در کنار جاذبه‌های طبیعی، در شمال کشور می‌توان یکی از جاذبه‌های تاریخی مهم و البته بسیار زیبا به نام قلعه رودخان را پیدا کرد؛ قلعه‌ای که به گفته کارشناسان، یکی از مستحکم‌ترین دژها در تاریخ ایران باستان محسوب می‌شود. در راهنمای سفر به قلعه زیبای رودخان، هرآنچه لازم است در مورد این مکان تاریخی بدانید را به شما خواهیم گفت.
درباره قلعه رودخان
اگر سری به شمال کشور و شهرستان فومن زده باشید، حتما نام قلعه تاریخی رودخان را شنیده‌اید؛ قلعه‌ای تاریخی و بسیار قدیمی که در نزدیکی روستایی به همین نام و ارتفاعات جنگی حیدر آلات ساخته شده و امروزه به یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های دیدنی شمال کشور تبدیل شده است. این دژ قدیمی در ارتفاع تقریبا ۶۵۰ تا ۷۱۵ متری سطح دریا قرار گرفته و با دیواری به طول بیش از ۱۵۰۰ متر و ۲.۶ هکتار مساحت، از نفوذناپذیرترین دژهای ایرانی بوده است و گفته می‌شود تابه‌حال هیچ کسی نتوانسته به آن نفوذ کند.
این قلعه که با نام‌های دیگری از جمله دژ رودخان، قلعه حسامی و قلعه هزار پله هم شناخته می‌شود، معماری بسیار خاصی دارد و همین مسئله، بسیاری از گردشگران را در اولین برخورد، حیرت‌زده می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این قلعه در گذشته در حدود ۹۳۵ پله داشته که بسیاری از آنها علی‌رغم تمام تلاش‌ها برای بازسازی، از بین رفته‌اند. در حال حاضر، تعداد پله‌های این بنا به بیش از ۱۶۰۰ عدد می‌رسد و بخشی زیادی از آنها توسط دولت و برای رفاه بیشتر گردشگران ساخته شده‌اند.
زمان دقیق ساخت این بنای تاریخی مشخص نیست، ولی مطابق با کتیبه مربوط به سردر آن که هم‌اکنون در موزه رشت نگهداری می‌شود، این قلعه در سال‌های ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای فرمانروای قدرتمند منطقه یعنی سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده است. بااین‌حال، کارشناسان حدس می‌زنند دژ رودخان در زمان ساسانیان ساخته شده باشد. گفتنی است در مرداد ۱۳۵۴، نام این قلعه در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسید.
معماری
قلعه هزار پله، بیش از ۶۰ برج‌وبارو دارد و در ساخت تمام بخش‌های آن فقط از آجر، سنگ و چوب استفاده شده است. بسیاری از بخش‌ها مانند برج‌های دیده‌بانی، ساختاری کاملا یکسان دارند که این مسئله، دقت بالای مهندسان در ساخت این قلعه را نشان می‌دهد.
درب ورودی اصلی قلعه در بخش شمالی آن واقع شده و پس از ورود به بخش میانی، دروازه بزرگی وجود دارد که بخش‌های مختلف قلعه را به یکدیگر وصل می‌کند. بخش شرقی قلعه چشم‌نواز رودخان روی یک تپه بزرگ حدودا ۷۰۰ متری قرار گرفته و قورخانه و دیگر بخش‌های نظامی مرتب، روی آن قرار داشته‌اند. در بخش غربی هم می‌توان شاه‌نشین، آب‌انبار و دیگر قسمت‌های مختلف قلعه را پیدا کرد.
دلیل نام‌گذاری
علت اصلی انتخاب چنین اسمی برای این قلعه، ساخت آن در نزدیکی رودخانه است؛ در ابتدا و در گویش محلی، این مکان با نام قَله روخون یا قلعه رودخانه شناخته می‌شد و در طول زمان به قلعه رودخان تغییر کرد. بنای اصلی این قلعه همچنین در حدود ۹۳۵ پله دارد و همین مسئله باعث شده که از آن با نام قلعه هزار پله نیز یاد شود.
آدرس قلعه رودخان
قلعه هزار پله رودخان در فاصله ۲۵ کیلومتری شهرستان فومن واقع شده و تا شهرهایی مانند ماکلوان، ماسوله و تهران، به‌ترتیب حدودا ۳۵، ۶۰ و ۳۷۰ کیلومتر فاصله دارد. از آنجایی که برای رسیدن به این قلعه باید مسیرهای جنگلی را طی کرده و از کنار روستاهای مختلف عبور کنید، بهتر است لوکیشن قلعه رودخان را روی گوشی خود ذخیره داشته باشید.
گشت‌وگذار در قلعه رودخان
این دژ قدیمی مساحت زیادی دارد و اگر بخواهید از تمام قسمت‌های آن بازدید کنید، باید چند ساعتی را وقت بگذارید. هرچند، این کار ارزشش را خواهد داشت.
ورودی
بعد از طی‌کردن پله‌ها و رسیدن به بخش ورودی، خود را در مقابل یک درب چوبی بزرگ خواهید دید که ارتفاع آن به بیشتر از ۳ متر می‌رسد و اطراف آن را برج‌های بلند و استوانه‌ای‌شکل احاطه کرده‌اند. کتیبه معروفی که در موزه گنجینه رشت نگهداری می‌شود، درگذشته در بالای همین درب قرار داشته است.
با ورود به قلعه و گذر از سکوهایی که درگذشته محل استراحت افراد بوده است، به پله‌هایی سنگی می‌رسید که شما را به بخش‌های دیگر هدایت می‌کنند.
ارگ
ارگ یا همان شاه‌نشین، یکی از مهم‌ترین بخش‌هاست که محل اقامت حاکم قلعه بوده و البته در طول زمان، قسمت‌های زیادی از آن از بین رفته است. بنای ارگ، ساختار مشابه استوانه دارد و به نظر می‌رسد از داخل هشت‌ضلعی بوده باشد.
قورخانه
قورخانه، واژه‌ای ترکی – فارسی و در واقع همان زرادخانه یا جایی است که سلاح‌های جنگی نگهداری می‌شدند. مطالعات نشان می‌دهند که تمام فعالیت‌های نظامی مربوط به قلعه رودخان از جمله نگهداری اسلحه، تعمیر، بخش زندان و … در همین قسمت انجام می‌شده است.
آب‌انبار
در گودترین بخش از قلعه و قسمت غربی آن هم می‌توان آب‌انبار را پیدا کرد. باتوجه‌به اهمیتی که این بنا دارد، دو برج دیده‌بانی در نزدیکی آن وجود داشته که به کمک آنها از آب‌انبار محافظت می‌شده است.
برج‌های دیده‌بانی
یکی دیگر از جذاب‌ترین بخش‌ها که البته آن را در سرتاسر این بنای تاریخی می‌توان دید، همین برج‌های دیده‌بانی استوانه‌ای هستند که تعداد آنها از ۴۰ عدد هم عبور می‌کند. روی این برج‌ها، پنجره‌ها و حفره‌های شیب‌داری است که به نظر می‌رسد علاوه بر تیراندازی، از آنها برای ریختن مواد مذاب هم استفاده می‌کردند.
مسیرهای دسترسی
بهترین مسیر برای بازدید از قلعه زیبای رودخان، از طرف فومن است. این شهرستان زیبا در فاصله حدودا ۲۵ کیلومتری قلعه واقع شده و در مسیر اصلی بعد از عبور از روستاهای ملسکام و سیدآباد، در زمانی کوتاه می‌توانید خود را به قلعه برسانید. بعد از پارکینگ، مابقی مسیر به صورت پیاده‌روی است و باید مسافتی تقریبا ۲ کیلومتری را برای رسیدن به قلعه طی کنید.
اگر خودرو شخصی ندارید، می‌توانید با تهیه بلیط اتوبوس از طریق سرویس بلیت سفر اسنپ، خود را به شهرستان فومن رسانده و با کرایه تاکسی از طریق سرویس درخواست خودروی اسنپ، راهی قلعه تاریخی رودخان شوید.
بهترین زمان برای سفر به قلعه تاریخی رودخان
فومن، یکی از شهرستان‌های خوش آب‌وهوای شمال کشور است که در نیمه اول سال، بسیاری از گردشگران برای لذت بردن از همین آب‌وهوای دلپذیر به آن سفر می‌کنند.
ازآنجایی‌که قلعه رودخان در ارتفاعات قرار گرفته، هوای سردتری نسبت به فومن دارد و همین مسئله باعث شده تا اکثر گردشگران، تابستان را برای بازدید از این قلعه انتخاب کنند. این منطقه در فصل بهار هم هوایی فوق‌العاده دارد و برخورد نسیم خنک به‌صورت شما در کنار تماشای درختان و باغ‌هایی که به‌تازگی شکوفه داده‌اند، تجربه‌ای بی‌نظیر را برای شما رقم خواهد زد. البته، بهار است و بارش‌های آن و اگر در این زمان به فومن سفر کردید، نباید غافلگیر شوید.
پاییز، برگ درختان به رنگ نارنجی تغییر می‌کند و در گوشه‌وکنار منطقه می‌توان درختان بدون برگی که آماده استقبال از پاییز هستند را تماشا کرد؛ اگرچه این منظره بسیار جذاب است، اما بارندگی نیز افزایش پیدا خواهد کرد. زمستان‌ها هم بارش برف در این منطقه بسیار سنگین می‌شود و سفیدپوش شدن قلعه سنتی رودخان، شما را از دیدن جذابیت‌های آن محروم خواهد کرد.
بازار قلعه رودخان
اگر با خودرو شخصی به این مکان سفر کنید، بعد از پارکینگ و در مسیر ورودی اصلی، بازارچه قلعه هزار پله که با نام بازار اسکیمو فروش‌ها هم شناخته می‌شود، با صنایع‌دستی، خوراکی‌های خوشمزه و لباس‌های محلی در انتظار شما خواهد بود. مهم‌ترین ویژگی این بازار محلی کوچک را می‌توان ترکیب رنگی بسیار زیبای آن در دل طبیعی سبزرنگ دانست؛ چیزی که در کمتر جایی وجود دارد. اگر اهل خرید سوغاتی هستید، از اینجا دست‌خالی بیرون نخواهید رفت.
امکانات رفاهی قلعه رودخان
همان‌طور که گفتیم، این قلعه تاریخی در نزدیکی روستای رودخان واقع شده و فاصله خیلی زیادی هم با شهرهای بزرگ مانند فومن ندارد؛ این یعنی اقامتگاه‌های بوم‌گردی زیادی در نزدیکی قلعه هست که می‌توان شب را در آنجا سپری کرد. وجود فروشگاه‌ها و مغازه‌های مختلف در مسیر ورود و همچنین سرویس‌های بهداشتی مختلف در دامنه تپه، خیال گردشگران را هم از بابت امکانات رفاهی راحت خواهد کرد.
رستوران و غذاخوری‌های زیادی در نزدیکی قلعه تاریخی رودخان هست که از جمله آنها می‌توان آقای مهربون، ترنگ طلایی و دربند کوچولو اشاره کرد. این رستوران‌ها با غذاهای خوشمزه محلی و سنتی ایرانی، در تمام طول روز میزبان گردشگران هستند.
سخن پایانی
قلعه رودخان، یکی از جاذبه‌های تاریخی مهم در استان گیلان است و سالانه هزاران نفر برای بازدید از این بنای زیبا، راهی شمال کشور می‌شوند. به‌جای خودرو شخصی، برخی افراد حتی ترجیح می‌دهند با تهیه بلیط قطار، خود را به این منطقه زیبا برسانند. فارغ از اینکه کدام شیوه را انتخاب می‌کنید، باید مطمئن شوید که محل اسکان مناسبی خواهید داشت. با استفاده از سرویس رزرو اقامتگاه‌های اقتصادی اسنپ می‌توان بهترین اتاق‌ها را با مناسب‌ترین قیمت اجاره کرد.
دیدگاهتان را بنویسید