شهر تبریز در شمال غرب ایران قرار گرفته و یکی از شهر‌های سردسیر کشور است. بااین‌حال مردمان خونگرم مهربانی دارد. سوغاتی‌های این شهر یکی و دوتا نیست، اما دراین‌بین شیرینی‌های معروف تبریز نظیر ندارند. تنوع سوغاتی‌ها در این شهر سبب شده تا شما به هر ترفندی که شده با یک چمدان پر از خوراکی و خرید، به شهر خود باز گردید. شیرینی‌هایی که در این مطلب به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، جزء شیرینی‌های معروف تبریز هستند. توصیه می‌کنیم اگر به تبریز سفر کردید، این شیرینی‌ها را حتما در این شهر امتحان کنید و به همراه خود برای سوغات نیز ببرید.
شیرینی‌هایی به شیرینی شهر تبریز
شیرینی‌های معروف تبریز به معنای واقعی کلمه شیرین هستند. در تهیه این شیرینی‌ها از مغز‌ها، گلاب و زعفران در کنار زنجبیل، دارچین، هل و پودر قند به‌وفور استفاده می‌شود. این شیرینی‌ها را با وجود شهد و شکر فراوان می‌توانید به‌عنوان دسر بعد از غذا یا همراه با چای عصرانه نوش جان کنید. البته همانند شیرینی‌های سایر شهر‌های ایران، شیرینی‌های تبریز را هم می‌توانید در شهر خود تهیه کنید. اما به‌هرحال این تبریزی‌ها هستند که در تهیه شیرینی‌های خود تبحر فراوانی دارند. بیشتر شیرینی‌هایی که در تبریز تهیه می‌شوند، انرژی زیادی داشته و طبعشان گرم است. شما با خوردن آن‌ها کمتر سرمای تبریز را احساس می‌کنید.
رشته ختایی
اولین شیرینی از شیرینی‌های معروف تبریز، رشته ختایی نام دارد. این شیرینی را به طور معمول در ماه مبارک رمضان تهیه و سرو می‌کنند. رشته ختایی در ترکیه نیز مشهور و پرطرف‌دار است. در این کشور رشته ختایی را “تل کادایف” می‌نامند. برای تهیه این شیرینی از زنجبیل، دارچین، پودر قند، رشته مخصوص، گلاب، پودر گل محمدی، گردو و کره استفاده می‌شود.
موادی که در تهیه رشته ختایی مورداستفاده قرار می‌گیرند، به‌شدت شبیه به مواد اولیه باقلوا هستند. به همین دلیل برخی از افراد رشته ختایی را “باقلوای رشته‌ای” هم می‌نامند. رشته ختایی به دلیل وجود گردو، گلاب، پودر گل محمدی و مغز پسته به‌شدت معطر و خوش طعم است. ارزش غذایی رشته ختایی بسیار بالاست، به همین دلیل این شیرینی را در ماه مبارک رمضان تهیه می‌کنند تا روزه‌داران با نوش‌جان‌کردن آن انرژی ازدست‌رفته خود را بازیابند.
شیرینی لطیفه
یکی دیگر از شیرینی‌های معروف تبریز، لطیفه نام دارد. شیرینی که درست همانند اسمش، ظریف و لطیف است. یک شیرینی خامه‌ای و پرطرف‌دار که در تمام ایران محبوب و مشهور است؛ اما طعم اصلی آن را باید در تبریز بچشید. شیرینی لطیفه از آرد، نشاسته ذرت، پودر قند، تخم‌مرغ، وانیل و بکینگ پودر تهیه می‌شود.
ظاهر این شیرینی شبیه به ۲ تکه نان همبرگری سبک و خوردنی است که در کنار هم قرار گرفته‌اند. در بین این ۲ تکه نان، خامه قنادی زده شده و شیرین قرار دارد. در قسمت بالا نیز به‌واسطه پودر پسته و گردو آن را تزیین می‌کنند. متأسفانه چون در این شیرینی از خامه استفاده شده، شما نمی‌توانید آن را به‌عنوان سوغات به شهر خود ببرید. اما در زمان سفر به تبریز تا می‌توانید از این شیرینی نوش جان کنید.
راحت‌الحلقوم
شیرینی پرطرف‌دار بعدی، راحت‌الحلقوم است. بدون شک شما هم این راحت‌الحلقوم معروف و خواستنی را در شهر خود نوش جان کرده‌اید. اما واقعیت این است که راحت‌الحلقوم‌های شهر تبریز در تمام ایران که نه؛ بلکه در تمام دنیا نظیر ندارند. راحت‌الحلقوم‌ها، شیرینی‌ها یا اصطلاحا شکلات‌های نرم و کوچکی هستند که تمام افراد بدون هیچ محدودیت سنی عاشق آن‌ها می‌شوند.
یک شیرینی به‌شدت نرم و راحت در بلع و هضم که در میان سوغات تبریز بیش از اندازه محبوب و مشهور است. در تهیه راحت‌الحلقوم از شکر، نشاسته، گلاب، جوهر لیمو، آب، پودر پسته یا پودر نارگیل برای تزئین نهایی استفاده می‌کنند. راحت‌الحلقوم را رایج‌ترین شیرینی تبریز می‌دانند که در اعیاد و شب‌های یلدا تبریزی‌ها با آن از مهمانان خود پذیرایی خواهند کرد.
باقلوای کادایف
کوچک و بزرگ می‌دانند که باقلوای کادایف از شیرینی‌های معروف تبریز است که آن را به طور اختصاصی با رشته کادایف تهیه می‌کنند. رشته کادایف یک رشته بسیار باریک و ظریف است که شهرتی جهانی دارد و در تهیه آن از آب، گندم و آرد سمولینا استفاده می‌شود.
این رشته‌های خوراکی در اصل مخصوص تهیه شیرینی‌هایی مانند باقلوا کادایف است. باقلوای کادایف به‌شدت لذیذ است و در تهیه و آماده‌سازی آن از کره ذوب شده، رشته کادایف، پسته خرد شده و گردوی خرد شده استفاده می‌کنند.
این باقلوا را قالب‌گیری کرده و در زمان قالب‌گیری بر روی آن شربت می‌ریزند. شربت باقلوا کادایف تشکیل شده از شکر، آب و لیموترش است. شیرینی‌های تبریز مانند سایر خوراکی‌های این شهر خوشمزه و لذیذ هستند و به شما توصیه می‌کنیم که اگر حتی یک‌بار از شهر تبریز عبور کردید، حتما توقفی چندساعته داشته باشید و خود را برای یک مدت کوتاه، به‌صرف شیرینی‌ها و خوراکی‌های لذیذ این شهر مهمان کنید.
قرابیه
قرابیه یکی دیگر از شیرینی‌های جذاب و معروف تبریز است که در اصل نوعی کلوچه به‌حساب می‌آید. این نوع شیرینی شبیه به نان گردویی است؛ اما آن را از آسیاب‌کردن مغز بادام و ترکیب‌کردن آن با تخم‌مرغ، وانیل، آرد و شکر تهیه می‌کنند. در نهایت برای خاتمه‌دادن به پخت آن و در مرحله پایانی تهیه این شیرینی، آن را با انواع مغز‌های خرد شده تزیین می‌کنند. باتوجه‌به مغز‌هایی که در تهیه شیرینی قرابیه استفاده می‌شوند، باید این‌گونه گفت که این شیرینی به‌شدت گران‌قیمت است.
مردم تبریز به طور معمول این شیرینی را در جشن‌ها و اعیاد خود برای مهمانان تهیه و تدارک می‌بینند. همچنین علاوه بر شهر تبریز در شهر‌های قزوین و زنجان نیز قرابیه تهیه می‌شود. البته شهرت و محبوبیت آن مرز‌ها را درنوردیده و یکی از شیرینی‌های پرطرف‌دار در کشور‌های ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز محسوب می‌شود. به همین دلیل نمی‌توانیم آن را تنها مختص شهر تبریز و کشور ایران بدانیم. شیرینی قرابیه یک شیرینی مجلسی محسوب می‌شود که به‌واسطه طعم‌های گردویی، پسته‌ای و نارگیلی تمام افراد با هر سلیقه‌ای را راضی می‌کند.
شیرینی چای مراغه (قند پنیری)
شیرینی قند تبریزی یا چای مراغه یکی دیگر از شیرینی‌های معروف تبریز است که در میان تبریزی‌ها محبوبیت زیادی دارد. آن را در کنار چای نوش جان می‌کنند و مردم مراغه برای آن ارزش و احترام زیادی قائل هستند. مردم محلی در این شهر معتقدند که این شیرینی در زمان جنگ ایران و روسیه به‌واسطه حضور مردم مهاجر روس به این منطقه آورده شد. در اصل بر این باورند که شیرینی قند پنیری ریشه اصیل روسی دارد.
شیرینی قند پنیری را با طعم‌های مختلفی مانند دارچین، پرتغال، هل، آناناس و لیمو در شهر مراغه تهیه می‌کنند. در حال حاضر بیشتر از ۳۰ کارگاه فعال آب‌نبات ریزی در این شهر مشغول به تهیه‌کردن این شیرینی هستند. در طرز تهیه این شیرینی تنها از شکر و آب استفاده می‌شود و در نهایت با ادویه‌ها و طعم‌دهنده‌ها مزه آن را تعیین می‌کنند.
لوز تبریزی
ممکن نیست که به شهر تبریز سفر کنید؛ اما طعم لوز تبریزی را نچشید. لوز یک شیرینی جذاب و معطر است که از ترکیب پودر قند، پسته، بادام، زعفران، آب و شکر تهیه می‌شود. لوز تبریزی مخصوص ایام عید است و آن را با طعم‌های گوناگون بادام، زعفران، پسته، شکر، وانیل و نارگیل تهیه می‌کنند. این شیرینی احتیاجی به فر ندارد و به همین دلیل لوز تبریزی را محبوب‌ترین شیرینی این شهر می‌نامند. به‌این‌علت که تمام افراد به‌راحتی می‌توانند آنجا در منزل تهیه کنند. البته لوز در شهر‌های دیگر نیز تهیه می‌شود؛ اما عطروطعم آن در شهر تبریز کاملا با سایر شهر‌ها متفاوت است.
شکلات تسبیحی
بدون شک نام این شکلات ممکن است برای شما هم عجیب باشد. اما آن را در میان شیرینی‌های معروف تبریز قرار داده‌اند. شکلات تسبیحی ظاهری شبیه به یک تسبیح خوش‌رنگ دارد و از دو رنگ کرم یا سفید و قهوه‌ای درست شده است.
این شکلات دقیقا همانند دانه‌های تسبیح به یکدیگر متصل است. در تهیه شکلات لذیذ تسبیحی از وانیل، شکر، شیر، شیرخشک، گلوکز، بکینگ پودر، پودر کاکائو و کره استفاده می‌کنند. در این طرز تهیه، کاکائو یا رنگ کرم و سفید یکی هستند. به عبارتی در انتهای مرحله تهیه شکلات تسبیحی، به نیمی از شکلات پودر کاکائو را اضافه می‌کنند و این‌گونه رنگ آن را تغییر می‌دهند.
نوقا
تمام شیرینی‌های تبریز معروف هستند و دراین‌بین شیرینی نوقا شهرتی جهانی دارد. برخی به این شیرینی “لوکا” نیز گویند. خیلی‌ها بر این باورند که شیرینی نوقا، ریشه در اروپای جنوبی و خاورمیانه دارد. امروزه علاوه بر شهر تبریز این شیرینی را در کشورهایی مانند فرانسه، ایتالیا و اسپانیا نیز تهیه می‌کنند. اما در حالت کلی نوقا یکی از شیرینی‌های سنتی شهر تبریز است که شباهت زیادی به گز اصفهان دارد.
عده‌ای بر این باورند که نوقا را باید در خانواده گز‌ها جا داد. شیرینی نوقا به دلیل قدمت و احترام زیادی که در میان مردم تبریز دارد، در تمام مراسم، اعیاد و جشن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. نوقا محبوب است و علت آن طعم بی‌نظیر، ماندگاری طولانی‌مدت و قیمت مناسبش است. این فاکتور‌های به‌ظاهر ساده همگی سبب شده‌اند تا شیرینی نوقا، به شیرینی محبوب قلب‌ها در میان مردمان تبریز تبدیل شود.
شیرینی اریس
شیرینی ریس یا اِریس با نام “سوت شیرینی سی” هم معروف است. ریس یک شیرینی محلی و سنتی تبریز است که برای تهیه آن از شکر، پسته، شیر، وانیل، کره کاکائو یا روغن حیوانی استفاده می‌کنند. این شیرینی، همانند دیگر رقیبان خود در تبریز شهرت فراوانی دارد و در طعم‌های گوناگونی تهیه می‌شود. ریس را در انواع شیری، کاکائویی، تر و تسبیحی تهیه و ارائه می‌کنند. ریس تسبیحی دقیقا شبیه به دانه‌های تسبیح چیده شده در کنار هم است.
این نوع شیرینی را در دو طعم وانیلی و پسته‌ای می‌توان تهیه کرد. برای تهیه این شیرینی حتما باید از ظروف لعابی یا مسی استفاده کرد تا حرارت به‌صورت کاملا مستقیم در همه نقاط ظرف پخش شود. بعد از ترکیب‌کردن مواد اولیه برای تهیه این شیرینی آن را بر روی حرارت مستقیم قرار می‌دهند تا مواد غلیظ شده و به جوش آیند. بعد از اینکه مواد حالت فرنی به خود گرفتند، ریس را در یک سینی بزرگ پهن می‌کنند تا خنک شده و در نهایت آماده برش‌زدن شود.
حلوا بزَرَک
حلوا بزرک از جمله اصیل‌ترین حلوا‌ها در شهر تبریز محسوب می‌شود که فقط آذری‌زبان‌ها می‌توانند آن را تهیه کنند. یعنی شما تنها در شهر تبریز می‌توانید آن را خریداری و نوش جان کنید. مردم اصیل و قدیمی تبریز به این حلوا “زره حلوا سی” نیز می‌گویند. حلوای آماده شده رنگ تیره‌ای دارد، چون از شیره انگور و همین‌طور دانه‌های تیره‌رنگ تخم کتان در تهیه آن استفاده می‌شود.
این حلوا به‌شدت پرخاصیت است. البته امروزه این حلوا کمتر تهیه می‌شود، اما خواص درمانی آن بسیار هستند. تبریزی‌های قدیم از این حلوا برای تقویت‌کردن نیروی عمومی بدن و همین‌طور پیشگیری از مشکل پوکی‌استخوان، درمان بیماری شب ادراری در کودکان، تقویت نیروی جنسی، بهبود درد کمر و آرتروز استفاده می‌کردند. موادی که در تهیه این حلوا مورداستفاده قرار می‌گیرند، شامل برزک، آب، روغن مایع یا کره، آرد سفید و پودر قند هستند.
تبریز و تمام زیبایی‌ها و خوراکی‌هایش
در این مطلب سعی کردیم تا شیرینی‌های لذیذ و معروف تبریز را به شما معرفی کنیم. البته تمام شیرینی‌های تبریز به این موارد ختم نمی‌شوند. اگر به شهر تبریز رفتید حتما از این شهر، عسل طبیعی نیز تهیه کنید. چون بدون شک این کالا را از یک شهر معتبر خریداری خواهید کرد. همچنین شهر تبریز علاوه بر خوراکی‌های لذیذ، سوغاتی‌های جذاب و صنایع‌دستی‌های متنوع و مهمی نیز دارد. در انتها اگر تمایل داشتید بدون سفر کردن به این شهر زیبا، شیرینی‌های آن را تهیه کنید، سوپرمارکت تحویل فوری اسنپ آماده است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن تمام مواد اولیه و موردنیاز شما را در اختیارتان قرار دهد تا با خیال راحت آشپزی کنید!
دیدگاهتان را بنویسید