برای بسیاری از افراد این کنجکاوی وجود دارد که در کابین خلبان هواپیما چه می‌گذرد؟ این اتاقک پررمزوراز که همه اقدامات مربوط به هدایت هواپیما در آن انجام می‌شود، محلی است که خلبان و کمک‌خلبان‌ها در آن‌ها حضور دارند و با دستگاه‌های پیش روی خود هواپیما را به‌پیش می‌برند.
درحالی‌که بسیاری تصور می‌کنند که خلبان‌ها مانند راننده اتوبوس، مدام دست‌به‌فرمان هستند؛ این اتاقک راه‌حلی نیز برای این موضوع در نظر گرفته است. پس کادر پرواز در کابین خود چه می‌کنند؟ چه امتیازات و محدودیت‌هایی دارند؟ در این مقاله به شرح مراحل هدایت پرواز، مهم‌ترین قوانین و محدودیت‌های کادر پرواز و برخی حقایق جالب درباره کابین خلبان و حتی زندگی آن‌ها می‌پردازیم. به‌این‌ترتیب به همه کنجکاوی‌های شما در خصوص کابین خلبان پاسخ خواهیم داد.
« خرید بلیط هواپیما از معتبرترین ایرلاین‌ها»
هدایت هواپیما
مهم‌ترین اتفاقی که در کابین خلبان یا کاکپیت می‌افتد، هدایت هواپیماست. این کار با استفاده از سیستم‌های الکترونیکی پرواز یا EFIS انجام می‌شود که برنامه‌ریزی و کنترل آن‌ها در دستان خلبان است. روی این سیستم اطلاعات پرواز، مانند مختصات برخاست و فرود، مسیر، شرایط هواپیما و غیر ذخیره می‌شود. همچنین، اطمینان از سلامت وضعیت هواپیما نیز بر عهده این دستگاه است.
عملیات هدایت پرواز با طی‌کردن مراحل آن شامل مراحلی است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
پیش از برخاستن
این مرحله خود شامل مراحل زیر است:
- استندینگ (Standing). در این وضعیت، هواپیما کاملا ثابت بوده و آماده‌سازی اتاقک و کابین مسافران و بازرسی‌های فنی در حال انجام است.
- پوش‌بک (Push Back). ممکن است لازم باشد که هواپیما با استفاده از نیروی خارجی به رمپ یا آشیانه هواپیما هدایت شود که به این کار پوش‌بک گفته می‌شود.
برخاستن هواپیما
این بخش شامل سه مرحله زیر است:
- تاکسی (Taxi). در این مرحله، هواپیما در سطح فرودگاه حرکت می‌کند و آماده بلندشدن می‌شود.
- تیک‌آف (TakeOff). در این مرحله، موتور‌ها با بیشترین توان خود کارکرده و هواپیما از روی زمین بلند می‌شود.
- اوج‌گیری. در این مرحله، هواپیما ارتفاع خود را تا رسیدن به مسیر تعیین‌شده افزایش می‌دهد.
در طول پرواز و فرود
در طول پرواز، هواپیما در بهینه‌ترین حالت خود ازنظر امنیت و مصرف سوخت قرار گرفته و مسیر خود را مطابق نقشه پرواز طی می‌کند. این مرحله کروز نام دارد. فرود یک هواپیما نیز طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- کاهش ارتفاع.
- اپروچ (Approach) یا تقرب که در آن با هماهنگی با برج مراقبت، هواپیما کاهش سرعت داشته و به سطح فرودگاه نزدیک می‌شود.
- فرود. در این مرحله، چرخ‌های هواپیما باز شده و با زمین تماس پیدا می‌کنند. هواپیما تا زمان توقف کامل، سرعت خود را کاهش می‌دهد. فرود از بخش‌های موردعلاقه خلبانان در پرواز است؛ چراکه تمامی مراحل آن را خودشان انجام می‌دهند.
ارتباطات در کابین
کادر پرواز، همچنین، به طور دائم با بخش‌های برج مراقبت یا دیگر هواپیما‌ها در حال گفت‌وگو و انتقال اطلاعات هستند. آن‌ها همچنین می‌توانند با مسافران نیز به‌صورت صوتی صحبت کنند. دیگر ویژگی اتاقک پرواز این است که به‌گونه‌ای طراحی شده که به خلبان، دیده کافی از حرکات هواپیما می‌دهد. او همچنین، یک منظره دائمی از زمین دارد.
اتوپایلوت
اتوپایلوت (Auto Pilot) یا خلبان خودکار از آن موضوعات افسانه‌ای و بحث‌برانگیز در خصوص کابین خلبان است. واقعیت این است که هدایت هواپیما را در ۹۰ درصد موارد، این سیستم بر عهده داشته و خلبان تنها روی آن نظارت دارد. اصلی‌ترین وظیفه خلبان، مربوط به زمان‌های برخاستن و فرود هواپیما مربوط می‌شود.
البته اتوپایلوت تنها در صورتی کارایی داشته و استفاده می‌شود که شرایط جوی مساعد باشد. در شرایط نامساعد جوی، تجربیات و دانش یک خلبان حرفه‌ای به کمک او می‌آیند. به‌طور خلاصه، اتوپایلوت به معنای عدم نیاز به خلبان نیست؛ اما کمک زیادی به کادر پرواز برای هدایت هواپیما و حفظ قوای ذهنی و جسمی‌شان می‌کند. البته انجام ارتباطات، نظارت بر مصرف سوخت و سلامتی هواپیما ازجمله وظایف همیشگی خلبان است.
استراحت کادر پرواز
شاید سؤال شما این باشد که در پروازهای طولانی، آیا خدمه پرواز و خلبان استراحت نمی‌کنند؟ جواب این است که خوابیدن و حتی چرت زدن در کابین خلبان ممنوع است. برای این منظور، یک اتاقک استراحت در داخل این اتاق تعبیه شده که شامل چند تخت کوچک است و پنجره‌ای هم روبه بیرون ندارد. خدمه پرواز می‌توانند به‌صورت نوبتی از این اتاق استفاده کنند.
مشکلات کلیوی
برای خلبان‌ها مشکلات کلیوی هم چیز عجیبی نیست! واقعیت این است که سیستم‌های هوانوردی بزرگ در دنیا هنوز هم نتوانسته‌اند، فکری به حال دستشویی رفتن خلبان‌ها و کمک‌های آن‌ها بکنند. شاید برایتان باورپذیر نباشد که این افراد باید این موضوع را تا پایان پرواز تحمل کنند و در کابین، اتاقکی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است. به همین دلیل بسیاری از خلبان‌ها به مشکلات کلیوی دچار می‌شوند.
این موضوع درصورتی‌که شدید شود، سبب کاهش سطح تمرکز این افراد نیز می‌شود. به همین دلیل است که این افراد، عادات غذایی خود را به نحوی تنظیم می‌کنند که احتمال نیازشان به سرویس بهداشتی در طول پرواز را به حداقل برسانند. اگر سؤالتان این است که چرا این افراد از دستشویی مسافران استفاده نمی‌کنند، جواب این است که کادر پرواز، اجازه خروج از کاکپیت را ندارند.
روابط انسانی و کاری در کابین
شاید تصور کنید که کمک‌خلبان‌ها تنها دنباله‌روی خلبان‌ها و کاپیتان هستند. این تصور درست نیست؛ این افراد خود خلبان‌های حرفه‌ای هستند که وظایف مشخصی دارند که فارغ از اینکه کاپیتان چه کسی است، آن‌ها را انجام می‌دهند. شاید برایتان جالب باشد که کادر پرواز در هر سفر، تقریبا با افراد جدید همکار می‌شوند؛ چراکه شرکت‌های هواپیمایی صد‌ها و گاهی هزاران خلبان و کمک‌خلبان را در استخدام خود دارند.
نکته مهم این است که این افراد باید در داخل کاکپیت با یکدیگر ارتباط سازنده‌ای داشته باشند. همچنین در بسیاری از موارد، جای آن‌ها در پروازهای رفت‌وبرگشت عوض می‌شود. به‌عنوان‌مثال در پرواز تهران مشهد، یک‌بار نفر A کاپیتان و نفر B کمک‌خلبان است و در سفر برگشت جای این دو عوض می‌شود.
بااین‌حال، فضای داخل کابین بستگی به خلق‌وخوی افراد به‌ویژه کاپیتان دارد. برخی از آن‌ها جدی و برخی دیگر صمیمی‌تر هستند.
دیگر حقایق جالب درباره کابین خلبان
از دیگر نکات جالب درباره اتاقک پرواز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در داخل کابین یک صندلی یدک وجود دارد که به صندلی پرش معروف است. این صندلی در شرایط اضطراری خلبان و کادر پرواز را به بیرون پرتاب کرده و آن‌ها با چتر نجات فرود می‌آیند.
- در زمان پرواز، خلبان اصلی نه روی صندلی خلبانی؛ بلکه روی یک صندلی راحتی می‌نشیند.
- زیر برخی از اتاقک‌ها محفظه‌ای کوچک به‌اندازه یک کمد قرار دارد.
- برخلاف تصور و برخی فیلم‌های سینمایی، خلبان‌ها نمی‌توانند در کابین خلبان، آواز بخوانند.
- پیش از بسته شدن درب‌های هواپیما بیشتر خلبان‌ها به شما و کودکانتان اجازه می‌دهند که نگاهی به اتاقک آن‌ها بیندازید. بسیاری از آن‌ها از این کار و گپ‌و‌گفت کوتاه با مسافرانشان، استقبال می‌کنند.
حقایقی جالب درباره خود خلبان‌ها
خود خلبان‌ها نیز خارج از محیط کابین، حقایق جالبی در زندگی‌شان دارند. اولین نکته این است که آن‌ها وقتی با لباس خلبانی؛ اما در جایگاه مسافر سفر می‌کنند، اعتبار و احترام زیادی دریافت می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند رایگان سفر کنند اما شرط آن این است که صندلی خالی و درواقع فروش نرفته‌ای در هواپیما باقی‌مانده باشد. طبیعی است که به دلیل ریسک بالای این کار، بسیاری از خلبان‌ها از این مزیت شغل خود چشم‌پوشی می‌کنند.
سخن آخر
کابین خلبان، مکان پررمزورازی است. مهم‌ترین کاری که در این فضا انجام می‌شود، هدایت پرواز و باتوجه‌به تکنولوژی اتوپایلوت که در این مقاله معرفی کردیم، نظارت بر پرواز است. در داخل کابین، خلبان اصلی یا کاپیتان و کمک‌خلبان‌ها حضور دارند که وظایف آن‌ها از پیش تعیین شده است. آن‌ها با تعامل با یکدیگر و با استفاده از دستگاه‌های که پیش روی خود دارند با برج مراقبت ارتباط دائمی داشته و بر وضعیت هواپیما و حرکت آن نظارت می‌کنند.
نداشتن سرویس بهداشتی، یک اتاقک برای استراحت، ممنوعیت آواز خواندن و استفاده از صندلی‌های راحتی، برخی از محدودیت‌ها و امکانات اتاقک خلبان هستند. شرکت‌های هواپیمایی برتر، گاه از هزاران خلبان و کمک‌خلبان برای پروازهای خود استفاده می‌کنند که می‌توانید بلیط پرواز ارزان آن‌ها را به سریع‌ترین شکل از طریق سرویس بلیت سفر اسنپ، رزرو کنید.
دیدگاهتان را بنویسید