بازار بزرگ تهران؛ راهنمای صفر تا صد + عکس

هر روزِ بازار بزرگ با نشاط و شلوغی می‌گذرد و خریدوفروش در جریان است، اما ارزش آن فقط به بستری برای معاملات اجناس به‌شدت متنوع و فعالیت فروشگاه‌های گوناگونش نیست، بافت تاریخی و قدیمی بازار هم خیلی‌ها را به آنجا می‌کشاند. حتی گردشگران خارجی که به تهران می‌آیند هم حتماً سری به بازار می‌زنند و پایتخت را از زاویه‌ای تازه در یک محیط سنتی و پرنشاط نگاه می‌کنند. بازار بزرگ در دوران صفویان ساخته شده و در زمان قاجاریان تکمیل شده است. وسعت آن چیزی در حدود یک کیلومتر مربع است و با حجره‌ها، دالان‌ها و کاروانسراها قلب تپنده اقتصاد شهر بوده و هست. در این مقاله، با بازار بزرگ تهران بیشتر آشنا می‌شوید.

تاریخچه بازار بزرگ تهران

بازار بزرگ تهران از زمان صفویه تا همین امروز، یکی از رگ‌های حیاتی پایتخت برای تجارت و خرید بوده است. این بازار قدیمی با بافت تاریخی در حوالی یکی از اصیل‌ترین نقاط تهران، یعنی میدان ۱۵ خرداد قرار دارد و هرچه بخواهید در آن پیدا می‌شود.

گفته‌ها حاکی از آن است که بازار بزرگ از زمان شاه‌طهماسب صفوی شروع به کار کرده است. شواهد تاریخی می‌گویند که این بازار ابتدا روباز بوده و کم‌کم در دوران قاجار مسقف‌ شده‌ است. با انتقال پایتخت به تهران در دوره قاجار، رونق بازار هم بیشتر از گذشته شده و به حجره‌ها و دالان‌های آن، تیمچه‌ها و سراهای مختلف اضافه شده است. اگر بخواهیم در تاریخ قدم بزنیم و ریشه رشد این بازار معروف را پیدا کنیم، به همان زمان قاجار می‌رسیم. بعد از آن هم بازار بزرگ همیشه نقش مهم و پررنگی در فعالیت‌های اقتصادی پایتخت داشته و از آنجا که اقتصاد و سیاست هم هیچ‌وقت از هم جدا نمی‌شوند، بازاری‌ها حضور پررنگی در وقایع مختلف تاریخ و سیاست ایران هم داشته‌اند. مثلاً در دوران پهلوی هم شاهد نقش‌آفرینی بازاریان در بسیاری از وقایع بوده‌ایم.

نشانی بازار بزرگ تهران

بازار بزرگ در منطقه ۱۲ قرار دارد و به خیابان‌های ۱۵ خرداد (از سمت شمال) و مولوی (از سمت جنوب) منتهی می‌شود. خیابان‌های خیام و مصطفی خمینی هم به‌ترتیب، در سمت غرب و شرق آن قرار دارند. اگر از شهرهای دیگر به سوی بازار تهرانی می آیید، بعد از خرید بلیط هواپیما و رساندن خود به پایتخت، از طریق روش های زیر می توانید به این بازار بزرگ برسید:

ساعت کاری بازار بزرگ

بازار بزرگ از روزهای شنبه تا چهارشنبه باز است و فروشگاه‌های مختلف از ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه صبح تا ۵ بعد از ظهر فعالیت می‌کنند. مغازه‌های بیرونی بازار تا ساعت ۸ شب هم فعال‌اند.

روزهای پنجشنبه ساعت کاری بازاریان متفاوت است. مغازه‌های داخل بازار در این روز تا ساعت ۲ بعدازظهر باز هستند و مغازه‌های بیرون آن هم تا حوالی ساعت ۵ بعد از ظهر فعالیت می‌کنند. یادتان باشد:

• روزهای جمعه و در تعطیلات رسمی بازار بسته است.
• ساعت‌های اول صبح، بازار از هر زمان دیگری خلوت‌تر است.

معماری بازار بزرگ

ساختار و معماری بازار بزرگ تهران هم شبیه به بازارهای سنتی موجود در شهرهای مختلف ایران است. در این بازار هم طاق‌های ضربی می‌بینید و گنبدهای فراوانی که روزنه‌هایی برای ورود نور به داخل دارند. راهروهای باریک و بخش‌هایی مانند سقاخانه، زورخانه و حسینیه هم در این بازار وجود داشته است. هرچند که بسیاری از بخش‌های آن، در حال حاضر دستخوش تغییرات شده‌اند، اما هنوز هم اصالت آن حفظ شده است.

دو راسته مهم و بزرگ در بازار وجود دارد که چهارسوق بزرگ آن در تقاطع میان آن‌ها قرار گرفته است. فضای هشت‌ضلعی این بخش زیبایی فراوانی دارد و شامل یک گنبد سنتی با گچ‌کاری‌های چشم‌نواز هم هست.

بخش‌های مختلف بازار

بازار بزرگ تهران بخش‌های مختلف و متنوعی دارد. اگر می‌خواهید یک روز به آنجا سر بزنید و گشت‌وگذار کنید، خوب است که با هر بخش آشنا باشید. در جدول زیر، درباره قسمت‌های مختلف این بازار می‌خوانید:

رستوران‌های بازار

اگر به بازار بزرگ می‌روید، حتماً به رستوران‌های آن هم سر بزنید. بعضی از معروف‌ترین رستوران‌های تهران در دل بازار و حوالی آن قرار گرفته‌اند. روزانه، صف‌های طولانی برای میل‌کردن غذاهای معروف و خوشمزه بعضی از این رستوران‌ها در مقابلشان شکل می‌گیرد.

• رستوران مسلم: غذاهای سنتی این مجموعه حرف ندارد و بیشتر مشتریان برای امتحان‌کردن ته‌چین‌های مسلم راهی این رستوران می‌شوند.
• رستوران خیام: این سفره‌خانه سنتی هم بیشتر از دو قرن قدمت دارد و با غذاهای خوشمزه و باکیفیت اصیل ایرانی از شما پذیرایی می‌کند.
• رستوران شمشیری: یک رستوران ساده که معتقد است، بهترین تبلیغ غذای خوشمزه و کیفیت است. کباب‌های شمشیری از پرطرفدارترین‌های بازار بزرگ تهران هستند.
• رستوران شرف‌الاسلامی: برای نوش‌جان‌کردن کباب‌های سنتی با طعم خوش گذشته، باید سری به این مکان بزنید و در فضای سنتی و زیبایش با کاشی‌های قدیمی و آبی، از غذایی خوشمزه لذت ببرید.

راهنمای گشت‌وگذار در بازار

زیرمجموعه‌های مختلف بازار بزرگ پرشمار و متنوع‌اند. در هریک از این بازاراچه‌ها، فروشگاه‌های مختلفی وجود دارد و کالاها و اجناس گوناگونی به‌فروش می‌رسند. در ادامه، بخش‌های مختلف و بازارچه‌ها را معرفی می‌کنیم:

دیدنی‌های اطراف بازار

اگر به‌قصد بازدید بازار بزرگ تهران و گشت‌وگذار در آن، برنامه‌ریزی می‌کنید، خوب است که بدانید در حوالی این مکان هم دیدنی‌های فراوانی وجود دارند. در واقع، با شناخت آن‌ها، برنامه یک روز تهران‌گردی شما در نواحی جنوبی تکمیل‌تر می‌شود. از جاذبه‌های گردشگری اطراف بازار بزرگ باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• مسجد جامع و مسجد امام؛
• آرامگاه لطفعلی‌خان زند؛
• امام‌زاده زید؛
• کاخ گلستان؛
• موزه مقدم؛
• پارک شهر.

نوبت شماست!

فرقی نمی‌کند که ساکن تهران هستید یا نه؛ درهرحال، برای آشنایی بیشتر با پایتخت باید حتماً سری به بعضی از مکان‌های معروف آن بزنید. در واقع، به‌عنوان یک ایرانی خوب است که نقاط مهم و اثرگذار پایتخت را ببینید. بازار بزرگ هم یکی از قدیمی‌ترین نقاط این شهر است که علاوه‌بر ارزش تجاری و اقتصادی، همیشه در قلب وقایع تاریخی و سیاسی ایران هم قرار داشته و قدمت زیادش هم از آن، یک مکان تاریخی مهم ساخته است. چه چیزی در این بازار، بیشتر از همه برایتان جذاب است؟ تابه‌حال به بازار بزرگ رفته‌اید؟