حتی اگر تابه‌حال سوار هواپیما هم نشده باشید؛ حتما نام شرکت بوئینگ را شنیده‌اید. این شرکت، یکی از برترین تولیدکننده‌های هواپیما‌های مسافربری، موشک، ماهواره و غیره در دنیا است که هر شرکت هواپیمایی آرزوی داشتن مدل‌های به‌روز آن را دارد. برخی محصولات بوئینگ، صاحب رکورد‌هایی در سرعت، اندازه و مصرف سوخت هستند. این شرکت، اصلی‌ترین نقش را در ترافیک هوایی جهان بازی می‌کند.
ازآنجاکه هواپیما‌های بویینگ در آسمان کشور ما نیز فعال هستند، آشنایی با مدل‌ها مختلف آن می‌تواند سودمند باشد. در این مقاله شرکت بوئینگ را به طور کامل معرفی کرده و نگاه مفصلی به تاریخچه و محصولاتش خواهیم داشت. با ما همراه باشید و یکی از اصلی‌ترین بازیگران صنعت حمل‌ونقل هوایی در دنیا را بشناسید.
معرفی شرکت هواپیماسازی بوئینگ
بوئینگ (Boeing) یک شرکت چندملیتی مستقر در آمریکاست که فعالیت اصلی‌اش تولید هواپیما‌های مسافربری، باری، روتور کرافت، مخابراتی و موشک است. از دیگر خدمات این شرکت می‌توان به فعالیت در خدمات لیزینگ و پشتیبانی محصولاتش اشاره کرد. این هواپیماسازی ازنظر درآمدزایی، سومین شرکت بزرگ در صنعت خود در دنیا محسوب می‌شود. بویینگ، همچنین بزرگ‌ترین صادرکننده هواپیما و محصولات مربوط به این صنعت در امریکا است.
دفتر مرکزی شرکت بوئینگ در سال ۲۰۰۱ از سیاتل به شیکاگو منتقل شد و اکنون گفته می‌شود در آینده نزدیک مجددا به آرلینگتون در ویرجینیا برده خواهد شد. برخی از آمار جالب‌توجه در خصوص شرکت بوئینگ موارد زیر هستند:
- سود سالانه در سال ۲۰۲۱: ۶۲٫۲۸۶ میلیون دلار
- تعداد کارمندان: ۱۴۱٫۵۸۲ نفر تا پایان سال ۲۰۲۱
- تعداد کشور‌های مشتری: ۱۵۰ کشور
- تعداد کشور‌هایی که کارخانه تحت نظارت بوئینگ دارند: ۶۵ کشور
- رتبه ازنظر درآمد در میان شرکت‌های پردرآمد دنیا: رتبه ۶۰ در مجله فورچون (Fortune) در سال ۲۰۲۲
بخش‌های شرکت بوئینگ
به‌طورکلی، شرکت بوئینگ، شامل چهار بخش اصلی زیر است:
- تولید هواپیما‌های تجاری یا BCA شامل مدل‌های مسافربری، باری و انواع جت
- تولید هواپیما‌های نظامی، ماهواره‌ها، فضاپیما‌ها و وسایل پرتاب موشک به فضا (BDS)
- خدمات جهانی بویینگ که شامل پشتیبانی از مشتریان می‌شود.
- بخش مالی (Boeing Capital) که وظیفه تأمین مالی محصولات و خدمات را بر عهده دارد.
تاریخچه شرکت هواپیماسازی بوئینگ
شرکت هواپیماسازی بوئینگ با نام اولیه Aero Products Pacific در سال ۱۹۱۶ یعنی در میانه جنگ جهانی اول، توسط ویلئام بوئینگ (William Boeing) صنعتگر چوب در شهر سیاتل ایالت واشنگتن‌دی‌سی آمریکا تأسیس شد. او پیش از آن، هواپیمایی B&W را به همراه چند نفر دیگر راه‌اندازی کرده بود. در سال ۱۹۱۷، نام این شرکت به بوئینگ تغییر داده شد و سرانجام در سال ۱۹۲۸ شرکت هواپیمایی و حمل‌ونقل بوئینگ بنیان گذاشته شد. بار دیگر اما در سال ۱۹۲۹ این شرکت به United Aircrafts and Transport تغییر نام داد و توسط چندین شرکت هواپیمایی خریداری شد.
در سال ۱۹۳۴ شرکت بوئینگ به‌عنوان یکی از چهار شرکت اصلی United Aircrafts and Transport از آن جدا شد. دلیل این اتفاق، الزام جداسازی شرکت‌های تولید هواپیما و حمل‌ونقل هوایی در آمریکا بود.
بوئینگ در دهه‌های بعدی با شرکت‌های مختلفی مانند مک‌دانل داگلاس وارد شراکت شد. اتفاقی که یکی مهم‌ترین نقاط تاریخ این هواپیمایی به شمار می‌رود و در سال ۱۹۹۷ عملی شد. از مهم‌ترین اتفاقات مهم در تاریخچه این هواپیمایی در سال‌های اخیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افتتاح اولین کارخانه در اروپا در سال ۲۰۱۸ در شفیلد انگلستان
- دو سانحه مرگبار برای هواپیمای ۷۳۷ MAX در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ و به دنبال آن زمین‌گیر شدن همه هواپیما‌های این مدل در بیشتر نقاط دنیا
- حمایت از باراک اوباما با تخصیص هزینه ۱۹۷ هزار دلار برای کمپین‌های تبلیغاتی او در انتخابات این کشور
- تصمیم به کاهش چشمگیر تعداد کارمندان پس از بحران کرونا و افزایش اعتراضات جهانی نسبت به این موضوع
- متهم شدن مدیران و سیاست‌گذاران آن به تأثیرپذیری از سیاست‌مداران آمریکا
- همکاری‌های زیست‌محیطی با مؤسسه میتسوبیشی برای ابداع راه‌حل‌های پایدار و عاری از کربن در تولید هواپیما
انواع هواپیما‌های بوئینگ
بوئینگ، دهه‌هاست که در ردیف برترین تولیدکننده‌های هواپیما‌های مسافری دیده می‌شود. محصولات این شرکت در حال حاضر در هفت خانواده زیر تولید می‌شوند:
- ۷۳۷
- ۷۴۷
- ۷۵۷
- ۷۶۷
- ۷۷۷
- ۷۸۷
- بوئینگ بیزنس جت
در میان این خانواده‌ها، محصولات قدیمی و جدیدتری مانند ۷۸۷-۱۰ ۷۳۷، جت‌های دریم‌لاینر (Dreamliner) ۷۸۷ و ۷۳۷ MAX دیده می‌شوند که همان‌طور که گفتیم به دلیل سوانح اتفاق افتاده فعلا زمین‌گیر شده است. تعداد کل هواپیما‌های مسافربری فعال بوئینگ در جهان در حال حاضر به بیش از ۱۰ هزار فروند رسیده است. این تعداد تقریبا نیمی از ناوگان جهانی را تشکیل می‌دهد. جالب‌توجه است که بیش از ۹۰ درصد از کل محموله‌های باری هوایی جهان نیز توسط هواپیما‌های بویینگ جابه‌جا می‌شوند. در ادامه هریک از خانواده‌های هواپیما‌های مسافری بوئینگ را بیشتر بررسی می‌کنیم.
بوئینگ ۷۳۷
این هواپیما، محبوب‌ترین هواپیمای جهان است که اولین‌بار در سال ۱۹۶۷ تولید شده و هنوز هم تولید می‌شود. اولین پرواز آن نیز به سال ۱۹۸۷ بازمی‌گردد. در هواپیما‌های جدید ۷۳۷، طراحی داخلی به‌طورکلی متفاوت و بسیار مدرن شده است. موتور‌های جدید CFM و بال‌های پیشرفته نیز از دیگر ویژگی‌های مدل‌های جدید Boeing 737 هستند.
به طور متوسط در هر لحظه ۱۲۵۰ بوئینگ ۷۳۷ در آسمان دنیا در حال پرواز است. این هواپیما هر سه ثانیه در حال فرود یا برخاستن است و به طور متوسط، ظرفیت جابه‌جایی ۲۱۵ مسافر را دارد. بوئینگ تاکنون بیش از ۱۰ هزار از این هواپیما را تحویل داده و ۲۰۰۰ هزار سفارش دیگر از آن را نیز در دست ساخت دارد. شرکت‌های معتبری مانند یونایتد ایرلاینز، راین ایر، امریکن ایرلاینز از مشتریان این هواپیما هستند.
بوئینگ ۷۴۷
بوئینگ ۷۴۷ با نام‌های جامبو‌جت (Jumbo Jet) و ملکه آسمان‌ها نیز شناخته می‌شود و یکی از معروف‌ترین مدل‌های هواپیما‌های بویینگ است. این هواپیما در دسته مدل‌های پهن‌پیکر قرار گرفته و برای حمل بار نیز استفاده می‌شود. بوئینگ ۷۴۷ بیشترین میزان جابه‌جایی مسافر را در چهار دهه اخیر داشته است.
برای این‌که اندازه بوئینگ ۷۴۷ را بهتر درک کنیم باید بگوییم که حجم آن بیش از دوبرابر بوئینگ ۷۰۷ بوده و در بیشتر طول خود دارای پیکربندی دوطبقه است. مدل ۷۴۷-۴۰۰ این هواپیما یکی از سریع‌ترین هواپیما‌های مسافربری امروز است که با سرعت مافوق صوت ۰٫۸۵ الی ۰٫۸۵۵ ماخ پرواز می‌کند.
بوئینگ ۷۴۷ نزدیک به ۴۰۰ صندلی، شامل کلاس‌های فرست و بیزنس کلاس دارد. لوفتهانزا، بریتیش ایرویز، کاتای پاسیفیک، قطر ایرویز و خطوط هوایی آسیای شرقی از اصلی‌ترین مشتریان این هواپیما هستند. بااین‌حال، از سال ۲۰۲۰، خانواده ۷۸۷ رقیب جدی این هواپیما شده است.
بوئینگ ۷۵۷
بوئینگ ۷۵۷، یک هواپیمای جت دوموتوره با اندازه متوسط و بدنه باریک است. این هواپیما بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری تک‌راهرو در دنیا با ۲۸۹ نفر ظرفیت مسافر است که برد آن نیز ۳۹۰۰ مایل می‌رسد. ازنظر طراحی این هواپیما بسیار مشابه بوئینگ ۷۶۷ بوده و معروف‌ترین مدل آن ۷۵۷-۲۰۰ است. دلتا ایرلاین، فدکس، یونایتد ایرلاینز از معروف‌ترین شرکت‌های مشتری بوئینگ ۷۵۷ هستند. در حال حاضر، حدود ۷۰۰ هواپیمای بوئینگ ۷۵۷ در دنیا فعال هستند.
بوئینگ ۷۶۷
بوئینگ ۷۶۷، یک هواپیمای دوموتوره با اندازه متوسط و پهن‌پیکر است که ظرفیت آن تا ۳۷۵ مسافر نیز می‌رسد. برد این هواپیما در مدل‌های مختلف می‌تواند تا ۶۳۸۵ مایل نیز باشد. اندازه بوئینگ ۷۶۷ کمی کوچک‌تر مدل ۷۴۷ است؛ اما همچنان دو راهرو دارد. این هواپیما ازنظر طراحی نیز بسیار شبیه به ۷۵۷ است. دلتا ایرلاین، امریکن ایرلاینز، آل نیپتون ایرویز، لاتام و یونایتد ایرلاینز از شرکت‌های مهمی هستند که این هواپیما را در ناوگان خود دارند.
بوئینگ ۷۷۷
این سری از محصولات بوئینگ، یکی از جدیدترین محصولات این شرکت است که در سال ۱۹۹۵ تولید شد. نام دیگر این مدل، Triple Seven بوده و ظرفیت جابه‌جایی ۳۰۰ نفر را دارد. برد آن نیز به ۹۳۸۰ مایل می‌رسد و ازنظر حجم بین دو مدل ۷۴۷ و ۷۶۷ قرار می‌گیرد.
بوئینگ برای کنترل این هواپیما از سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌کند و ازنظر ظاهری نیز آن را مشابه مدل‌های ۷۸۷ دریم‌لاینر طراحی کرده است. بوئینگ ۷۷۷ ازنظر مصرف سوخت نیز جایگزینی برای هواپیما‌های پهن‌پیکر محسوب می‌شود. خطوط هوایی امارات، یونایتد ایرلاینز، مالزی، ایرچین و سنگاپور ناوگان خود را به این هواپیما مجهز کرده‌اند. تاکنون بیش از ۱۵۰۰ فروند از بوئینگ ۷۷۷ تولید شده است.
بوئینگ 777X
بزرگ‌ترین و کارآمدترین جت دوموتوره جهان، بوئینگ 777X است که با مصرف سوخت بهینه خود آلایندگی هوا را نیز تا ۱۰ درصد کاهش می‌دهد. این هواپیمای جدید، ترکیبی است از مدل‌های ۷۷۷ و ۷۸۷ دریم‌لاینر که معماری کاملا جدید، جادار و عریضی دارد. آل نیپتون ایرویز، بریتیش ایرویز، کاتای پاسیفیک، لوفتهانزا هواپیمایی‌های اتحاد، امارت، قطر و سنگاپور تاکنون از مشتریان مهم این هواپیما بوده‌اند.
بوئینگ ۷۸۷ دریم لاینر
در اواخر سال ۲۰۱۲، یکی از جدیدترین محصولات بوئینگ به بازار عرضه شد. این هواپیما، بوئینگ ۷۸۷ دریم‌لاینر نام دارد که با موتور جت دوقلو و اندازه متوسطش، یک هواپیمای پهن‌پیکر و دوربرد محسوب می‌شود. بوئینگ ۷۸۷ دریم‌لاینر ظرفیت ۲۹۰ مسافر را داشته و کم‌مصرف‌ترین هواپیمای تولیدشده توسط بوئینگ است که نسبت به دیگر محصولات کم‌مصرف این شرکت، یعنی بوئینگ ۷۶۷، ۲۰ درصد سوخت کمتری مصرف می‌کند.
بوئینگ ۷۸۷ بسیار شبیه به مدل ۷۷۷ بوده و به دلیل قابلیت‌هایش، توانست در کمتر از یک سال از زمان تولیدش، ۸۰۰ سفارش دریافت کند. مهم‌ترین خطوط هوایی مشتری این هواپیما، امریکن ایرلاینز، بریتیش ایرویز، یونایتد ایرلاینز، کانتاس و دلتا هستند.
بیزنس جت
این دسته از هواپیما‌های بوئینگ هواپیما‌هایی خصوصی هستند که تجربه‌ای بی‌نظیر از سفر هوایی را برای افرادی که تمایل به سفر خانوادگی یا به همراه دوستان خود دارند به ارمغان آورده است. هواپیما‌های بیزنس جت بوئینگ شامل امکاناتی مانند دفتر کار، اتاق‌خواب، دوش، سالن غذاخوری، امکانات سرگرمی و غیره هستند. این سری از سال ۱۹۹۸ در حال تولید است به‌اختصار BBJ نامیده می‌شود و ظرفیت ۲۰ تا ۲۵ نفر مسافر را دارد. این هواپیما‌ها بر اساس مدل‌های دیگر بوئینگ ساخته می‌شوند.
محصولات BDS
این هواپیما‌ها و محصولات هوایی شامل محصولاتی می‌شوند که در صنایع نظامی، ماهواره‌ها، اکتشافات فضایی و پایگاه‌های هوایی استفاده می‌شوند. یک نمونه از آن‌ها هواپیما‌های سوخت‌گیر هوایی KC-46 است که بر اساس هواپیمای مسافری بوئینگ ۷۶۷ ساخته شده و نیاز‌های زیادی را در زمینه سوخت‌گیری هواپیما‌ها برطرف می‌کند. از دیگر محصولات بوئینگ در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هلیکوپتر AH-64 آپاچی
- ماهواره‌های خانواده ۷۰۲
- فضاپیمای CST-100 Starliner
- اکوویجر (Echo Voyager) خودمختار
سخن آخر
بوئینگ، نه‌تنها یکی از برترین شرکت‌های هواپیماسازی در دنیا؛ بلکه اساسا یک غول اقتصادی و قدرتمند است که سابقه آن به بیش از ۱۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این شرکت چندملیتی آمریکایی در طول سال‌های فعالیت خود، ده‌ها مدل هواپیما تولید کرده که نقش مهمی در ترافیک هوایی تمامی کشور‌های دنیا بازی می‌کنند. در حال حاضر، هواپیمایی‌های بیش از ۱۵۰ کشور دنیا مصرف‌کننده هواپیما‌های بوئینگ هستند و بیش از ۹۰ درصد بار هوایی دنیا را نیز هواپیما‌های این شرکت جابه‌جا می‌کنند.
شرکت بوئینگ به قسمت‌های هواپیما‌های تجاری، هواپیما‌های نظامی، فضایی و ماهواره‌ای، خدمات بوئینگ و بخش مالی تقسیم می‌شود. در قسمت هواپیما‌های تجاری خانواده‌های بوئینگ ۷۳۷، ۷۴۷، ۷۵۷، ۷۶۷، ۷۷۷، ۷۸۷ و هواپیما‌های بیزنس جت دیده می‌شوند. دراین‌بین، هواپیمای ۷۴۷، غول‌پیکرترین هواپیمای جهان است و مدل‌هایی از ۷۷۷ و ۷۸۷ نیز از جدیدترین و پیشرفته‌ترین هواپیما‌های دنیا محسوب می‌شوند.
در کشور ما نیز هواپیمایی‌های متعددی مانند ماهان و ایران‌ایر از مدل‌هایی از بوئینگ استفاده می‌کنند که با استفاده از سرویس بلیت سفر اسنپ می‌توانید آن‌ها را رزرو کرده و لذت پرواز با یکی از بهترین برند‌های صنعت تولید هواپیما را تجربه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید