کلیسای وانک و سیر تکاملی آن

کلیسای وانک

اصفهان شهری زیبا و دیدنی با جذابیت‌های گردشگری زیاد است. کلیسای وانک یکی از اماکن دیدنی در این شهر بوده‌است که جزو آثار قدیمی و تاریخی ایران به حساب می‌آید. از زمان ساخت این بنا، تا به امروز تغییرات زیادی در آن ایجاد شده‌است تا به ساختمانی که امروز می‌بینیم تبدیل شود. در این مطلب می‌خواهیم سفری مجازی به کلیسای وانک داشته‌باشیم و با قسمت‌های مختلف، معماری و شرایط بازدید از آن آشنا شویم.

کمی بیشتر در مورد کلیسای وانک بدانید

ساخت کلیسای وانک در دوران شاه عباس صفوی

Snapp-Domestic-Flight

وانک، نام کلیسایی معروف در اصفهان است. اگرچه این مکان در ابتدای ساخت تنها کاربردی مذهبی برای مسیحیان داشت اما امروزه گردشگران و مسافران زیادی با مذاهب مختلف برای بازدید به آن مراجعه می‌کنند. شروع ساخت این بنا در سال ۱۶۰۶ و در دوره شاه عباس صفوی بود و طی سالیان مختلف تغییرات بسیار زیادی کرده‌است.

در گزارشاتی که از وانک ثبت شده‌است، آن را یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین کلیسای ایران و کلیسای ارامنه‌ی اصفهان می‌دانند. در دنیا نیز از کلیسای وانک با نام آمناپرکیچ یاد کرده‌اند و آن را یکی از ۱۳ کلیسایی می‌دانند که از قرن ۱۷ میلادی در محل خود باقی مانده‌است. در نهایت در سال ۱۳۱۰، این بنا در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

معماری بی‌نظیر و متفاوت کلیسای وانک

وانک در یک محیط بزرگ با مساحت تقریبی ۸۷۰۰ متر مربع قرار گرفته که البته تنها ۴۰۰۰ مترمربع آن مربوط به ساختمان و بقیه جزو فضای سبز و حیاط است. ورودی اصلی کلیسا، یک درب بزرگ چوبی دارد و در قسمت بالای آن نقاشی فضای داخلی آن دیده می‌شود که با کاشی‌هایی به رنگ لاجوردی و خاکستری به زیبایی تزئین شده‌اند. همچنین عبارت “دیر ناجی همگان، محلی برای راهبان” را به زبان ارمنی، در بالای درب آن نوشته‌اند.

در ورودی کلیسای وانک، یک برج ناقوس با ۳ طبقه خودنمایی می‌کند و در طبقه دوم آن می‌توانید ساعتی بزرگ (اهدا شده از ماردیروس گوورک هوردانانیان در سال ۱۹۳۱) را ببینید. همچنین در سه دیواره‌ی دیگر این برج نیز، ساعت‌هایی به چشم می‌خورد. تمام ساعت‌ها زمانی که ناقوس نواخته می‌شود، صدایی جذاب را تولید می‌کنند که باعث ایجاد فضایی متفاوت در محیط کلیسا خواهد شد. به همین دلیل است که این برج را با نام برج ساعت نیز می‌شناسند و ساخت آن ۳۸ سال پس از ساخت اولیه برج انجام شده‌است. در زیر برج ناقوس، دو مقبره قرار گرفته که یکی مربوط به سربازی ارمنی و دیگری پیشوایی ارمنی است.

به جز برج ناقوس، دو اتاق دیگر نیز در دو سمت دیگر ورودی کلیسا دیده می‌شود که در گذشته مخصوص پذیرایی از مهمانان بوده و در حال حاضر مخصوص نگهبانی و مغازه است.

با ورود به حیاط کلیسا می‌توانید ساختمان اصلی را با دو گنبد کوچک و بزرگ ببینید. در سمت غرب بنا، ستون‌هایی را خواهید دید که به شکل مربعی و با طاق‌نماهای بلند ساخته شده‌اند و گنبد را روی خود نگه داشته‌اند.

گنبد کلیسای وانک شکلی مخروطی دارد که در دوران صفویه از نمای مساجد الگوبرداری شده‌بود. دیواره‌ی بیرونی بنا از آجر و قسمت‌ داخلی‌ آن با رنگ‌های لاجوردی و نقاشی‌های زیبا پوشیده شده‌است. دورتادور گنبد که به شکل مدور و بزرگ هستند نیز می‌توانید ۸ پنجره را ببینید که باعث ورود نور به فضای داخلی آن شده‌است.

نقاشی‌هایی که روی گنبد کشیده شده‌است را می‌توانیم جزو زیباترین جاذبه‌های مسجد بدانیم که تماشای آن واقعا برای مراجعه‌کنندگان جذاب خواهد بود. با کمی دقت به این قسمت، شاهد تصاویر مختلفی از آفرینش آدم و حوا، داستان استفاده از سیب ممنوعه و هابیل و قابیل را خواهید دید.

دیوارهای داخل بنا با استفاده از گچ‌کاری‌های مختلف تزئین شده‌است و نقاشی‌هایی در تمام قسمت‌های آن دیده می‌شود. در این طرح‌ها می‌توانید طلاکاری، تذهیب و نقاشی‌های منحصر به فردی را ببینید که باعث شده‌است این بنا در جهان برجسته‌تر شود.

البته در فضای داخلی کلیسا، نقاشی‌های دیگر نیز نصب شده‌اند که بخشی از آن‌ها روی بوم، پارچه و تخته، در محراب و مکان‌های مختلف نصب شده‌اند. برخی دیگر نیز به صورت دیواری بوده و تعدادی نیز جزو قطعات سنگی نقاشی شده هستند. معروف‌ترین نقاشی این کلیسا، همان تابلویی است که ۷ طبقه آسمان و بهشت و جهنم را به تصویر کشیده‌است.

بخش جذاب دیگر در فضای داخلی کلیسا وجود دارد که مربوط به مجسمه‌هایی به صورت تندیس نیم‌تنه مشاهیر ارمنی مانند مسروپ ماشتوتس، هاچاطور کساراتسی، بارویر سواگ و زوان آیوازیان است.

قسمت‌های مختلف کلیسای وانک

بخش‌های مختلف کلیسای وانک

این کلیسا در سال‌های اولیه ساخت خود کاربرد ساده‌ای داشته و تنها شامل یک ساختمان بوده‌است، اما با تکامل آن، قسمت‌های دیگری نیز به آن اضافه شده‌است که در بازدید از این مکان می‌توانید از آن‌ها نیز دیدن کنید:

موزه کلیسا و تار موی دختر ۱۸ ساله

این موزه نزدیک به ۱۰۰ سال پیش توسط طادئوس هونانیان در ضلع شمالی این کلیسا ساخته شده‌است. با ورود به آن شاهد تعداد زیادی نقاشی‌، کتب نفیس و خطی و آثار ارزشمند بسیار زیاد دیگری خواهید بود. معروف‌ترین آثار تاریخی در این موزه، تار موی دختر ۱۸ ساله با نوشته جمله‌ای از تورات با قلم الماس است که توسط اهرام هاکوپیان در سال ۱۹۷۴ میلادی، خلق شده‌است.

کتابخانه مخصوص ارمنی‌ها

در قسمت شمالی کلیسا نیز یک کتابخانه قرار گرفته‌است که توسط هوهاننس سورنیان در سال ۱۸۸۴ ساخته شده و در آن کتاب‌هایی با قدمت بسیار بالا و حتی بیش از ۴۰۰ سال دیده می‌شود. به جز این، بسیاری از کتاب‌های ایرانی و انگلیسی با تعداد بیش از ۳۰ هزار نسخه نیز در این فضا قرار گرفته‌است. البته دسترسی به این بخش، تنها مخصوص ارمنی‌هاست و افراد غیرارمنی باید با شرایط خاص و معرفی‌نامه وارد آن شوند.

چاپخانه و اولین نسخه چاپی کتاب در ایران

در سال ۱۶۳۰ بود که خاچاطور کساراتسی، یک ساختمان دیگر در فضای کلیسا تاسیس کرد و آن را به عنوان چاپخانه در نظر گرفت. در نهایت ۸ سال بعد، اولین کتاب در این چایخانه تولید شد و البته این فرایند نزدیک به ۱ سال و ۵ ماه به طول انجامید. در نهایت، زبور به عنوان اولین نسخه کتاب چاپی در ایران شناخته‌شد. البته با وجود مخالفت‌هایی که از وجود چاپخانه در داخل کلیسا وجود داشت، در نهایت این ساختمان سوخت و اکنون تنها ماشین چاپ و چند کتاب معروف چاپ شده از آن زمان در دسترس است که درون موزه‌ی وانک نگهداری می‌شود.

نمازخانه با فضای جذاب و متفاوت

در این کلیسا یک اتاق به شکل متوازی‌الاضلاع نیز ساخته شده که دو قسمت شامل شبستان و بخشی مربوط به زیرگنبد دارد. از این فضا معمولا برای اجرای مراسم مذهبی در ایام مختلف سال استفاده می‌شود. با ورود به نمازخانه، شاهد دیوارهای کاشی‌کاری شده خواهید بود که در بالای دیوارهای آن تا بخش داخلی گنبد، نگاره‌های مختلفی از کتاب مقدس حک شده‌است.

یادبود شهدای نژاد کشی ارمنه

در شمال غربی کلیسا، یک سازه دیده می‌شود که معماری خاصی دارد. در سال ۱۹۷۵ بود که این بنا در سالروز نسل کشی ارامنه توسط عثمانیان ساخته شد و در نهایت به شکل مربع امروزی با ۴ ستون مختلف ایجاد شد. طرح اصلی این بنا توسط آلبرت آجمینان داده شده‌ و محل برگزاری یادبود این افراد است.

هتل‌های نزدیک کلیسا

برای اقامت در اصفهان بهتر است نزدیک‌ترین هتل‌ها را به اماکن دیدنی انتخاب کنید تا نیازی به طی کردن مسافت زیاد برای رسیدن به آن‌ها نداشته باشید. در نزدیکی کلیسا وانک نیز تعدادی هتل قرار گرفته‌است که شناخته شده و مطمئن هستند:

  • هتل جلفا اصفهان
  • اقامتگاه سنتی خانه کشیش
  • هتل چهل پنجره اصفهان
  • هتل سنتی میناس

جاذبه‌های گردشگری اطراف کلیسا

جاذبه‌های گردشگری اطراف کلیسای وانک

اگر به کلیسای وانک سر زدید، سعی کنید از جذابیت‌های اطراف این بنا نیز دیدن کنید. در این میان می‌توانیم به اماکن زیر اشاره کنیم:

  • موزه‌ی کلیسای وانک
  • کلیسای بیت‌الحم
  • کلیسای جورج مقدس
  • خانه مارتاپیترز

همچنین رستوران و کافه‌های زیر نیز برای صرف غذا بهترین انتخاب هستند:

  • کافه دالون
  • کافه اسلوفود اسپیلی
  • رستوران سنتی بام جلفا
  • کافه آختامار

مسیر دسترسی و شرایط بازدید از کلیسای وانک

برای رفتن به کلیسای وانک می‌توانید تمام روزهای هفته به جز ایام تعطیل را از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰ و ۱۶ تا ۱۸:۳۰ را انتخاب کنید. برای ورود به این بنا، باید بلیط تهیه کنید و هزینه‌ی آن با توجه به سال‌های مختلف متفاوت است.

برای رفتن به کلیسای وانک، می‌توانید ۴ خیابان اصلی ظفر، شریعتی غربی، توحید یا حکیم نظامی را انتخاب کنید و هر سه‌ آن‌ها شما را به ساختمان اصلی کلیسا می‌رسانند. ماشین شخصی، سرویس تاکسی اینترنتی اسنپ و همچینن مترو می‌توانند شما را به این بنا برسانند. در صورت استفاده از مترو باید در ایستگاه سی و سه پل پیاده شوید و بخشی از مسیر را پیاده به سمت کلیسا طی کنید.

رزرو هتل در اصفهان

در هنگام رزرو هتل در اصفهان، به چند نکته توجه کنید. اول اینکه، توجه کنید که هتل در چه منطقه ای از شهر قرار دارد. اگر قصد دارید از جاذبه های تاریخی و فرهنگی اصفهان دیدن کنید، بهتر است هتل خود را در مرکز شهر یا نزدیک به این جاذبه ها رزرو کنید. برای رزرو هتل های اصفهان می توانید از سرویس هتل اسنپ نیز استفاده کنید و با تخفیف هتل های این شهر را رزرو کنید.

کلام آخر

کلیسای وانک

اکنون به خوبی می‌دانید که در کلیسای وانک چه چیزی در انتظارتان است. بنابراین در صورت تمایل به بازدید از قسمت‌هایی که در این متن به آن‌ها اشاره شد، بهتر است از قبل محل اقامت و بلیت وسیله حمل و نقل مورد نظرتان را انتخاب کنید. برای این کار می‌توانید از سرویس رزرو هتل اسنپ و سرویس بلیت سفر اسنپ استفاده کنید. شما هم اگر تجربه بازدید از این مکان را داشته‌اید، نظرات خود را در مورد آن با ما به اشتراک بگذارید.

اشتراک گذاری پست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *