ایرباس و بوئینگ دو شرکت هواپیماسازی بسیار معروف هستند که سهم عمده ترافیک پروازی در دنیا را در بخش‌های مسافری و باری به خود اختصاص داده‌اند. این دو شرکت، بهترین هواپیما‌های دنیا را ازنظر امکانات و امنیت پروازی می‌سازند و بسیاری از پروازهای دوربرد تنها با محصولات آن‌ها قابل انجام هستند. اما تفاوت‌های این دو در چیست؟ چطور می‌توان یک هواپیمای بوئینگ را از ایرباس تشخیص داد؟
در این مقاله، ایرباس و بوئینگ را از جوانب مختلف داخل و بیرون هواپیما، فنی و دیگر موارد مقایسه خواهیم کرد. لازم به ذکر است که مقایسه ما کلی بوده و می‌توان تفاوت‌های بیشتری را نیز با مطالعه موردی مدل‌های مختلف این دو شرکت هواپیماسازی پیدا کرد. با مطالعه این مقاله به‌راحتی می‌توانید ایرباس و بوئینگ را حتی بدون دیدن لوگو یا برندشان تشخیص دهید.
معرفی خلاصه ایرباس و بوئینگ
بوئینگ تقریبا اولین شرکت بزرگ و شناخته‌شده هواپیمایی در دنیا است که در سال ۱۹۱۶ کار خود را در شهر سیاتل آمریکا شروع کرد. مؤسس این شرکت، ویلیام بوئینگ، صنعتگر معروف آمریکایی بود. این شرکت در اواسط دهه نود میلادی با مک دانل داگلاس ادغام شد.
شرکت ایرباس اما در سال ۱۹۷۰ در شهر Blagnac فرانسه به‌عنوان بخشی از شرکت هوافضای اروپایی EADS، کار خود را آغاز کرد. این شرکت، بعد‌ها شرکایی از آلمان و دیگر کشور‌های اروپایی پیدا کرد؛ اما همواره دفتر مرکزی خود را در فرانسه نگاه داشت.
دو شرکت، رقابت تنگاتنگی در تصرف آسمان دنیا دارند. در زمان نگارش این مقاله در ابتدای سپتامبر ۲۰۲۲، سفارش‌های بوئینگ حدود ۵۰۰ فروند از ابتدای سال بوده که ۲۱۶ فروند آن تحویل داده شده است. این در حالی است که ایرباس نزدیک به ۷۳۰ سفارش داشته که تقریبا ۳۰۰ فروند آن را به شرکت‌های هواپیمایی مختلف در دنیا تحویل داده است.
امنیت پرواز
تا سال ۲۰۱۹، ایرباس ۸۶ حادثه را در تمامی مدل‌های خود ثبت کرده بود که نسبت به ۱۴۷ حادثه‌ای که تنها برای بوئینگ ۷۳۷ ثبت‌شده، آمار بسیار بهتری است. بااین‌حال باید در نظر داشت که سابقه بوئینگ، نسبت به ایرباس، نزدیک به نیم‌قرن بیشتر است. همچنین، به‌طورکلی، تعداد هواپیما‌های بوئینگ نیز در دنیا بیشتر است، به‌طوری‌که حدود ۹۰ درصد از حمل‌ونقل بار هوایی در دنیا را این شرکت بر عهده دارد.
تفاوت‌های ظاهری بوئینگ و ایرباس
راحت‌ترین راه تشخیص هواپیما‌های بوئینگ و ایرباس از روی ظاهر آن‌هاست. پنجره کابین، نوک دماغه، محل و شکل موتور‌ها، دم هواپیما‌ها و دیگر قسمت‌های بیرونی هواپیما‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند. در ادامه، این موارد را بررسی می‌کنیم.
شکل پنجره‌های کابین خلبان
اگر زاویه‌ای که پنجره‌های کابین خلبان یا کاک پیت با هم می‌سازند بیش از ۱۸۰ درجه است، یعنی اضلاع پایینی دو پنجره به‌صورت زاویه‌دار به هم نزدیک شده‌اند، احتمالا هواپیما بوئینگ است. این در حالی است که در ایرباس، این اضلاع با یکدیگر زاویه ۱۸۰ درجه می‌سازند. درواقع، شیشه‌های کاک پیت ایرباس، دارای سه زاویه ۹۰ درجه با بدنه هواپیما هستند درحالی‌که شیشه‌های کاک پیت بوئینگ، چهارضلعی‌هایی با زوایای نامنظم هستند.
دماغه هواپیما
شکل دماغه نیز یکی از آسان‌ترین روش‌های تشخیص ایرباس از بوئینگ است. به‌طورکلی، دماغه هواپیما‌های بوئینگ نسبت به ایرباس تیزتر است. این در حالی است که ایرباس‌ها معمولا دماغه‌های گردتری دارند. همین امر باعث شده که دماغه ایرباس، زاویه تندتری با سطح زمین بسازد. این موضوع سبب شده که تعداد صندلی‌های طبقه بالایی هواپیما‌های بوئینگ، نسبت به طبقه پایین آن‌ها ناقص‌تر باشد.
شکل موتور‌ها
بوئینگ و ایرباس در شکل و اندازه موتور‌هایشان تفاوت‌هایی با هم دارند. اگر کف موتور صاف و قسمت بالایی آن دایره‌ای شکل باشد احتمالا هواپیما بوئینگ است. اما ایرباس، موتور‌های خود را به شکل تقریبا تمام دایره‌ای می‌سازد. در اینجا هواپیما‌های بوئینگ ۷۷۷، ۷۶۷، ۷۴۷ و ۷۸۷ استثنا هستند. این هواپیما‌ها نیز مانند ایرباس موتور‌های نسبتا گردی دارند.
محل موتور‌ها
موتور بوئینگ در قسمت جلوی بال و نه زیر یا عقب آن نصب شده است. این در حالی است که موتور ایرباس معمولا دقیقا زیر بال نصب می‌شود. درصورتی‌که صندلی شما در قسمت عقب هواپیمای ایرباس باشد، راحت‌تر می‌توانید موتور را مشاهده کنید.
دم و باله هواپیما
اینکه شیبی که دم هواپیما با بدنه آن می‌سازد چقدر باشد نیز می‌تواند در تشخیص ایرباس از بوئینگ کمک کند. زاویه بین دم و بدنه هواپیما‌های بوئینگ معمولا کم است؛ به این معنی که آن‌ها تقریبا در امتداد هم هستند. این در حالی است که دم ایرباس مانند دماغه‌اش، زاویه تندتری با بدنه و سطح زمین می‌سازد.
همچنین، ضلع پایینی دم عمودی یا پره‌ای که روی دم هواپیما نصب می‌شود در بوئینگ، طولانی‌تر است؛ اما در ایرباس، این باله، روی بدنه هواپیما امتداد چندانی نداشته و سریعا تمام می‌شود.
چرخ‌های هواپیما
چرخ‌های زیر هواپیما در بوئینگ ۷۳۷ و مدل‌های قدیمی‌تر بوئینگ، پوشانده نمی‌شوند. به‌عبارت‌دیگر، آن‌ها تنها در محفظه خود جمع‌شده و هنگام فرود باز می‌شوند. اما در مورد دیگر هواپیما‌های بوئینگ و تمامی هواپیما‌های ایرباس، چرخ‌ها پس از بسته‌شدن با یک کاور، پوشانده شده و قابل‌مشاهده نیستند.
نوع باز شدن چرخ‌های نیز می‌تواند در تشخیص دو هواپیما کمک‌کننده باشد. درحالی‌که چرخ‌های بوئینگ، هنگام باز شدن بیشتر به سمت جلو متمایل می‌شوند؛ چرخ‌های ایرباس بیشتر متمایل به عقب هستند. دیگر مورد تفاوت نیز این است که چرخ‌های جلویی بوئینگ نسبت به ایرباس، کوتاه‌تر هستند.
تفاوت‌های داخل هواپیما‌های بوئینگ و ایرباس
اگر تاکنون با هر دو هواپیمای بوئینگ و ایرباس سفر کرده باشید شاید متوجه برخی تفاوت‌های داخلی آن‌ها شده‌اید. این تفاوت‌ها نسبت به تفاوت‌های بدنه کمتر هستند؛ اما همچنان می‌توانند در تشخیص این دو کمک‌کننده باشند. در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
داخل کابین خلبان
داخل کابین خلبان، بیشتر تفاوت‌های فنی بوئینگ و ایرباس را نشان می‌دهد. بااین‌حال ازنظر ظاهری در هواپیما‌های بوئینگ، فاصله بین صندلی کاپیتان و کمک‌خلبان اول، نسبتا کم است. این در حالی است که در ایرباس‌ها نه‌تنها این فضا؛ بلکه فضای کلی کابین نیز بزرگ‌تر است.
طراحی خروجی‌های اضطراری
دستگیره درب‌های خروج اضطراری در هواپیما‌های بوئینگ، دارای یک چفت چرخان بزرگ است. اما در هواپیما‌های ایرباس، این درب‌ها به یک دسته فشار عمودی مجهز هستند که در مواقع اضطراری با فشار به آن‌ها می‌توان درب را بازکرده و از هواپیما خارج شد.
صندلی‌های ایرباس و بوئینگ
تفاوت صندلی‌های ایرباس و بوئینگ به‌صورت کلی، قابل بیان نیست. درواقع برای این موضوع باید مدل‌های مختلف آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم. به‌عنوان‌مثال، ایرباس A380 بزرگ‌ترین کابین مسافر را دارد و صندلی‌های آن، بسیار راحت و جادار هستند. این در حالی است که در هواپیما‌های باریک‌پیکر هر دو شرکت معمولا تنها یک راهرو وجود دارد و فضای صندلی‌ها نیز محدودتر است. بااین‌حال ازنظر آماری می‌توان گفت که بوئینگ هواپیما‌های بزرگ‌تری دارد.
همچنین، بوئینگ در سری دریم‌لاینر‌های ۷۸۷ خود، بهترین سوئیت‌های فرست کلاس را در هواپیما‌های غیرشخصی ارائه کرده است. هر دو شرکت، هر سه کلاس پروازی اکونومی، بیزنس و فرست در بلیط پرواز داخلی و بلیط پرواز خارجی را پوشش می‌دهند.
لازم به ذکر است که به‌طورکلی گفته می‌شود، ایرباس در طراحی داخلی خود، نسبتا تحت‌تأثیر بوئینگ بوده است. دلیل این موضوع نیز مشخص است. بوئینگ، سال‌ها پیش از ایرباس فعالیت خود را آغاز کرد و در این صنعت به‌نوعی الگو و استاندارد تبدیل‌شده که ردپای طرح‌ها و ایده‌هایش را می‌توان در تمامی هواپیما‌های دیگر دید.
تفاوت‌های فنی بوئینگ و ایرباس
در بسیاری مواقع، خلبانان و کاپیتان، پیش از پرواز به مسافران اجازه می‌دهند که نگاهی به اتاقک پرواز داشته باشند. اگر این شانس را داشتید، بررسی کنید که آیا در داخل کابین یک ستون کنترل U شکل وجود دارد یا خیر. به این ستون، یوک (Yoke) نیز گفته می‌شود و در قسمت جلو و مرکزی هر دو صندلی کابین هواپیما‌های بوئینگ قرار دارد.
هواپیما‌های ایرباس، چنین ستونی ندارند در عوض آن‌ها در سمت راست صندلی سمت راست، یک جوی استیک میله مانند یا سایداستیک (Sidestick) دارند. دراین‌بین، خانواده ایرباس A200 به‌جای جوی‌استیک‌های کناری، دارای ستون کنترل مرکزی مانند بوئینگ هستند. دلیل اصلی این موضوع این است که این هواپیما را شرکت بمباردیه کانادا و نه تیم همیشگی ایرباس طراحی کرده است.
سیستم‌های هدایت هواپیما
نبود یوک در هواپیما‌های ایرباس به این معنی است که بیشتر امور پرواز را سیستم این هواپیما بر عهده دارد. درواقع، این شرکت هواپیمایی، بیشتر از بوئینگ بر خودکار یا اتوپایلوت کردن پرواز‌هایش تمرکز کرده و گفته می‌شود که اعتماد بیشتری به سیستم کامپیوتری پیشرفته‌اش دارد؛ بنابراین در هواپیما‌های ایرباس، خلبان، کنترل کمتری روی هواپیما داشته و بیشتر امور را سیستم مرکزی به‌پیش می‌برد. به‌این‌ترتیب او هرگز نمی‌تواند هشدار‌های سیستم را نادیده بگیرد؛ اما در بوئینگ، خلبان، اختیارات بیشتری دارد. البته مسلما این تفاوت برای شما به‌عنوان مسافر مگر در مواقع اضطراری، محسوس نخواهد بود.
سخن آخر
بوئینگ و ایرباس، دو غول هواپیماسازی در دنیا هستند که در هر شرکت هواپیمایی معتبر، تعدادی از هواپیما‌های آن‌ها دیده می‌شود. بوئینگ، یک شرکت آمریکایی باسابقه بیش از یک قرن و ایرباس یک شرکت اروپایی با محوریت فرانسه است که از سال ۱۹۷۰ فعالیت می‌کند. برای تشخیص این دو هواپیما از یکدیگر، علاوه بر توجه به نام تجاری نوشته شده روی بدنه آن‌ها می‌توان به برخی از ویژگی‌های ظاهری‌شان نیز توجه داشت.
شکل و زاویه پنجره‌های کابین خلبان، شکل دماغه، شکل و اندازه و محل قرارگیری موتور‌ها، وضعیت چرخ‌ها و شکل دم و پره انتهایی از مهم‌ترین مواردی هستند که در این هواپیما‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. در داخل هواپیما‌ها نیز می‌توانید متوجه شوید که بوئینگ به‌طورکلی، بزرگ‌تر است؛ اما طبقه دوم آن (در هواپیما‌های دوطبقه) صندلی‌های کمتری دارد.
همچنین، ایرباس، کابین خلبان بزرگ‌تری دارد که بیشتر به‌صورت اتوپایلوت و با سیستم‌های کامپیوتری کنترل می‌شود. این در حالی است که بوئینگ، هنوز هم بیشتر بر یوک مرکزی خود تکیه داشته و به خلبان، اختیارات بیشتری می‌دهد. شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نیز به‌وفور از مدل‌های قدیمی و جدید ایرباس و بوئینگ استفاده می‌کنند. سریع‌ترین و ارزان‌ترین راه تهیه بلیت از این شرکت‌ها و تجربه سفر با این دو هواپیمای شناخته‌شده، رزرو بلیط هواپیما از اسنپ است.
دیدگاهتان را بنویسید