شهر شیراز با آثار تاریخی فراوان، مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است و یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر، ارگ کریمخان یا ارگ کریمخانی است که به دستور موسس سلسله زندیه یعنی کریم خان زند ملقب به وکیل الرعایا ساخته شد.
بنای این ارگ فاقد تجملات کاخ‌ها و دیگر بناهای تاریخی از دوره شاهان پیشین و پسین است، اما با این وجود معماری زیبا و خیره‌کننده‌ای دارد. ارگ کریمخان، امروزه به عنوان موزه شناخته شده و افراد مختلفی از آن بازدید می‌کنند. در این مطلب قصد داریم تا به معرفی ارگ کریمخان و کلیه اطلاعات مربوط به آن بپردازیم، پس تا انتها همراه ما باشید.
تاریخچه پر فراز و نشیب ارگ کریمخان
ارگ کریمخان در دوره زندیه و به دستور کریم خان زند ساخته شد تا پس از انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زندیه، این بنا مرکز حکومت کریم خان باشد. ارگ کریمخان در طول سال‌های بعد، دستخوش حوادث گوناگونی شد. پس از تسلط آقا محمد خان قاجار بر ایران، بسیاری از بناهای باقی مانده از دوره زندیه به دستور آقا محمد خان تخریب شد، اما خوشبختانه ارگ کریمخانی جان سالم به در برد و در طول دوره قاجاریه به عنوان مکانی برای حکمرانی حاکمان محلی شیراز مورد استفاده قرار گرفت. متاسفانه در این دوره بسیاری از بخش‌های ارگ به دستور حاکمان تغییر یافت؛ به عنوان مثال نقوش باقی مانده از دوره زند از دیوارها پاک شد تا نقاشی‌های جدید جایگزین شود.
پس از سقوط قاجار و شروع حکومت رضا شاه، بنای ارگ کریمخان روزهای بدی را آغاز نمود. در این دوره از بنای ارگ به عنوان زندان استفاده می‌شد و برای شباهت بیشتر آن به زندان، تغییرات زیادی ایجاد کردند. در نهایت با روی کار آمدن محمدرضا شاه، این بنا از حالت زندان خارج شد و در سال ۱۳۵۱ در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسید. امروزه این بنا به عنوان موزه در معرض بازدید عموم قرار دارد.
ارگ کریمخان کجاست؟
ارگ کریمخان در مرکز شهر شیراز و در یکی از اصلی‌ترین خیابان‌های شهر، یعنی خیابان کریم خان واقع شده است. برای رفتن به این بنا، می‌توانید از اتوبوس استفاده کنید یا با تاکسی و خودرو شخصی به آنجا بروید. اما دقت داشته باشید که این بنا فاقد پارکینگ بوده و باید خودرو خود را در خیابان‌های اطراف پارک کنید.
آدرس: شهر شیراز، خیابان کریم خان زند، میدان شهدا، ابتدای خیابان هجرت
لوکیشن: ارگ کریمخانی شیراز
شماره تلفن: ۳۲۲۴۷۶۴۸-۰۷۱
در چه ساعاتی از روز می‌توان از ارگ کریمخان بازدید کرد؟
همان‌طور که گفتیم امروزه این بنای تاریخی زیبا در معرض بازدید عموم قرار گرفته است و ساعات بازدید ارگ کرمیخان به شرح زیر است:
- نیمه اول سال از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۹ شب
- نیمه دوم سال از ۷:۳۰ صبح تا ۸:۳۰ شب
معماری ساده اما چشم‌نواز ارگ کریمخان شیراز
ارگ کریمخان در فضایی به مساحت ۱۲ هزار و ۸۰۰ متر مربع و با زیربنایی بالغ بر ۴ هزار متر مربع ساخته شده‌است. این مکان در حقیقت دارای دو بخش مسکونی و نظامی بوده است. فضای داخلی ارگ با نقاشی و دیوارهای زیبا، بخش مسکونی آن را تشکیل می‌دهد. این بنا همچون قلعه مستحکمی بوده که دورتادور آن را دیوارهایی با ارتفاع ۱۲ متر فراگرفته است. در هر ۴ گوشه نیز برج‌هایی به ارتفاع ۱۴ متر ایجاد شده‌اند که هر برج دارای ۳ طبقه است؛ این برج‌ها در زمان زندیه برای نگهبانی و طبقات آن، محل استراحت سربازان و ذخیره‌سازی تسلیحات بوده‌است.
در زمان‌های گذشته در اطراف این ارگ خندقی حفر شده‌بود تا امنیت و توان دفاعی ارگ کریمخان افزایش یابد. جالب است بدانید که ضلع شرقی این ارگ کج شده‌است که دلیل دقیق آن و تلاش‌های لازم برای توقف این کج‌شدگی نیاز به بررسی بیشتر دارد اما علت آن را به وجود حمام ارگ و رطوبت دائمی این بخش مرتبط دانسته‌اند که در نهایت موجب تغییراتی در ساختار و مصالح آن شده‌است.
بخش‌های مختلف ارگ کریمخان
این بنای تاریخی، زیبا و باشکوه دارای بخش‌های مختلفی است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
محوطه ارگ
با نزدیک شدن به در ورودی ارگ کریمخان، اولین چیزی که دیده می‌شود، نقاشی بزرگ سردر ورودی است که در آن صحنه نبرد رستم و دیو سفید به شکل اساطیری به تصویر کشیده شده و بسیار زیبا است. با ورود به محوطه قلعه، حیاتی بزرگ با درختان پرتقال، حوض و آبراهه‌ای زیبا را مشاهده می‌کنید.
اولین نکته‌ای که نظر شما را در محوطه ارگ کریمخان جلب می‌کند، سادگی آن است که با دیوارهای آجری فضای زیبایی خلق کرده‌است. وجود حوض آب داخل محوطه نیز به زیبایی آن افزوده و موجب خنکی و طراوت بیشتر شده‌است.
اتاق‌های ارگ کریمخان
در این بنا تاریخی، اتاق‌های متعددی در ۳ ضلع شمالی، جنوبی و غربی قرار گرفته‌است. هر سمت، ایوانی بزرگ با ۶ اتاق وجود دارد که هر اتاق پنجره‌های بزرگ و چوبی دارد. در داخل هر اتاق می‌توانید عناصر مختلفی مانند تاقچه، سردر، پستو، مقرنس و غیره را مشاهده کنید. اصل اولیه معماری اتاق‌ها نیز مانند دیگر بخش‌های ارگ، معماری ساده آن است که فاقد هر گونه عناصر و ویژگی‌های تجملاتی است.
شاه نشین
اتاق‌های شاه نشین در ارگ کریمخان، در ۳ ضلع شمالی، جنوبی و غربی واقع شده‌اند که اتاق‌های بزرگ سه دری یا پنج دری هستند. این اتاق‌ها سقف بلندی داشته و بسیار زیبا بوده‌اند. اتاق شاه نشین شمالی برای زمستان‌ها طراحی شده و دارای دو ستون سنگی با تزئینات زیبا است. شاه نشین جنوبی برای چهار فصل سال طراحی شده و در ساخت آن نیز معماری زیبا به کار رفته‌است. آخرین شاه نشین در بخش غربی، روبه‌روی حوض بزرگ قرار دارد که برای فصل تابستان بوده و به شاه نشین اصلی ارگ معروف شده‌است.
سامانه آبرسانی و حوض
سیستم آبرسانی ارگ کریمخانی بسیار جالب است. در هر بخش از ارگ، حوض‌هایی قرار دارد که علاوه بر زیبایی مسئول تامین آب مورد نیاز ارگ بوده‌اند. آب این حوض‌ها از قنات رکن‌آباد تامین می‌شد و برای جلوگیری از راکد شدن آب، درون حوض فواره‌هایی تعبیه شده بود. حوض‌های ارگ از نوعی سنگ آهکی، مقاوم به فرسایش ساخته شده‌اند.
حمام ارگ
حمام ارگ کریمخانی مهم‌ترین بخش ارگ است که در طول دوره‌های مختلف از تغییر در امان مانده‌است. این حمام اولین نوع حمام‌های خصوصی در ایران بوده که در بخش رختکن آن یک حوض هشت ضلعی و مکان‌هایی برای تعویض لباس، استراحت و غیره وجود داشته‌است. این حمام زیبایی بسیار زیادی داشته و از مهم‌ترین بخش‌های ارگ محسوب می‌شده است.
در اطراف ارگ کریمخان می‌توان از چه جاذبه‌های دیگری دیدن کرد؟
پس از بازدید از ارگ کریمخانی، می‌توانید به سراغ دیگر آثار تاریخی شیراز در نزدیکی این بنا بروید. از جاذبه‌های تاریخی اطراف ارگ کریمخانی شیراز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حمام وکیل
- بازار وکیل
- موزه پارس
- خانه زینت‌الملک
برای اینکه براحتی بتوانید از اماکن دیدنی شیراز دیدن کنید بهتر است قبل از سفر اقدام به رزرو هتل در شیراز کنید تا خیالتان بابت اقامت راحت باشد.
بنای تاریخی ارگ کریمخانی شکوه و زیبایی در عین سادگی
در این مطلب به معرفی ارگ کریمخان شیراز پرداختیم و کلیه اطلاعات این بنا شامل ساعات بازدید، آدرس و تاریخچه را ارائه کردیم. در سفر به شهر زیبای شیراز از این جاذبه تاریخی نیز دیدن کنید. اگر در فکر سفر به شیراز هستید، می‌توانید از طریق سرویس بلیت سفر اسنپ، نسبت به رزرو بلیت اقدام کنید تا به راحتی مهیای سفر شوید. همچنین از طریق سرویس رزرو هتل اسنپ امکان جستجو اقامتگاه فراهم شده‌است تا شما بدون دردسر و نگرانی، محل اقامت خود را پیش از سفر رزرو کنید. در این صورت می‌توانید پس از رسیدن به مقصد، تنها به فکر گردش و خوشگذرانی باشید.
1 دیدگاه
خوبه