همه ما کاشان را با همان عطر و بوی قدیمی و شاداب گل محمدی و گلاب می‌شناسیم. غافل از آنکه بخشی از این شهر در قسمت کویری ایرانی واقع شده و مطمئنا آب‌وهوایی خشک و گرم را به همراه دارد.
همیشه زیبایی و معماری بنا‌های موجود در شهر کاشان، مکانی برای گردشگران و افرادی بوده که به این سبک از معماری علاقه‌مندند. تعداد این اماکن دیدنی کم نیست و ما در این مطلب تنها به معرفی یکی از آن‌ها به نام خانه بروجردی‌ها پرداخته‌ایم.
خانه بروجردی‌ها با قدمتی چندین‌ساله
خانه بروجردی‌ها را می‌توانیم یکی از زیباترین بنا‌های موجود در کاشان بدانیم. مکانی با معماری کاملا ایرانی که مطمئنا نظر هر فردی را به خود جلب خواهد کرد. قدمت این بنا به سال ۱۲۹۲ برمی‌گردد. زمانی که سید حسن نطنزی که در آن زمان یکی از بازرگانان مشهور ساکن کاشان بود، تصمیم گرفت برای وصلت با دختر سید جعفر طباطبایی به شرطی که گذاشته بود عمل کرده و مکانی شبیه به خانه طباطبایی‌ها را بنا کند. البته تکمیل این محل از زمان شروع فرایند تا ۱۸ سال طول کشید اما درهرصورت آغازی برای عشق سید حسن و دختر مورد علاقه‌اش بود. دلیل نام بروجردی این مکان، مراوداتی تجاری بود که مالک آن سید حسن با شهر بروجرد داشته است.
خانه بروجردی‌ها در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی کشور و در ۲۰۱۵ به‌عنوان جاذبه توریستی در یونسکو به ثبت رسیده است. این مکان تاریخی تقریبا ۱۷۰۰ مترمربع مساحت و ۳۰۰۰ مترمربع زیربنا دارد.
اکنون پس از گذشت سال‌ها از اتمام ساخت و مرمت‌های زیادی که روی آن انجام شده، هنوز هم زیبایی خود را مانند روز اول حفظ کرده و افراد زیادی از طریق روش‌های مختلف مانند خرید بلیط هواپیما، اتوبوس، قطار و حتی ماشین شخصی خود برای دیدن آن به کاشان سفر می‌کنند.
این خانه درگذشته تنها یک منزل مسکونی بود اما در سال ۱۳۵۳ بود که کم‌کم کار تبدیل آن به یک موزه آغاز شد. البته بخش‌هایی از این محل هنوز هم مالکان خصوصی دارد.
معماری زیبای خانه بروجردی‌ها و نقش و نگار‌های ایرانی آن
در مورد معماری این بنا حرف‌های زیادی برای گفتن وجود دارد. دوطبقه که در تک‌تک نقاط آن نقش و نگار‌های ایرانی به چشم می‌خورد. به این دوطبقه در قسمت جنوبی باید سرداب را نیز اضافه کنیم. این خانه سه ورودی دارد. با گذر از ورودی اصلی و طی‌کردن چندین پله به حیاط می‌رسیم. در حیاط این عمارت یک حوض بزرگ قرار دارد که با حاشیه‌ای از نقاشی و گچ‌بری مزین شده است. همچنین قسمت‌های متفاوتی دارد که هرکدام دارای طراحی منحصربه‌فردی بوده و به شیوه‌ای متفاوت ساخته شده‌اند.
معماران برجسته‌ای مانند علی مریمی کاشانی و نقاشانی چون صنیع‌الملک و کمال‌الملک کار معماری و تزئین این بنا را عهده گرفتند و تمام تلاش خود را کردند تا نمایی بااصالت کاملا ایرانی را بسازند. درست در قسمت بالای تالار اصلی سقفی را خواهید دید که دارای نمایی گنبدی است. مشابه این طراحی را در ساختمان‌های ساخته شده توسط گائودی که در بارسلونا احداث شده نیز می‌بینیم.
اما معماری این بنا تنها به گنبد آن ختم نمی‌شود، بلکه پنجره‌های رنگی اتاق‌ها و سالن این عمارت و نقاشی‌هایی که روی دیوار نقش بسته و همچنین سقف و گچ‌بری‌های آن همگی بینندگانش را مسحور خواهد کرد. هنری اصیل و ایرانی که آن را به یک شاهکار بی‌نظیر تبدیل کرده است.
معماری این بنا بر پایه خشت به همراه ملات گل یا گچ است. آجر‌های ختایی با طرح‌های مختلف در جای‌جای این ساختمان به‌کاررفته است. در نمای کلی آن نیز آستری از کاهگل را می‌بینیم که گچ‌بری‌های روی آن باعث جلوه بیشتر آن‌ها شده است.
در قسمت بیرونی ساختمان، تمام دیوار‌ها به‌وسیله کاهگل پوشانده شده‌اند. در برخی قسمت‌ها مانند ستون‌های تزئینی و … قطعاتی از چوب را نیز می‌بینیم. یکی دیگر از نکات مربوط به معماری که در این بنا معروف است، بادگیر‌های موجود در پشت‌بام آن است. این بخش‌ها باعث می‌شوند تا محیط داخلی حتی در روز‌های گرم سال نیز، هوای مطبوعی را داشته باشد.
قسمت‌های زیادی از فضایی که در داخل خانه قرار دارد، پوشیده شده از آینه و نقاشی‌هایی است که برجستگی‌شان آن‌ها را زیباتر کرده است. نقاشی‌هایی که در این عمارت دیده می‌شود، با استفاده از ابزار‌هایی مانند رنگ‌وروغن و آبرنگ ایجاد شده‌اند.
بخش‌های مختلف خانه بروجردی‌ها
تمام عمارت‌های بزرگ در دوران قدیم، دو بخش بیرونی و درونی و زمستانی و تابستانی داشتند. این قاعده در مورد این خانه نیز وجود داشت:
بخش بیرونی
بخش بیرونی در هر عمارت، فضایی بود که تمام افراد می‌توانستند در آن رفت‌وآمد کنند. این قسمت در خانه بروجردی‌ها شامل حیاط و بخشی از عمارت خانه شامل تالار سرپوشیده بالایی، ایوان جنوبی، برخی از اتاق‌های تابستانی و حیاط‌خلوت، دو اتاق اصلی در دو طرف تالار، بادگیر‌ها، اتاق پنج‌دری زمستانی، آفتاب‌گیر زمستانی، بهارخواب شمالی، طارمی و بخش غربی عمارت بودند.
بخش درونی
بخش درونی فضایی بود که تنها افراد ساکن آن خانه حق رفت‌وآمد در آنجا را داشتند. بخش درونی در این عمارت، دو قسمت شمالی و جنوبی داشت که شامل حیاط مرکزی و تالار پذیرایی آینه و بالاخانه‌هایی که در دو طرف تالار بودند، اتاق‌های گوشواره، حیاط‌خلوت، اتاق پنج‌دری ساده، صندوق‌خانه، اتاق نشیمن و سردابی بزرگ بود.
بخش تابستان‌نشین
تابستان‌نشین شامل قسمت‌هایی بود که همگی پشت به آفتاب بوده و در نتیجه ساکنین را در روز‌های تابستانی آب‌وهوای کویری کاشان در امان نگه می‌داشت. این بخش شامل تالار اصلی، دو اتاق، دو سرپوشیده فرعی، دو گوشوار، شاه‌نشین و تالار جنبی بود.
بخش زمستان‌نشین
در نهایت بخش زمستان‌نشین که در فصول سرد سال مورداستفاده قرار می‌گرفت این عمارت را تکمیل می‌کرد. این بخش شامل اتاق نشیمن، حیاط‌خلوت، اتاق پنج‌دری ساده، صندوق‌خانه، سرداب بزرگ، حیاط مرکزی، تالار پذیرایی و دو اتاق گوشواره در دو سمت تالار بود.
اصلی‌ترین تفاوت خانه بروجردی‌ها با دیگر بنا‌های تاریخی کاشان
زمانی که وارد شهر کاشان می‌شوید، تعداد زیادی از اماکن مختلف را با همین بافت و طراحی قدیمی می‌بینید، اما مطمئنا هیچ‌کدام نمی‌توانند جایگزین این خانه تاریخی شوند. این بنا یک مجموعه کامل است که شامل بخش‌های مختلفی برای ساکنین خود بوده است. از قسمت‌های تابستانی و زمستانی گرفته تا اندرونی و بیرونی، همگی، این مکان را به کاخی شاهانه با ابعادی کوچک‌تر تبدیل کرده بود. مطمئنا در هیچ‌کدام از بنا‌هایی که در شهر کاشان وجود دارد، این معماری زیبا و بی‌نظیر را نخواهید دید. از طرفی داستان ساخت این بنا نیز باعث شده تا برای بازدید‌کنندگان بیشتر از دیگر اماکنی که در این شهر واقع شده جذاب شود. خانه‌ای که بر پایه عشق ساخته شده و مطمئنا حس و حال خوب آن را چندبرابر کرده است.
آسان‌ترین روش برای بازدید از خانه بروجردی‌ها
رفتن به این مکان پس از ورود به شهر کاشان سخت نیست. این بنا در خیابان علوی و محله‌ای به نام سلطان امیراحمد واقع شده است که به‌راحتی هم از طریق لوکیشن و هم از طریق آدرسی که عنوان شد می‌توانید به آنجا بروید.
برای سفر به شهر کاشان نیز راه‌های زمینی و هوایی برای شما باز است. اگرچه سفر با هواپیما راحت‌تر بوده و شما را سریع‌تر به مقصد می‌رساند. اما درهرصورت انتخاب با شماست. فاصله شما تا شهر کاشان از تهران تنها ۲۵۰ کیلومتر است.
ساعت بازدید از این خانه تاریخی در تابستان از ۹ صبح تا ۶ عصر و در زمستان از ۹ صبح تا ۴.۵ عصر است. البته این مکان در روز‌های شهادت و وفات امکان بازدید را ندارد.
اگر انتخاب شما رفتن به خانه بروجردی‌هاست بهتر است زمان سفر را به بهار اختصاص دهید. در نظر داشته باشید که کاشان، شهری کویری است و همه فصول سال نمی‌تواند زمان مناسبی برای بازدید از مکان‌های تاریخی آن باشد.
بهترین هتل‌ها و اقامتگاه‌های نزدیک به خانه بروجردی‌ها کدام‌اند؟
در مکانی که این عمارت واقع شده، تعداد زیادی بنا‌های تاریخی دیگر را نیز می‌بینیم؛ بنابراین اقامت در یکی از هتل‌های نزدیک، به شما امکان بازدید راحت‌تر از آن‌ها را می‌دهد. از میان هتل‌های نزدیک به خانه بروجردی‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
هتل خانه ایرانی کاشان
اولین هتل معروف در نزدیکی این بنا هتل خانه ایرانی است. یک مکان کاملا سنتی و قدیمی که البته در اطراف آن بنا‌های تاریخی دیگری مانند حمام تاریخی سلطان امیراحمد و خانه عباسیان نیز قرار گرفته است. این اقامتگاه علاوه بر ارائه خدمات به‌عنوان یک موزه تاریخی نیز به‌حساب می‌آید. بخش‌هایی مانند سرداب، بالاخانه، پرده‌سرا، نهان خانه و … به همراه شیشه‌های رنگی، گچ‌بری و نقاشی‌های زیبا را نیز در این مکان می‌بینیم که با طراحی منحصربه‌فرد و سنتی افراد زیادی را به خود جلب کرده است. این هتل ۴۵۰ متر با خانه بروجردی‌ها فاصله دارد.
اقامتگاه سنتی سروا کاشان
این هتل نیز جزء اقامتگاه‌های سنتی موجود در کاشان است. این بنا ۲۰۰ سال قبل احداث و پس از آن با مرمت و بازسازی به یکی از هتل‌های جذاب و پرطرف‌دار در میان مسافران کاشان تبدیل شده است. این مکان تا خانه بروجردی‌ها تنها ۶۰۰ متر فاصله دارد. همچنین تنها ۵ واحد داشته و ۱۶ نفر را می‌تواند، بپذیرد.
هتل سنتی صادقی کاشان
در میان هتل‌های نزدیک به خانه تاریخی بروجردی‌ها نام هتل صادقی را نیز می‌شنویم. اقامتگاهی که قدمت آن به دوران زندیه بازگشته و در سال ۱۳۷۸ در دست مرمت و بازسازی قرار گرفت. در این هتل ۱۰ باب اتاق واقع شده که کاملا سبکی قدیمی دارند. چندین اتاق در بالا و تعدادی نیز در پایین برای اقامت در نظر گرفته شده است. این هتل تنها ۵۵۰ متر با خانه تاریخی بروجردی‌ها فاصله دارد.
هتل نه چم کاشان
نه چم با فضای دلنشین و حوض زیبایی که در وسط آن قرار گرفته، مربوط به دوران قاجار است. در سال ۱۳۹۶ مرمت این فضا آغاز شد و اکنون به یکی از اقامتگاه‌های پر طرف‌دار در کاشان تبدیل شده است.
بافت تاریخی و قدیمی این هتل همچنان حفظ شده و به مراکز دیدنی زیادی نزدیک است. فاصله این هتل تا خانه زیبای بروجردی‌ها تنها ۱ کیلومتر است.
اقامتگاه سرای امیر کاشان
در میان انواع هتل‌های نزدیک به عمارت تاریخی بروجردی‌ها سرای امیر کاشان را نیز می‌بینیم. اقامتگاهی که مربوط به ۱۵۰ سال پیش بوده و دارای ۸ باب اتاق در طبقه بالا و پایین است. این محل نیز حس و حال متفاوتی را در زمان اقامت در کاشان به شما خواهد داد. هتل سرای امیر تنها ۱ کیلومتر با عمارت تاریخی بروجردی‌ها فاصله دارد.
اماکن دیدنی اطراف خانه بروجردی‌ها
اگر قصد بازدید از خانه تاریخی بروجردی‌ها را دارید، پیشنهاد می‌کنیم مراکز دیدنی اطراف آن را نیز از دست ندهید. این عمارت‌ها، حس و حال بسیار خوبی را به شما منتقل خواهند کرد:
- خانه تاریخی طباطبایی: در ۱۹۰ متری خانه زیبای بروجردی‌ها، توسط سید جعفر طباطبایی بنا شده و به عروس خانه‌های ایران معروف است.
- مسجد امام: به دستور فتحعلی‌شاه در سال ۱۲۲۱ قمری ساخته شده است.
- خانه باکوچی: مربوط به دوره زندیه و قاجاریه بوده و اکنون به موزه نساجی تبدیل شده است.
- حمام سلطان امیراحمد: در دوران سلجوقی و قاجار بنا شده است.
- خانه تاریخی عباسیان: یکی از بنا‌های تاریخی بسیار زیبا در ایران است.
- پارک ملت: با امکانات تفریحی بسیار زیاد در میان بافت تاریخی و قدیمی کاشان می‌درخشد و می‌تواند ساعات خوبی را برای شما رقم بزند.
- خانه تاریخی تاج: یکی از بنا‌های تاریخی بوده و قدمت آن نزدیک به دو قرن است.
- خانه تاریخی غفاریان: دارای معماری بسیار زیبا بوده و در خیابان بهشتی‌های کاشان واقع شده است.
سفر به کاشان
در پایان این مطلب بهتر است بدانید که راه‌های زیادی برای سفر به کاشان وجود دارد. اگر ساکن تهران هستید، تقریبا ۳ ساعت با ماشین، قطار یا اتوبوس و در صورت تهیه بلیط هواپیما فاصله زمانی بسیار کمتری را با این شهر خواهید داشت. شما می‌توانید برای تهیه بلیط هواپیما از سرویس بلیت سفر اسنپ استفاده کنید.
مطمئنا سفر به کاشان می‌تواند یکی از بهترین تجربیات شما در طول زندگی‌تان باشد، آثاری مانند خانه بروجردی‌ها که در این شهر قرار گرفته به‌خوبی می‌تواند ساعاتی که در آن سپری می‌کنید، را پر کند.
دیدگاهتان را بنویسید