اغلب ما نمک را با همان مدل و طعمی می‌شناسیم که بر سر سفره‌هایمان است. اما این چاشنی که یکی از پرمصرف‌ترین گروه مواد غذایی است، دارای انواع مختلفی است که حتی از نظر طعم نیز با هم متفاوت‌اند. اما همه آنها در زبان شیمی با NaCl شناخته می‌شود. نمک‌ها معمولا از معادن و دریا‌ها استخراج شده و پس از طی‌کردن مراحلی به دست ما می‌رسند.
با انواع نمک آشنا شوید
نمک‌ها به سه دسته خوراکی، نمک معدنی و نمک صنعتی دسته‌بندی می‌شوند که هر کدام از آنها طیف مختلفی از نمک‌ها را در بر می‌گیرند:
انواع نمک‌های خوراکی
این نمک‌ها معمولا از معادن سنگی یا آب دریا‌ها استخراج شده و پس از تصفیه و ازبین‌رفتن ناخالصی‌ها به دست ما می‌رسند.
نمک خوراکی
این نمک همان چیزی است که از دریا‌ها به طور مستقیم استخراج شده و ما آن در طول روز استفاده می‌کنیم. این نوع نمک دارای دانه‌های نرمی است که قبل از رسیدن به دست ما تصفیه شده‌اند. استخراج نمک خوراکی از سه روش خورشیدی، استخراج از سنگ نمک و استخراج محلول انجام می‌شود که ممکن است بر اساس موقعیت‌های مختلف تغییر کند. این نمک برای آشپزی، پخت‌وپز و همچنین در طب سنتی برای جلوگیری از بروز بسیاری از مشکلات استفاده می‌شود.
نمک ترشی
این نمک همان‌طور که از نامش پیداست، در تهیه ترشی، کنسرو و … استفاده می‌شود. مواد معدنی و افزودنی در این نوع نمک دیده نشده و برای استفاده در غذا‌ها یا سفره نیز مناسب نیست.
نمک دودی
این نوع نمک همان‌طور که از نامش پیداست، طعمی مانند دود داشته و حاصل همنشینی دوهفته‌ای نمک با دود آتش و چوب‌های مختلف است. استفاده از این مدل نمک در پخت غذا طعم دودی به آنها خواهد داد. نمک‌های دودی در بازار طعم‌های متفاوتی را دارند، این تفاوت طعم به دلیل نوع چوبی بوده که در زمان دودی کردن آنها استفاده شده است.
نمک فلور دو سل
Fleur de sel، نمکی فرانسوی بوده که معمولا آن را تنها در ماه‌هایی از سال مانند اردیبهشت تا شهریور تولید می‌کنند. این نمک دارای کریستال‌های ظریف و نازک است، به همین دلیل محیط استخراج آن باید آفتابی، خشک و همراه با نسیم ملایم باشد. وسیله‌ای که برای استخراج این نمک استفاده می‌شود، یک چنگک چوبی سنتی است. معمولا این نوع نمک جزء گران‌ترین چاشنی‌های موجود در بازار بوده و از آن می‌توان در طعم‌دار کردن غذاهای مختلف و حتی شیرینی و همچنین به‌عنوان نمک سفره استفاده کرد. رنگ نمک فلور کمی مایل به طوسی است.
پرک نمک
flake salt نوعی از نمک است که در انگلستان (مناطق ساحلی) تهیه می‌شود. سرعت حل آن بالاتر بوده و ظاهری مانند کریستال هرمی دارد. این ویژگی باعث می‌شود که طعم دهی توسط آن به‌راحتی انجام شود. این نوع نمک، چاشنی خوبی برای غذا‌ها بعد از پخته‌شدن بوده اما نمی‌توان از آن برای پخت‌وپز استفاده کرد.
نمک مالدون
مالدون نوعی از نمک انگلیسی است که البته آن را با نام نمک کریستال نیز می‌شناسند. اگر به این نمک نگاه کنید شاهد کریستال‌های زیبا و کاملا شفاف آن خواهید بود که توسط فرایند استخراج از دریا‌های انگلیسی به‌دست‌آمده است. این نوع نمک قیمت مناسبی داشته و البته کیفیت آن نیز بسیار بالاست. معمولا از مالدون برای پخت‌وپز استفاده می‌شود.
نمک دریایی خاکستری یا سل گریس
نام سل گریس مربوط به نمک‌هایی است که رقیق بوده و از آن برای آشپزی استفاده می‌شود. بافت این نمک مرطوب است. می‌توانید از آن برای چاشنی گوشت و سبزیجات استفاده کنید.
نمک دریایی ازتک
ازتک نام یکی از نمک‌های است که به‌صورت کاملا ارگانیک تهیه می‌شود. مراحل تولید این نمک در چند مرحله مختلف است. ازآنجایی‌که روش تهیه آن به‌صورت طبیعی بوده، خواص خود را حفظ کرده است.
نمک زبر
COARSE SALT دانه‌های درشتی دارد که باعث شده این نام را به خود اختصاص دهد. از نمک زبر بیشتر برای طعم دادن به غذاهای مختلف استفاده می‌شود.
نمک ورقه‌ای
در میان انواع نمک‌ها، مدلی نیز وجود دارد که شبیه به دانه‌های برف است. برای تهیه این نوع نمک که آن را با نام FLAKE SALT نیز می‌شناسند، آب‌شور را در ظروف مخصوص ریخته و در برابر آفتاب قرار می‌دهند تا غلیظ شود. سپس آن را کمی حرارت می‌دهند تا ورقه‌های نمک تولید شود.
نمک دریای فرانسه
FRENCH SEA SALT از آب‌های اقیانوس اطلس به دست می‌آید. البته این نمک به‌صورت تصفیه نشده بوده و املاح معدنی موجود در آب را در آن می‌بینیم. معمولا از این نوع برای طعم‌دار کردن غذاهای مختلف استفاده می‌شود. به‌خصوص در سبزیجات پخته و گوشت‌های کبابی.
نمک دریای ایتالیا
این نمک با نام ITALIAN SEA SALT نیز در بازار شناخته می‌شود چرا که منبع استخراج آن از سواحل سیسیل است. در این نوع نمک انواع مختلفی از مواد معدنی و عناصر طبیعی وجود دارد، اما شوری آن کمتر از دیگر مدل‌هاست. برای تهیه این نوع نمک در بهار، مقادیری از آب سیسیل برداشته شده و درون سینی‌های مخصوص ریخته می‌شود. سپس با قرار دادنشان در زیر نور آفتاب، نمک‌ها استخراج و سابیده می‌شوند. این فرایند در افریقا انجام می‌شود.
انواع نمک‌های معدنی
این نمک با نمک‌های خوراکی معمولی متفاوت بوده و معمولا از معادن مختلف استخراج می‌شود. وجود مواد معدنی زیاد در این نوع از نمک‌ها باعث شده تا طعم آنها قوی‌تر از دیگر نمک‌ها شود. از میان این نمک‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
نمک هیمالیا سیاه
نوع دیگری از نمک‌ها که با نام هیمالیا می‌شناسیم، دارای رنگ قهوه‌ای و مایل به قرمز است. برای تولید آن، سنگ نمک را درون کوره و با استفاده از زغال‌سنگ، می‌پزند. طعم خاص نمک سیاه، به‌گونه‌ای است که تنها در نوع خاصی از غذا‌ها و بیشتر توسط گیاهخواران استفاده می‌شود.
نمک دریا
نمک دریا به دلیل ناخالصی‌هایی که دارد، به‌شدت برای بدن مضر است. مهم نیست که استخراج آن چگونه باشد. درهرصورت دارای کمی ناخالصی‌های آبی است که از آن گرفته شده و سلامت را به خطر می‌اندازد.
نمک آبی
وجود مواد معدنی در این نوع نمک باعث شده تا رنگ کریستال‌هایش آبی شود. البته نقش شرایط آب‌وهوایی، رطوبت و فشار نیز در آن بی‌تأثیر نیست. از نمک آبی در بسیاری از مناطق به‌عنوان تزئینی و باهدف چشم‌زخم استفاده می‌شود. اما عمده مصرف آن برای طعم دهی به غذاهاست. این نمک بسیار کمیاب است.
نمک صورتی
در پاکستان و آمریکای لاتین این نمک به میزان زیادی استفاده می‌شود. اما به‌طورکلی در دسته نمک‌های کمیاب قرار می‌گیرد. این نوع نمک تأثیر بسیار خوبی را در عملکرد اندام‌های بدن دارد. رنگ آن صورتی بوده و مانند نمک آبی در تهیه زیورآلات نیز استفاده می‌شود.
نمک کوشر
در میان نمک‌هایی که در بازار موجودند نام کوشر را نیز می‌شنویم. سایز دانه‌های این نمک نسبت به نوع معمولی درشت‌تر است اما می‌تواند جایگزین آن شود. نمک‌های کوشری که توسط شرکت‌های مختلف تولید می‌شوند، طعم‌های متفاوتی دارند. اما همه آنها طعم شورتری را نسبت به نمک‌های معمولی دارند. استفاده از این نوع نمک برای مزه‌دار کردن غذا‌هایی مانند گوشت بسیار خوب است.
نمک سلتیک
Celtic salt نیز در فرانسه از آب‌هایی که در این کشور به‌صورت کاملا غنی شده وجود دارد، استخراج می‌شود. روش برداشت آن از طریق سلتیک سنتی بوده و از جا‌هایی از آب که عمق کمتری دارد، انجام می‌شود. این نوع نمک معمولا رطوبت زیادی دارد. طعم آن نیز شور بوده و به رنگ خاکستری دیده می‌شود. از سلتیک می‌توان به‌عنوان نمک سفره در کنار گوشت و غذاهای دریایی استفاده کرد.
انواع نمک‌های صنعتی
نمک‌های صنعتی دارای درجه خلوص پایین‌تری نسبت به انواع خوراکی هستند. همچنین معمولا مقادیر بالایی از ید در آنها دیده می‌شود. این نوع نمک را معمولا برای موارد صنعتی مختلف به کار می‌برند. هرکدام از انواع این نمک‌ها برای مصارف خاصی مناسب است که اشاره کوتاهی به آنها کرده‌ایم:
نمک شکری: دانه‌های آن درشت و به‌اندازه شکر بوده و از آن برای سود کردن گوشت، گل حفاری، خوراک دام‌ها و صنایع مختلف استفاده می‌شود.
نمک حفاری: از این نمک برای افزایش تراکم گل‌ولای و خاک در صنعت حفاری استفاده می‌شود.
نمک جاده: برای مواقعی که برف و یخ‌بندان است، در جاده‌ها استفاده می‌شود.
نمک پودری: در تهیه غذای انواع طیور، تولید کاغذ، چرم‌سازی و … از آن استفاده می‌شود.
نمک صدفی: در صنعت دباغی، لبنیات و البته در برخی از کشور‌ها برای مصارف غذایی استفاده می‌شود.
نمک شیلاتی: همان‌طور که از نامش پیداست، عمده کاربرد آنها در زمینه شیلات است.
نمکی مخصوص حمام!!!
یکی از انواع نمک‌ها که به دلیل جذابیتش آن را با عنوانی جداگانه در این مطلب معرفی کردیم، نمک اپسوم است. نام نمک حمام را نیز در میان اسامی مربوط این مدل می‌بینیم. محل استخراج اپسوم در انگلستان و در شهر اپسوم است. طعم آن تلخ بوده و مسلما کاربردی برای تهیه غذا ندارد. اما می‌توان آن را در حمام استفاده کرد. این نمک اثرات بسیاری خوبی را روی پوست شما می‌گذارد.
آیا نمک در طب سنتی کاربردی دارد؟
طرف‌داران طب سنتی این روز‌ها بیشتر از قبل شده‌اند. افراد زیادی از روش‌های مرسوم در این پروسه، برای پیشگیری و درمان بیماری‌های خود استفاده می‌کنند. مزاج نمک، گرم و خشک است. در طب سنتی از آن به‌عنوان یکی از مواد اصلاح‌کننده غذا یاد شده و در واقع غذا را گندزدایی می‌کند. از نظر طب سنتی استفاده از آن، فواید زیر را برای بدن دارد:
هضم غذا
ازبین‌رفتن سنگینی معده
رفع گرفتگی‌های کبد و طحال
ازبین‌بردن عفونت‌های دستگاه گوارش
مقابله با خشکی بدن
سلامت دهان و دندان
رفع التهاب گلو
کاهش حساسیت
کاهش استرس
درمان برخی از بیماری‌های پوستی
تقویت سیستم ایمنی
کاهش فشار‌های عصبی
اغلب طرف‌داران طب سنتی نمک تصفیه‌شده‌ای که همه ما درون غذا‌هایمان استفاده می‌کنیم را در دسته درمان‌های طب سنتی قرار نمی‌دهند. بلکه نمکی در مراحل درمانی مؤثر است که از معادن و کوه‌ها استخراج شده و هیچ‌گونه مواد زائدی وارد آن نشده باشد. همچنین مواردی که عنوان شد، دلیلی برای مصرف بالای نمک نیست. همه ما می‌دانیم که این کار باعث افزایش فشارخون و به دنبال آن بیماری‌های مختلف خواهد شد.
آیا نمک مضر است؟
مصرف زیاد هر ماده غذایی باعث، بروز مشکلات جدی در بدن خواهد شد. این موضوع در مورد نمک نیز وجود دارد. بالاترین میزانی که می‌تواند هر فرد در طول روز نمک مصرف کند، ۵ گرم است. مقدار بیشتر از آن مشکلات زیر را به دنبال دارد:
کاهش عملکرد مغز به‌خصوص در سنین بالا
تشنگی زیاد به دلیل برهم‌خوردن تعادل مایعات در بدن
ایجاد التهاب در بدن به دلیل افزایش تجمع مایعات
ایجاد سنگ کلیه به دلیل افزایش پروتئین در ادرار
مشکلات مربوط به معده به دلیل آسیبی که به مخاط معده می‌رساند
فشارخون بالا مخصوصا در سنین بالاتر
پوکی‌استخوان به دلیل جذب کلسیم و دفع آن از طریق ادرار
سخن پایانی
شناسایی انواع نمک و خواص آن به ما کمک می‌کند تا انواع مختلف آن را جایگزین نمکی کنیم که اکنون در رژیم غذایی‌مان داریم. برخی از این نمک‌ها در پروسه پخت غذا و برخی پس از پختشان مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین طعم و نحوه تشکیل آنها نیز با هم متفاوت است. معمولا نمک‌های معدنی خواص بیشتری را در خود جای‌داده‌اند که کاملا در این مطلب به آنها اشاره شد. می‌توانید برای تهیه نمک مصرفی موردنیاز خود از سرویس سوپرمارکت اسنپ استفاده کنید. اگر شما هم تجربه‌ای در مورد استفاده از انواع مختلف نمک دارید، با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید