ایذه ازجمله مقاصد پرطرفدار جنوب کشورمان برای سفرهای بهاری است. اگر از تماشای پیوند تاریخ و طبیعت در یکی از خوشآبوهواترین مناطق کشورمان لذت میبرید و قصد دارید سفری بهیادماندنی تجربه کنید، همراه ما باشید تا ببینیم ایذه کجاست و جاذبههای تاریخی و طبیعی آن کداماند.
ایذه کجاست؟
شهرستان نیمهکوهستانی ایذه یکی از مناطق بختیارینشین کشورمان معروف به «زادگاه پلنگ ایرانی» است. این شهر کهن و باستانی در شمال شرق استان خوزستان قرار گرفته و از چهار جهت با لردگان، کهگیلویهوبویراحمد، مسجدسلیمان و چهارمحالوبختیاری همسایه است. ایذه از قدیمالایام به نامهای مختلف شناخته میشد: «ایزج»، «مالمیر»، «مالامیر»، «انزان»، « آپاپیر»، «اوجا»، «ایگه» و غیره.
آنچه این شهر را برای گردشگران جذاب میکند، بقایای بهجامانده از آثار تاریخی ارزشمند و طبیعت بکر و حیرتانگیز این شهر جنوبی است که در ادامه مفصل به آنها میپردازیم. سادهترین راه سفر به ایذه این است که با خرید بلیط هواپیما یا خرید بلیط قطار و اتوبوس، خود را به اهواز برسانید و بعد روانه ایذه شوید.
طبیعت بکر و دستنخورده ایذه
ایذه بخش زیادی از محبوبیت خود را به طبیعت بکر و دستنخوردهاش مدیون است: چشمهها، دشتها، کوهها و تنگههای جذابی که بخشی از طبیعت آرام، رها و بخشنده خوزستاناند. در این بخش به تعدادی از آنها میپردازیم.
۱. تالاب میانگران
تالاب میانگران با مساحت حدودی ۲۴۰۰ هکتار میان دشتی سرسبز با چشماندازی خیرهکننده قرار گرفته و یکی از جذابترین جاهای دیدنی ایذه است. نی، خارشتر، یونجه، شنبلیله و گیاهان بومی دورتادور تالاب را پوشانده و زیستگاهی برای پوشش جانوری ارزشمند تالاب پدید آوردهاند. بسیاری از جاذبههای تاریخی مثل کول فرح، راسوند، خنگ اژدر، اشکفت سلمان و قلعه کژدم اطراف این پدیده طبیعی به وجود آمدهاند.
آدرس: خوزستان، ۱٫۵ کیلومتری ایذه
۲. کوه دوتو
یکی دیگر از شگفتیهای ایذه، کوه جنگلی دوتو است که در جنوب شرقی ایذه قرار گرفته و بخشی از کوه منگشت واقع در رشتهکوه زاگرس بهحساب میآید. این کوه ۳۱۷۰متری در دامنه غربی خود میزبان یک دریاچه و چشمه کوچک است و دورتادورش را جنگلی پوشیده از درختان سرسبز فرا گرفته است.
آدرس: خوزستان، ۵۸کیلومتری جنوب شرقی ایذه
۳. دشت سوسن
دشت سوسن ایذه اوج شکوه و طبیعت خارقالعاده این شهر را به نمایش میگذارد. این دشت روستاها و دشتهای بسیاری را در دل خود جای داده و ازآنجاکه رود کارون را از دل خود عبور میدهد، مملو از انواع درختان، گیاهان بومی و پوشش گیاهی غنی است.
آدرس: خوزستان، ۳۵ کیلومتری شمال غربی ایذه
۴. تالاب بندون
در فاصله کوتاهی از سنگ نگاره کول فرح و نقش برجسته خونگ اژدر، تالابی به نام بندون قرار گرفته بهرغم خشکسالی در گذشته، امروز پرآب و زیباست. به برکت پرآبی تالاب، گونههای زیبایی از پرندگان و گیاهان مختلف این منطقه را بهعنوان زیستگاه انتخاب کرده و به زیبایی آن افزودهاند.
آدرس: خوزستان، ۹کیلومتری جنوب غربی ایذه، در نزدیکی آرامستان تاریخی شهسوار
۵. آبشار شیوند
آبشار شیوند با ارتفاع بیش از ۹۰ متر و منظرهای منحصربهفرد، یکی از قشنگترین جاهای دیدنی ایذه است که نباید از دستش داد. این آبشار که مسیر دسترسی به آن با قایق سواری در دریاچه سد کارون سه آغاز میشود، در دامنه کوه منگشت قرار گرفته که خود یکی از جاذبههای تماشایی ایذه است.
آدرس: خوزستان، ۳۰کیلومتری جنوب شرق شهر در روستای شیوند
۶. دهکده زراس
آرامش دلپذیر طبیعت بکر و کمتر شناختهشده زراس مثل خون در رگهای تماشاگر جاری میشود و هوای دلانگیزش روح بیننده را زنده میکند. گردشگرانی که تجربه اقامت در زراس را دارند، آن را به یاقوت سبزی تشبیه میکنند که در دل کوهای سر به آسمان کشیده زاگرس جا خوش کرده و پذیرای مسافران است.
آدرس: خوزستان، ایذه، ۱۴ کیلومتری جنوب شهر دهدز
۷. تنگه قاسمی
اگر از آبنوردی در درهای وهمآلود و حیرتانگیز لذت میبرید، تنگه قاسمی یکی از جاهای دیدنی ایذه است که خوب است در برنامه سفرتان بگنجانید. حتما با یک راهنمای باتجربه وارد این تنگه شوید تا با خیال راحت، بدون نگرانی و دردسر گمشدن، از سنگهای بزرگ صیقل خورده و جریان آب روان آن لذت ببرید.
آدرس: خوزستان، شهرستان ایذه، منطقه دهذر، جاده امامزاده عزیز احمد
۸. آبشار توف اسپید
میان صخرههایی عظیم در منطقه حفاظتشده شالو و منگشت، دو آبشار مرتفع به نامهای توف اسپید ۱ و ۲ قرار گرفته که از ارتفاعات کوههای بالادست سرچشمه میگیرند. این دو آبشار آبوهوای منطقه را حسابی معتدل و نیمهمرطوب میکنند و منظره شگفتانگیزی برای گردشگران طبیعتدوست رقم میزنند. عدهای این آبشارها را به نامهای توف سفید یا توف نمکی میشناسند.
آدرس: خوزستان، ۳۴کیلومتری جنوبشرقی ایذه
آثار تاریخی پرقدمت و ارزشمند
آثار تاریخی شگفتانگیز که در گوشهوکنار این شهر میبینید، از قدمت طولانی آن در تاریخ ایران باستان خبر میدهند. در ادامه برخی از این آثار تاریخی را بیان میکنیم و تاریخ ایذه را با هم ورق میزنیم.
۹. قلعه باستانی تل
قدمت این قلعه به دوران قاجار بازمیگردد و متعلق به شخصی به نام محمدتقی خان چهارلنگ بختیاری بوده است. این قلعه خشتی با ظاهری شبیه دژهای نظامی و حصاربندها و طاقهای آجری ساخته شد تا محلی خوشآبوهوا برای زندگی پایتختنشینان باشد؛ بعدها نیز بهعنوان یک مرکز نظامی مورد استفاده قرار گرفت.
آدرس: خوزستان، حد فاصل شهرستانهای باغملک و ایذه در مسیر شاهی استان فارس و خوزستان
۱۰. سنگنگارههای کول فرح
ایذه پر از سنگنگارههای باستانی است که از تاریخ غنی کشورمان پرده برمیدارند. یکی از معروفترین آنها سنگ نگاره کول فرح (پرستشگاه نارسینا) با ۶ نقش برجسته شامل تصاویر مراسمات مذهبی آن دوران است. این سنگنگارهها با قدمت بیش از ۳ هزار سال در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیدهاند.
آدرس: خوزستان، ۷کیلومتری شمال شرق ایذه، تنگه کول فرح
۱۱. طاق طویله
طاق طویله یک کاروانسرای قدیمی و باستانی است که قدمتش به دوران اتابکان لر برمیگردد و پر از شگفتیهای معماری است: از ترکیب بینظیر آجر و کاشی روی دیوارهای کاروانسرا گرفته تا کاشیکاریهای معرق و گچبریهای رنگین. اگر از تماشای سازههای تاریخی لذت میبرید، با خرید بلیط تهران اهواز و یک تاکسی خود را به ایذه برسانید و این اثر ملی ثبتشده را از نزدیک ببینید.
آدرس: خوزستان، ایذه، خیابان محمد رسولالله
۱۲. محوطه باستانی شمی
محوطه باستانی شمی محل کشف سازههای کهن متعلق به دوران الیماییه است. این سازهها ۱۵۰ سال پیش از میلاد مسیح ایجاد شدهاند و روایتهای بسیاری از تاریخ در سینه دارند. نگاهی به اطراف بیندازید و گورستان باستانی شمی را در این محوطه پرقدمت ببینید. معروفترین اثر کشفشده در این منطقه تندیس برنزی سردار پارتی است که درحالحاضر در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
آدرس: خوزستان، شمال شهرستان ایذه، ۹کیلومتری روستای شمی
۱۳. بقعه امامزاده سلطان ابراهیم
اگر هدفتان صرفا تماشای بناهای مذهبی و تاریخی است، از ایذه دستخالی برنمیگردید. امامزاده سلطان ابراهیم از فرزندان امام موسیبنجعفر (ع) است و بارگاه آن میان اهالی ایذه ارزش و احترام بالایی دارد. این بقعه در دل کوههای جنگلی قرار گرفته و چشمهای که بهسمت آن جریان دارد، فضایش را برای گردشگران طبیعتدوست هم دلپذیر میکند.
آدرس: خوزستان، ۴۲کیلومتری ایذه، دهستان سوسن، روستای کارتا
۱۴. پل مدفون شالو
پل شالو ۲ هزار سال از تاریخ ایذه را روایت میکند: دورانی که عشایر بختیاری در مسیر دزپات از روی آن میگذشتند و به مقصد بعدی کوچ میکردند. امروز اما از این پل تاریخی چیزی بهغیر از دو ستون سخت و محکم و طنابهای مستحکم باقی نمانده و بخش عمده آن زیر سد کارون ۳ دفن شده است.
آدرس: خوزستان، ۳۵کیلومتری جاده ایذه، دهدز
۱۵. نقش برجسته شاهسوار
این نگارکند حیرتانگیز متعلق به دوران عیلامیان است و با قدمت چندهزارساله، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این نقشبرجسته نمایی از مراسم بار عام (دیدار مردم با شاه و دربار) مربوط به یکی از خدایان ایلامی را نشان میدهد که یک نفر روی تخت نشسته و پنج نفر در محضر او حضور دارند.
آدرس: خوزستان، ۸کیلومتری جاده خاوری ایذه، دامنه خاوری کوهباد
۱۶. نقش برجسته خنگ کمالوند
نقش برجسته خنگ کمالوند یکی از آثار تاریخی ارزشمند و جاهای دیدنی ایذه است که روی تنگهای متصل به کوه رشید قرار گرفته و حدود ۴ متر از سطح زمین فاصله دارد. اگرچه جزئیات این نقش برجسته بهزحمت قابل تماشاست، قدمت این منطقه بسیاری از گردشگران تاریخدوست را مجاب به خرید بلیط اتوبوس ایذه میکند.
آدرس: خوزستان، ۷ کیلومتری شمال ایذه، روستای کمالوند
۱۷. نقش برجسته خونگ اژدر
آخرین سنگنگارهای که معرفی میکنیم بخشی از تاریخ دوران عیلامیان و بخشی از دوران اشکانیان را بهدوش میکشد. نقش برجسته عیلامی که کمرنگتر است، مراسم بار عام را نشان میدهد و نقش دومی تصویر چند مرد و دو کبوتر است. این تصاویر برای اولین بار در تاریخ چهرههای نیمرخ اشکانی را با سبک چهرههای روبهرو جایگزین کرد و تماشای آنها خالی از لطف نیست.
آدرس: خوزستان، ۱۵ کیلومتری ایذه، منطقه طایفه نوروزی در شرق روستای خونگ اژدر
۱۸. قلعه کژدمک
بعد از تماشای قلعه خونگ اژدر، اگر فرصت دارید، مسیر ارتفاعات را در پیش بگیرید تا به قلعهای از لاشه سنگ و ساروج و خشت برسید. اینجا قلعه کژدمک و یکی از جاهای دیدنی ایذه است که نامش را از طاقهای هلالیشکل آن برداشتهاند. بازدید از این بنای تاریخی هزینهای ندارد و در تمام ساعات روز میتوانید به آن سر بزنید.
آدرس: خوزستان، ۱۰کیلومتری از شمال شهر ایذه، آبادی قلعه کژدمک
بهترین فصل سفر به ایذه
اگر میخواهید از آبوهوای خنک و معتدل ایذه نهایت استفاده را ببرید، اوایل اسفند تا اواخر اردیبهشتماه را برای سفر انتخاب کنید. البته هر فصل این منطقه پر از شگفتی و زیبایی است. خیلیوقتها کوهنوردان و یخنوردان آگاهانه فصل زمستان را برای سفر انتخاب میکنند تا دست نوازشگر سرما را بگیرند و فرصتی برای ورزش و تفریح در کوههای آبندان، پیرقدی، شاویش، کوه زرد و کوه جیوه داشته باشند. اگر هم اهل گشتوگذار در هوای خنک پاییزه و تماشای دشتهای پر از برگ زرد و نارنجی و قرمز باشید، خاطره سفر به ایذه در فصل پاییز تا مدتها لبخند بر لبانتان میآورد.
حالا نوبت شماست!
شما تجربه سفر به ایذه را دارید؟ کدامیک از این جاذبهها را از نزدیک دیدهاید؟ مشتاق شنیدن تجربههای ارزشمندتان هستیم.
دیدگاه (4)
عالیی من خودم اهل ایذه هستم میتونستین از روستاهای بیشتری بگین
با عرض سلام ادب و احترام
گزارش شما بسیار جالب بود البته جاهای دیدنی و طبیعی بیشتری در ایذه وجود دارد
تشکر از نوشته خوبتون راجع به شهر تاریخی ایذه
سلام
از منطقه دیدنی مرغا قافل شدید
جاییکه بقعه متبرکه امامزاده سید صالح است
جاییکه پشت سد گدار لندر است و بسیار زیبا است منطقه ای بنام کمبو
بسیار جای دلپذیر و زیبای ست.من همه ی این منطقه هارو رفتم پیشنهاد میکنم شما هم سفر کنید.مردمان بسیار بافرهنگ و نجیبی دارن