مسمومیت یکی از مشکلاتی است که می‌تواند به عنوان یک عارضه و بیماری جدی شما را درگیر کند. این مشکل ممکن است بارها در زندگی برای ما به وجود آید. مسمومیت به طور کلی خود را با دل‌پیچه، حالت تهوع، اسهال و استفراغ نشان می‌دهد و یکی از بدترین معضلاتی است که انسان را درگیر خود می‌کند. یک بیماری طاقت‌فرسا که می‌تواند به واسطه عفونت‌ها و ویروس‌ها در بدن ما ایجاد شود. در حالت کلی برزو این بیماری به دلیل ورود آب و یا غذای آلوده به بدن ما است. برای حل این مشکل درمان‌های خانگی و سریعی وجود دارد.
مسمومیت
در یک تحقیق کلی مسمومیت به واسطه بیماری‌های عفونی و یا مواد غذایی نامناسب ایجاد می‌شود. غذاها یا مایعاتی که حامل انگل‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و یا مواد شیمیایی آلوده هستند به بدن ما شده و ما را با این مشکل روبرو می‌کنند. فرایند آلوده شدن می‌تواند طی هر مرحله از تولید این مواد به آنها اضافه شده باشد. مثلاً نگهداری نامناسب از غذا یکی از مواردی است که می‌تواند موجب بروز چنین عارضه‌ای شود. این اتفاق سبب خواهد شد تا غذا در معرض پاتوژن‌های مختلف عفونی و سموم قرار گرفته و به وجود آورنده مشکل مسمومیت باشد. حتی روش‌های نادرست و غلط نگهداری و پخت نیز می‌توانند موجب بروز عارضه مسمومیت شوند.
راه‌های ابتلای مسمومیت
ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها به معده علت اصلی ایجاد مسمومیت است. شایع‌ترین نوع مسمومیت، مسمومیت غذایی است که به دلیل وجود باکتری‌هایی مانند سالمونلا، بتولینیوم، کولای، لیستریا، کمپیلو باکتر و غیره در بدن ما ایجاد می‌شود. این مسمومیت‌های غذایی می‌توانند مشکلات زیادی را برای ما ایجاد کنند. همچنین نورویروس‌ها که یکی از رایج‌ترین پاتوژن‌های ویروسی محسوب می‌شوند، مسمومیت شدید غذایی را ایجاد کرده که در موارد بسیار نادری کشنده و خطرناک است. ازجمله دیگر ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توان به روتاویروس، ساپوویروس و استروویروس اشاره کرد.
همچنین مسمومیت‌های غذایی به واسطه حضور انگل‌ها نیز ایجاد خواهد شد. البته این اتفاق غیرمعمول نیست ولی متاسفانه می‌تواند تاثیرات جانبی خطرناکی خصوصاً در افراد با سیستم ایمنی ضعیف و بانوان باردار ایجاد کند. انگل‌هایی که خود را به راحتی به دستگاه گوارش ما می‌رسانند و به واسطه دهان وارد بدن شده و تاثیرات خود را خواهند گذاشت. آمیب‌ها، توکسوپلاسماها که در حالت کلی می‌توانید در بستر گربه‌ها این انگل‌ها را مشاهده کنید، تریکینلا، گیاردیا و تانیا سولیوم از جمله این باکتری‌ها هستند.
فرقی نمی‌کند که شما با دست آلوده غذا خورده باشید یا غذای آلوده را در دهان خود گذاشته باشید. در هر حال این اتفاق می‌تواند به هر دلیلی پیشامد کرده و ویروس‌ها، انگل‌ها و باکتری‌های آلوده را به دستگاه گوارش شما یعنی روده و معده برساند.
انواع مختلف مسمومیت
مسمومیت در حالت کلی به ۳ سه نوع مختلف ایجاد می‌شود. مسمومیت‌های استنشاقی، مسمومیت‌های پوستی و مسمومیت‌های غذایی، خوراکی و دارویی.
- مسمومیت‌های پوستی به دلیل تماس پوست ما با مواد مسموم و یا خشک ایجاد می‌شوند. سم ممکن است به لباس افراد آغشته شده باشد یا به طور مستقیم بر روی پوست افراد قرار بگیرد.
- مسمومیت‌های استنشاقی که شایع‌ترین مسمومیت‌ها خصوصا در فصل سرد سال هستند و به واسطه گازها ایجاد خواهند شد.
- در نهایت مسمومیت‌های خوراکی که تقریبا در ۹۰ درصد موارد افراد را مبتلا می‌کنند و شامل مسمومیت‌هایی هستند که به واسطه غذاها و نوشیدنی‌ها و سایر مواد غذایی آلوده در بدن ما ایجاد می‌شوند.
این مطلب بیشتر به مسمومیت‌های غذایی و مشکلات پیرامون آن خواهد پرداخت.
مسمومیت غذایی
غذاها به واسطه پخت‌وپزی که بر روی آنها انجام می‌شود کمترین احتمال مسمومیت را خواهند داشت. درعین‌حال می‌توانند یک راه مستقیم برای ایجاد مسمومیت نیز باشند. نگهداری نادرست در دمای غیر مطلوب و یا قرار دادن غذاها در مناطق آب و هوایی بسیار گرم قبل از اینکه به صورت کامل ذخیره‌سازی شده باشند، ازجمله فاکتورهایی است که موجب آلودگی آنها می‌شود. این که افراد در زمان مصرف غذا، فراموش می‌کنند که آن را گرم کنند می‌تواند یکی از عوامل اصلی انتقال آلودگی باشد.
ناگفته نماند که در بیشتر موارد آلوده‌سازی غذاها به واسطه استفاده از مواد خام مانند سبزی‌ها و میوه‌ها که در سالادها استفاده می‌شوند، ایجاد خواهد شد. غذاهایی که فرآیند حرارتی ندارند و به راحتی می‌توانند از عوامل اصلی بیماری باشند. همچنین نشستن دست‌ها پیش از غذا خوردن نیز می‌تواند یکی از فاکتورهای اصلی انتقال آلودگی به روده و معده باشد. اگر از وسایل آشپزخانه شسته نشده و کثیف نیز استفاده کنیم به راحتی می‌توان این ویروس‌ها و باکتری‌ها را به معده خود منتقل کرده و باعث ایجاد مسمومیت غذایی شویم.
علائم اصلی مسمومیت غذایی
ازجمله نشانه‌های مسمومیت غذایی می‌توان به حالت تهوع و سرگیجه، سردرد، استفراغ، تب، خستگی، اسهال، درد ماهیچه و گرفتگی عضلات اشاره کرد. البته تمامی این موارد ممکن است برای شما و سایر افراد مشابه نباشد و بروز نکند. حتی در صورت بروز ۱ یا ۲ عامل از فاکتورهای گفته شده حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. ناگفته نماند که درمان‌های خانگی نیز در جلوگیری از این مشکل و مرتفع کردن مسمومیت غذایی شما کارساز هستند.
چه کسانی در معرض مسمومیت غذایی قرار دارند؟
مسمومیت غذایی می‌تواند برای تمام افراد ایجاد شود. اینکه شما با دست‌های آلوده غذا خورده باشید یا غذاهای آلوده به باکتری‌ها و ویروس‌ها را وارد بدن خود کرده باشید می‌تواند شما را به راحتی به این عارضه دچار کند. البته افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بانوان باردار، افراد میانسال و مسن و کودکان بیشتر از سایرین در معرض آسیب‌های مسمومیت غذایی قرار می‌گیرند. اما در حالت کلی اگر بدنی قوی و مقاوم و یک سیستم ایمنی تقویت شده داشته باشید به راحتی می‌توانید در مقابل مسمومیت‌های غذایی مقاومت کرده و سلامت مجدد خود را به دست آورید. البته تا زمان مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای شیمیایی می‌توانید با روش‌های خانگی این مشکل را کمی تخفیف داده و بهبود ببخشید.
تشخیص مسمومیت غذایی
بروز دل‌درد و دل‌پیچه، اسهال و استفراغ، بادگلوی بدبو و با رایحه گندیده، تب و لرز، سردرد، ضعف عمومی، گرفتگی عضلات و ماهیچه‌ها و سرگیجه، می‌تواند از علائم مسمومیت غذایی باشد. البته شاید تمام این نشانه‌ها در یک فرد بروز نکنند. اما دل‌درد، دل‌پیچه و مشکلاتی که در معده ایجاد می‌شوند و با حالت تهوع و استفراغ یا اسهال همراه هستند به راحتی گویای مسمومیت غذایی خواهند بود.
درمان مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی به راحتی در خانه قابل‌درمان است. در این قسمت قصد داریم تا چند راهکار ساده را به شما ارائه کنیم تا به راحتی بتوانید در منزل با کمترین امکانات این مشکل را برطرف کنید.
درمان مسمومیت غذایی با عسل و نعنا
یکی از راه‌های خانگی و بسیار راحت برای درمان مسمومیت در خانه، استفاده از دمنوش نعنا به همراه شیرین‌کننده عسل یا نبات است. برای تهیه این دمنوش کافی است که کمی آب جوش را در یک قوری یا لیوان ریخته چند دانه نبات و یک قاشق چای‌خوری پودر نعنا خشک به آن اضافه کنید. حالا درب لیوان یا قوری را بسته و اجازه بدهید که با حرارت دم بکشد. تقریبا بعد از ۲۰ دقیقه دمنوش نعنا و نبات یا نعنا و عسل شما آماده است. اگر در منزل نبات نداشتید می‌توانید از عسل به جای آن استفاده کنید.
مسمومیت غذایی با شیر
یکی از مسمومیت‌های بسیار شایع مسمومیت غذایی با شیر است. اگر شیری که تولید شده تاریخ‌مصرف آن گذشته باشد شما به هیچ عنوان نباید آن را استفاده کنید. شیری که تاریخ انقضا گذشته داشته باشد یعنی فاسد شده و غیرقابل نوشیدن است. در این شیر باکتری‌هایی وجود دارد که به راحتی می‌توانند معده شما را آلوده کرده و به شما آسیب بزنند. به طور کلی شیر پاستوریزه باکتری‌های خود را در زمان انجام پروسه پاستوریزاسیون از دست خواهد داد. اما شاید برخی از این باکتری‌ها بعد از این پروسه همچنان در شیر باقی مانده باشند. سرد کردن و فریز کردن شیر احتمال رشد آنها را به حداقل خواهد رساند اما متوقف نخواهد کرد. این باکتری‌ها که حتی به واسطه حرارت و گرما نیز نابود نشده‌اند به راحتی می‌توانند شیر را فاسد کرده و بعد از گذشته تاریخ انقضا در آن به سرعت افزایش پیدا کنند.
نشانه‌های بروز مسمومیت با شیر
ازجمله نشانه‌های بروز مسمومیت غذایی با شیر این است که شما دچار اسهال، تب، شکم‌درد و حالت تهوع خواهید شد. این شرایط ممکن است گاهی اوقات ساعت‌ها و حتی روزها ادامه پیدا کند. اگر شیرهای غیرپاستوریزه را استفاده کرده باشید باکتری‌هایی که در آنها وجود دارد می‌تواند شما را به بیماری‌های جدی مبتلا کند.
روش‌های درمان مسمومیت با شیر
در اولین گام برای درمان مسمومیت غذایی با شیر حتما باید به پزشک مراجعه کنید و تحت نظر و درمان یک پزشک متخصص باشید. اما تا زمان مراجعه به پزشک و استفاده از درمان‌های پزشکی توصیه می‌کنیم که در صورت امکان آب فراوان نوش جان کنید. سبزیجات برگ‌دار را بیشتر استفاده کرده و خوردن نان، برنج و موز را فراموش نکنید. به هیچ عنوان از داروهایی که اسهال شما را کنترل می‌کنند استفاده نکرده و در عین حال استفاده از سرکه سیب را برای مرتفع کردن مشکل مسمومیت با شیر فراموش نکنید. در هر صورت برای درمان قطعی مسمومیت‌ها به خصوص مسمومیت با شیر، بهترین و مناسب‌ترین راه، مراجعه به پزشک متخصص است.
غذاهای مناسب برای مسمومیت
توصیه اصلی این است که اگر به مسمومیت غذایی دچار شدید تا زمان درمان کامل و قطعی از خوردن غذاهای سنگین و سفت پرهیز کنید. این کار موجب می‌شود تا شما راحت با مشکل اسهال و استفراغ مواجه روبرو شده و اذیت نشوید. غذاهای کم‌چرب، ملایم و با هضم آسان ازجمله غذاهای مناسب در زمان مسمومیت غذایی برای شما به حساب می‌آیند. بهترین غذاهایی که در زمان بروز مسمومیت می‌توانید روی آنها حساب کنید آبمیوههای بسیار رقیق، میوه موز، برنج کته شده کم‌نمک و کم‌روغن، استفاده از بلغور جو دوسر، خوردن آب مرغ که چربی و نمک کمی داشته باشد، استفاده کردن از پوره سیب‌زمینی و همین‌طور سبزیجات آب پز با برگ سبز است.
غذاهای نامناسب برای مسمومیت
همچنین برخی از غذاها در زمان بروز مسمومیت غذایی برای شما منع مصرف دارند. این غذاها شامل غذاهای بسیار چرب، لبنیات و فرآورده‌های مختلف لبنی، غذاهای سرشار از ادویه‌جات، مواد غذایی که بسیار شیرین هستند، غذاهای مختلف سرخ شده با روغن، مصرف الکل و استفاده از کافئین می‌شود.
راه‌های پیشگیری کردن از مسمومیت غذایی
همان‌طور که می‌دانید بهترین راه درمان، پیشگیری است. توصیه ما این است که حتما از غذاهای بهداشتی و سالم استفاده کنید. اگر غذاهای شما بسته‌بندی‌شده هستند دقت کنید که میکروب آنها به واسطه حرارت و گرما به خوبی از بین برود. غذاهایی مانند تخم مرغ، گوشت، ماهی و غیره نباید خام مصرف شوند. آنها را به خوبی پخته و امکان بروز مسمومیت غذایی در آنها را به صفر برسانید. همیشه دقت کنید که قبل از آشپزی کردن یا خوردن غذا، دست‌هایتان را با آب و صابون به خوبی بشویید. غذاها را مرتب بسته‌بندی کرده و سبزیجات و میوه‌ها را به خوبی ضدعفونی کنید.
همچنین ابزار و وسیله‌‌هایی که با مواد غذایی در ارتباط هستند، باید به خوبی شسته و ضدعفونی شوند. دقت کنید که غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس‌ها و کالباس‌ها، گوشت‌های چرخ‌کرده، محصولات لبنی و همین‌طور آبمیوههای پاستوریزه نشده، سبزیجات خام و میوه‌ها ازجمله موادی هستند که به راحتی می‌توانند شما را دچار مسمومیت کنند. در نهایت اگر با مشکل مسمومیت غذایی روبرو شدید اول از همه آرامش خود را حفظ کنید. اگر بعد از مراجعه به پزشک در مدت زمان ۲ روز یا ۴۸ ساعت بهبودی حاصل نشد ممکن است شما با یک مسمومیت غذایی خطرناک روبرو باشید. نکته مهم اینجاست که شما می‌توانید در هر ساعتی از شبانه‌روز با استفاده از اپلیکیشن‌ها و تلفن‌های ۲۴ ساعته با پزشکان در تماس باشید. ضمنا سطح اطلاعات و آگاهی خود را بالا ببرید تا در زمان بروز این مشکل به راحتی آن را مدیریت کنید.
مسمویت‌ها را جدی بگیرید
شاید به نظر برسد که مسمومیت‌ها خصوصاً مسمومیت غذایی چندان خطرناک نیست. اما نکته مهمی که باید به آن دقت کنید این است که اسهال و استفراغ زیاد و کنترل نشده می‌تواند موجب کمبود آب و املاح بدن شما شده و مشکلات جبران‌ناپذیری را برای شما ایجاد کند. باز هم توصیه می‌کنیم که قبل از بروز هر اتفاق ناگواری، اطلاعات و آگاهی خود را افزایش دهید تا در زمان بروز مشکلاتی مانند مسمومیت غذایی، داروی، استنشاقی و حتی لمسی بتوانید به راحتی مشکل را مدیریت کنید. بهترین کار استفاده از درمان‌های مطمئن خانگی و سپس مراجعه سریع به پزشک متخصص است.
دیدگاهتان را بنویسید