هر دانه برنج قصهای دارد؛ قصهای از خاک شمال، از بارانهای مداوم و از دستان کشاورزانی که صبح زود پا در شالیزار میگذارند تا بوی خوش برنج تا آن سر کوچه هم برسد! شاید برای خیلیها برنج فقط ماده غذایی سفید و خوشپز باشد، اما اگر کمی دقیقتر شویم میفهمیم که بین طارم، هاشمی و صدری دنیایی از تفاوت وجود دارد؛ تفاوتی که گاهی در عطر و طعم است، گاهی در ظاهر دانه و گاهی هم در حس نرمیای که موقع خوردن به آدم میدهد. در این مقاله به سراغ این سه برنج پرآوازه و محبوب شمالی میرویم و تفاوتهایشان را مرور میکنیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
برنج طارم؛ ساده، خوشپخت و همیشه قابلاعتماد
طارم از آن نامهای محبوبیست که همیشه در هنگام صحبت درباره برنجها خوش میدرخشد. واقعیت هم همین است؛ برنج طارم یکی از قدیمیترین و محبوبترین برنجهای ایرانی است. دانههای برنج طارم بلند و سفید مایل به کرماند، عطرش ملایم ولی دلنشین است و موقع پخت خوب قد میکشد.
دوست دارید برنجی که قرار است سر میز بیاید چه ویژگیهایی داشته باشد؟ بافت نرم و طعمی آشنا و دلچسب؟ یا ترجیحتان برنجی دانهدانه است؟ برنج طارم برای خانوادههایی مناسب است که طعم اصیل ایرانی را دوست دارند و میخواهند همیشه کیفیتی ثابت روی سفرهشان داشته باشند.
این نوع برنج از نظر پخت، نرم و لطیف میشود و برای غذاهای خانگی مثل قرمهسبزی، قیمه یا مرغ زعفرانی فوقالعاده است.
در همین ابتدای کار بگوییم که شاید عطر و بویش به پای برنجهای صدری یا هاشمی نرسد، اما در عوض کمتر شفته میشود و راحتتر دم میکشد.
وقتی برای خرید انواع برنج به سراغ فروشگاهها میروید، احتمالاً اولین گزینهای که چشمتان را میگیرد، طارم است. ازآنجاییکه قیمت این برنج معمولاً منطقیتر از بقیه و پختش برای بیشتر ذائقهها رضایتبخش است، از قدیم تا به امروز همیشه جزو پرطرفدارترین برنجها بوده است.
برنج هاشمی؛ برنجی خوشعطر و خاصپسند
داستان برنج هاشمی را شنیدهاید؟ نام این برنج از کشاورزی در یکی از روستاهای لاهیجان گرفته شده که سالها پیش بهصورت اتفاقی نوعی برنج جدید کشت کرد و نام خودش را روی آن گذاشت؛ هاشمی.
هاشمی نسبت به طارم دانههای بلندتری دارد و رنگش سفیدتر است. اما چیزی که واقعاً آن را از سایر برنجها متمایز میکند، عطر فوقالعاده آن هنگام پخت است. کافیست برنج هاشمی را در قابلمه بریزید تا بویش در تمام خانه بپیچد؛ عطر و بویی که حتی قبل از دم کشیدن، نوید غذایی لذیذ و دلچسب را میدهد.
به نظر میرسد این نوع برنج کمی نازکتر و شکنندهتر از طارم باشد. برای همین هم باید با دقت بیشتری آن را بشویید و آبکشی کنید. اما نتیجه نهایی واقعاً ارزشش را دارد؛ پلوهایی سبک، مجلسی و خوشعطر که هرکسی را یاد عروسیهای شمال میاندازد.
برنج هاشمی از آن غذاهاییست که بهلطف عطر و طعم دلانگیزش دوست دارید آن را خالیخالی بخورید. افزودن کمی کره و زعفران به برنج هاشمی کافیست تا یک وعده ساده به غذایی تبدیل شود که طعمش برای همیشه در گوشهای از ذهنتان باقی میماند.
اگر شما هم جزو کسانی هستید که به عطر برنج بیشتر از ظاهرش اهمیت میدهند، قطعا برنج هاشمی بهترین انتخاب برای شماست.
اگر قصد دارید از فروشگاههای آنلاین نظیر سوپرمارکت اسنپ مارکت خرید کنید، حتما به برچسب «هاشمی معطر گیلان» توجه کنید، چون این نوع معمولاً عطر طبیعی و ماندگارتری دارد.
برنج صدری؛ پادشاه سفرههای ایرانی
اگر بخواهیم میان برنجهای مختلف شمالی پادشاهی انتخاب کنیم، به احتمال زیاد برنج صدری سزاوارترین است. برنج صدری از خانواده قدیمی طارم است اما ظرافت و لطافت بیشتری دارد. این نوع برنج در گیلان و مازندران کشت میشود و معمولاً در دسته برنجهای ممتاز قرار میگیرد.
دانههای این برنج محبوب شمالی بلند و باریکاند و عطرش سنگینتر از طارم و حتی گاهی هاشمی است. اما فراتر از همه اینها، چیزی که برنج صدری را به انتخابی خاص تبدیل میکند، بافت منسجم و مجلسی آن است.
دانههای این نوع برنج بعد از دمکشیدن کاملاً جدا میمانند. این یعنی برای درستکردن پلوهای مجلسی مهمانیها و مراسم خاص، صدری انتخابی تمامعیار است. البته نکتههایی هم وجود دارند که باید حتما در هنگام پخت این نوع برنج به آن توجه کنید. واقعیت این است که پخت برنج صدری کمی مهارت میخواهد. این نوع برنج اگر زیاد خیس بخورد، زود میپزد و ممکن است بافتش نرمتر از حد انتظار شود. اما اگر با دقت آن را خیس و دم کنید، نتیجه بسیار هوسبرانگیز است؛ پلویی دانهدانه و خوشعطر.
برنج صدری از نظر قیمت، معمولاً گرانتر از طارم و هاشمی است. دلیل این گرانی هم این است که تولیدش کمتر است و کشاورزان فقط در زمینهای خاصی آن را میکارند. البته به جرئت میشود گفت که این قیمت بیشتر قطعا ارزشش را دارد.

قیمت و ارزش خرید
احتمالا میپرسید کدام برنج را بخریم؟ بستگی دارد دنبال چه باشید. اگر برجی برای مصرف روزمره میخواهید، برنج طارم انتخابی اقتصادی و مطمئن است که هم عطر دارد، هم پخت آسان. اگر به فکر خرید برنج برای مهمانی و مراسم خاصی هستید، برنج صدری با ظاهر عالی و عطر ماندگارش بهترین است. برنج هاشمی هم جایی بین این دو قرار میگیرد؛ نه خیلی گران است، نه خیلی اقتصادی، اما بسیار باکیفیت و خوشخوراک است.
وقتی به قیمتها نگاه میکنیم، معمولاً برنج صدری را در بالاترین رده میبینیم، بعد هاشمی و سپس طارم. البته بازار برنج ایران همیشه در نوسان است و شرایط کشت، برداشت و بستهبندی روی قیمت نهایی تأثیر دارد. اگر قصد خرید برنج ایرانی باکیفیت را دارید، بد نیست سری به سوپرمارکت اسنپ بزنید. تنوع برندها و نوع بستهبندیها آنقدر زیاد است که میتوانید با مقایسه قیمتها و نظرات کاربران بهترین انتخاب را داشته باشید.
نکاتی درباره خرید برنج خوب
خرید برنج فقط برداشتن یک بسته از قفسه نیست. اگر اهل برنج ایرانی باشید، میدانید انتخابش پر از ریزهکاری است. شاید اینطور به نظر برسد که همه برنجها شبیه هماند، اما کافیست یک بار اشتباه بخرید تا متوجه شوید چه تفاوت چشمگیری بین برنج معمولی و برنج اصیل شمالی وجود دارد.
۱. اهمیت بو
اولین نکتهای که باید هنگام خرید برنج به آن توجه کنید، بوی آن است. برنج تازه بویی خاص دارد؛ چیزی بین بوی چمن تازه، شلتوک و خاک خیسخورده بعد از باران. وقتی بسته برنج را باز یا مشتتان را از آن پر میکنید، باید آن رایحه طبیعی را حس کنید. اگر هیچ بویی ندارد یا برعکس بویی تند و غیرطبیعی میدهد، احتمالاً برنج کهنه یا ترکیبی است.
۲. توجه به رنگ
نکته مهم بعدی رنگ دانههای برنج است. خیلیها فکر میکنند هرچه برنج سفیدتر باشد، بهتر است؛ اما همیشه اینطور نیست. برنج ایرانی تازه معمولاً تهرنگ کرم یا زرد بسیار روشن دارد. این یعنی هنوز طبیعی است و در فرایند سورت و پولیش خیلی دستکاری نشده است.
۳. اطمینان از خالصبودن
به یکدستبودن دانهها توجه کنید. اگر برنج ترکیبی از دانههای کوتاه و بلند و نازک و ضخیم است، یعنی برنج خالص نیست. برنج اصیل هاشمی، صدری یا طارم دانههایی تقریباً همشکل دارند.
۴. توجه به محل تولید
محل تولید برنج را جدی بگیرید. برنج شمال ایران با نامهای محلی متنوعی در بازار است، اما فقط در بعضی مناطق واقعاً برنج اصل و باکیفیت میفروشند. مثلاً برنج هاشمی از لاهیجان و آستانه اشرفیه عطر قویتری دارد، یا صدری فومن و صومعهسرا از همه معطرتر است. اگر روی بسته فقط «برنج ایرانی» بدون نام منطقه نوشته شده بود، حتماً سوال کنید یا سراغ برندهای معتبرتر بروید.

چطور بهترین برنج را انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین بین این سه نوع برنج کار راحتی نیست؛ درواقع بهترین نوع برنج ممکن است از نظر افراد مختلف، متفاوت باشد، چون این انتخاب کاملا به ذائقه افراد برمیگردد.
معیارتان برای انتخاب و خرید برنج چیست؟ اگر بهدنبال برنجی با عطر ملایم و پختی آسان هستید، طارم انتخاب خوبی است. اگر عطر برایتان مهمتر از هر چیز است و عاشق پیچیدن بوی برنج در خانهاید، هاشمی را امتحان کنید و اگر برنجی مجلسی میخواهید، چیزی که در دیس بدرخشد و هر دانهاش برق بزند، صدری بهترین گزینه است.
برای انتخاب بهتر و رسیدن به نتیجه دقیقتر میتوانید مقداری از هر سه نوع برنج بخرید و هر کدام را امتحان کنید.
سخن پایانی
برنج فقط یک ماده غذایی ساده نیست؛ بخش مهمی از فرهنگ، خاطرات و هویت ما ایرانیهاست. هر کدام از این برنجها داستانی از زمینهای شمال در دل دارند و نماینده بخشی از فرهنگ غذایی شمال ایران هستند. در بازار متنوع برنجها، این برنجهای پرطرفدار به بهترین شکل خودنمایی میکنند؛ طارم با اصالتش، هاشمی با بافت نرمش و صدری با جلوه مجلسیاش.
شما بیشتر کدام نوع برنج را مصرف میکنید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان درباره خرید برنج شمالی را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.