر به زاهدان از پرواز‌های هوایی کمک بگیرید.
فرودگاه‌های این استان بهترین خدمات را در شرق کشور تأمین می‌کنند و نقش مهمی در حمل‌ونقل کشوری دارند. باتوجه‌به مقصد نهایی و همچنین مبدایی که از آن حرکت می‌کنید، می‌توانید یکی از فرودگاه‌های زیر را در نظر بگیرید:
- فرودگاه کنارک
- فرودگاه ایرانشهر
- فرودگاه زابل
گذشته از پرواز هوایی، خطی ریلی و راه‌آهن این استان نزدیک به یک قرن قدمت دارد، ازاین‌رو با انتخاب قطار برای رفتن به این استان، سفری اقتصادی و امن‌تر را تجربه خواهید کرد. البته که سفر با خودروی شخصی نیز یکی از بهترین روش‌های دسترسی به استان سیستان و بلوچستان است.
باتوجه‌به مبدایی که از آن حرکت می‌کنید، می‌توانید یکی از بهترین و کوتاه‌ترین مسیر‌های دسترسی به زاهدان را بررسی و انتخاب کنید. از دیگر روش‌های سفر به این شهر، سفر اتوبوسی است که نه‌تنها ارزان‌ترین نوع سفر به‌حساب می‌آید بلکه از دسترسی به این روش بسیار ساده است زیرا از تمام پایانه‌های شهری در کشور ایران می‌توان بلیطی به مقصد سیستان و بلوچستان تهیه کرد.
فراموش نکنید با کمک سرویس بلیت سفر اسنپ می‌توانید برای سفر به زاهدان به راحت‌ترین شکل ممکن و بدون معطلی بلیط هواپیما، اتوبوس یا قطار تهیه کنید و برنامه سفر خود را بچینید.
بهترین زمان سفر به سیستان و بلوچستان
ازآنجایی‌که آب‌وهوای این استان زیبا و بکر خشک و گرم است، بهترین زمان سفر به این شهر، فصل بهار یا اوایل پاییز خواهد بود. اما اگر دوست دارید در خنک‌ترین زمان ممکن به این شهر سفر کنید، بهتر است از اوایل دی تا اوایل بهمن که درجه هوای این شهر ۷ است به زاهدان سر بزنید.
به‌طورکلی توصیه می‌کنیم برای اینکه از سفر خود لذت ببرید و با مشاهده مکان‌های دیدنی این شهر متوجه تاریخچه و خاص بودن سیستان و بلوچستان شوید، بهتر است از اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت یا اینکه در فصل پاییز به این شهر بروید. ناگفته نماند زابل یا سایر شهرهای این استان نیز آب‌وهوایی نزدیک به یکدیگر دارند.
البته اگر از شلوغی گریزان هستید و دوست دارید در زمانی خلوت به این استان سفر کنید، بهتر است برنامه سفر خود را در فصل تابستان بچینید زیرا به دلیل گرمی بیش از حد هوا کمتر مسافری به این استان می‌رود. البته اگر در اردیبهشت‌ماه به این استان بروید، با جشنواره‌ها و رویداد‌های مهم آن‌ها روبه‌رو می‌شوید که بدون شک اوقات خوشی خواهید داشت.
معرفی مناطق گردشگری استان سیستان و بلوچستان
یکی از دلایل اصلی که بسیاری از افراد به این استان سفر می‌کنند، مشاهده و بازدید جاذبه‌های گردشگری سیستان و بلوچستان است. در این بخش قصد داریم به طور خلاصه هر یک از این جاذبه‌ها را نام ببریم و در ادامه مناطق خاص‌تر را به طور مفصل شرح می‌دهیم:
- خانقاه زاهدان
- غار لادیز میرجاوه
- قلعه رستم زابل
- ارگ جلال آباد
- دریای بزرگ و کوچک چابهار
- تالاب هامون
- تالاب لیپار (دریاچه صورتی)
- قبرستان جن‌ها
- جنگل‌های حرا
- روستای درک
شهر سوخته
این شهر در ۵۰ کیلومتری زابل و در ۱۷۰ کیلومتری زاهدان قرار دارد که در واقع تمدن ایران باستان را نشان می‌دهد. ابزار‌های هنری و علمی این شهر باعث شده، شهر سوخته، شهر علم و هنر نامیده شود. در شهر سوخته هیچ اسلحه‌ای مشاهده نمی‌شود زیرا در آن زمان همه مردم در صلح و صفا زندگی می‌کردند.
قدمت این شهر به ۵۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد و آب‌وهوای خوش و گوارایی داشته است. به دلیل وجود آثار سوختگی در برخی مناطق این شهر و همچنین مشاهده خاکستر در این شهر، نام آن را شهر سوخته گذاشته‌اند. در سراسر جهان نام این شهر شنیده می‌شود.
خانه شمس
خانه شمس یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی و تاریخی این استان به‌حساب می‌آید که قدمت آن مربوط به سال ۱۳۱۵ است. البته این اثر باستانی و تاریخی در حال حاضر تحت تصاحب سازمان میراث‌فرهنگی کشور قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران می‌توان نام آن را مشاهده کرد.
قلعه بمپور
یکی دیگر از مناطق گردشگری سیستان و بلوچستان قلعه بمپور است که افسانه‌های جالب و زیادی در مورد آن وجود دارد. این قلعه در ۲۴ کیلومتری ایرانشهر واقع شده و به بهمن‌پور پسر اسفندیار تعلق داشته است. قدمت این قلعه به دوران ساسانیان و اشکانیان برمی‌گردد و از مهم‌ترین قلعه‌های نظامی آسیا بوده است.
موزه پست و ارتباطات (زاهدان)
یکی از جالب‌ترین موزه‌های حاضر در این استان، موزه پست و ارتباطات است که در ساختمان قدیمی پست شهر زاهدان قرار دارد. قدمت این ساختمان نیز به سال ۱۳۱۱ برمی‌گردد و تنها از مصالحی همانند خشت خام و آجر ساخته شده است.
معماری این ساختمان بومی، کویری به‌حساب می‌آید و در سال ۱۳۷۷ به ثبت آثار ملی ایران رسید. در این موزه کهن، انواع مهر‌ها و تمبر‌ها را می‌توان مشاهده کرد. حتی گوشی‌های قدیمی یا ابزارآلات ارتباطاتی کهن نیز در این موزه قابل‌مشاهده هستند.
- مهر‌های شهر سوخته
- ماکت کبوترخانه
- مجسمه مرد پستچی
- تمبر کهن
- تمبر‌های قبل و بعد از انقلاب
قلعه چهل دختران زابل
این قلعه جادویی، معماری جالبی دارد و در شهر زابل روستای کوه خواجه واقع شده است. قدمت این قلعه نیز به دوران ساسانیان برمی‌گردد که در آن زمان ۴۰ دختر در این قلعه ساکن بودند.
آبشار لادیز میرجاوه
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان سیستان و بلوچستان طبیعت خاص آن است که آبشار لادیز یکی از همین جاذبه‌های خاص این شهر به‌حساب می‌آید. با رفتن به این مکان می‌توانید از غار لادیز نیز دیدن کنید. این آبشار زیبا در دل کوه قرار دارد و در هر فصلی از سال آب از آن جاری خواهد بود.
سواحل مکران
این محل از جمله مکان‌های طبیعی موردنظر گردشگران است که البته در گذشته نیز از محل‌های مهم این استان محسوب می‌شد. سواحل مکران جزء جا‌های دیدنی شهر چابهار است که از به بندرعباس و پاکستان وصل می‌شود. بسیاری از کشتی‌های بزرگ تجاری یا گردشگری بین‌المللی در این سواحل قابل‌مشاهده هستند.
قلعه ناصری ایرانشهر
اگر به آثار باستانی و تاریخی علاقه‌مند هستید، به قلعه ناصری ایرانشهر سر بزنید که البته جزء قلعه‌های خیلی قدیمی این استان به‌حساب نمی‌آید و قدمت آن به ۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد. متأسفانه بخش‌های زیادی از این قلعه تخریب شده‌اند ولی همچنان شکوه و جلال خود را حفظ کرده و ارزش بازدید را دارد.
مسجد فیض الرحمن
اگر به مناطق و جاذبه‌های گردشگری مذهبی علاقه دارید، مسجد فیض الرحمن گزینه مناسبی برای بازدید خواهد بود. قدمت این مسجد به دوره قاجار و پهلوی برمی‌گردد و توسط معماری ماهر ساخته شده است. در ضمن این مسجد قدیمی در سال ۱۳۷۹ به ثبت آثار ملی ایران رسید.
خانه ابویی زاهدان
یکی از جاذبه‌های گردشگری زاهدان (سیستان و بلوچستان) خانه ابویی نام دارد که برای ساخت این بنا از معماری‌های سنتی، بومی و منطقه‌ای استفاده شده است. مصالح اصلی این خانه آجر و خشت خام هستند. خانه ابویی در سال ۱۳۷۷ به ثبت آثار ملی ایران دست یافت.
کاروان‌سرای نصرت
اگر به مکان‌های خاص و متفاوت و البته قدیمی و کهن علاقه دارید، توصیه می‌کنیم از کاروان‌سرای نصرت دیدن کنید. این جاذبه گردشگری در ۴ کیلومتری شمال غرب نصرت‌آباد واقع شده است و مصالح اصلی آن خشت و گل هستند.
البته این کاروان‌سرا ظاهری بسیار ساده دارد که ۶۰ حجره در آن واقع شده‌اند و به‌طورکلی دارای ۱۵ اتاق است. در ضمن کاروان‌سرای نصرت در سال ۱۳۸۲ به ثبت ملی رسید.
گل‌فشان چابهار
یکی از برترین‌های استان سیستان و بلوچستان گل‌فشان چابهار است که پدیده‌ای عجیب در این شهر به‌حساب می‌آید و نتیجه فعالیت‌های زیرزمینی است. در این فضا حباب‌هایی از گل با گاز‌هایی طبیعی از اعماق زمین به بیرون پرتاب می‌شوند. این پرتاب‌ها صدایی شبیه پرتاب فشنگ دارند و از همین رو باعث جذب بسیاری از گردشگران و توریست‌ها به این منطقه می‌شود.
در سفر به استان سیستان و بلوچستان کجا اقامت کنیم؟
در سفر به این استان پررمزوراز باتوجه‌به شهری که به‌عنوان مقصد خود انتخاب کرده‌اید و همچنین با درنظرگرفتن سلیقه و روحیه شخصی خود می‌توانید یکی از اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا هتل‌های این شهر را انتخاب کنید.
- اقامتگاه بوم‌گردی رستم‌زادگان
- هتل جهانگردی زاهدان
- هتل استقلال زاهدان
- هتل امین زاهدان
- هتل فردوس چابهار
- هتل شاهان چابهار
- هتل ونوس چابهار
- هتل قصر ایرانشهر
- اقامتگاه بوم‌گردی رمین چابهار
- اقامتگاه بوم‌گردی شجره چابهار
- اقامتگاه بوم‌گردی درک چابهار
بهترین رستوران‌های سیستان و بلوچستان
بهترین رستوران استان سیستان و بلوچستان
اکنون که با غذا‌های محلی و سنتی این استان آشنا شدید، اگر دوست دارید از غذا‌های لذیذ و سنتی استان سیستان و بلوچستان میل کنید، بهتر است به یکی از رستوران‌های درون شهر یا غذاخوری‌های محلی مراجعه کنید. با گشتی در هر یک از خیابان‌های اصلی شهرهای این استان بدون شک غذاخوری‌های محلی زیادی را می‌بینید.
درصورتی‌که دوست دارید ماهی شور یا سایر غذا‌های پلویی را با بالاترین کیفیت نوش‌جان کنید، توصیه می‌کنیم به رستوران بام چابهار بروید و از کیفیت و طعم بی‌نظیر غذا‌های آن‌ها نهایت لذت و بهره را ببرید.
- کافه زمستون
- فست فود سون استار
- کافه پلاس
- رستوران هتل استقلال
- ولنجک
- رستوران رفاه زاهدان
- رستوران هامون کنار زاهدان
- رستوران باغ لیپار چابهار
- رستوران بام صدف
معرفی برخی از مراکز خرید سیستان و بلوچستان
اگر به فکر خرید سوغاتی هستید یا دوست دارید از بازار‌های سنتی این شهر یادگاری برای خود بخرید، بد نیست به لیست تهیه شده در زیر نگاهی بیندازید. در این استان زیبا باتوجه‌به موقعیت مکانی و جغرافیایی که دارد، انواع جنس‌ها و کالا‌ها را می‌توان با قیمت مناسب خریداری کرد.
البته بیشتر کالا‌های قیمت مناسب در بازار‌های سنتی و محلی شهرهای این استان واقع شده‌اند. شهر زاهدان دارای مراکز خرید لوکس و پاساژ‌هایی است که برخی از گردشگران برای خرید کالا‌های موردنظر خود به آن‌ها مراجعه می‌کنند. در ادامه لیستی از این مراکز را در اختیار شما قرار می‌دهیم:
- بازار ابریشم
- بازار پردیس
- مجتمع تجاری تیس
- مرکز خرید صالح یار
- مجتمع تجاری صدف
- دکه بازار چابهار
- مجتمع تجاری فردوس
- بازار رسولی
سفر به زاهدان سخت نیست!
خوشبختانه با روی کار آمدن سرویس‌های اینترنتی مختلف شما می‌توانید بدون خودروی شخصی خود به شهرهای دوری همانند زاهدان سفر کنید و در آن شهر با کمک سرویس درخواست خودروی اسنپ از محل اقامت خود تا جاذبه‌های دیدنی حرکت کنید و در نهایت درون شهرهای مختلف این استان را بگردید و از سفر خود لذت ببرید.
دیدگاهتان را بنویسید