با توجه به اینکه ویتامین C (اسید اسکوربیک) محلول در آب است، در بدن ذخیره نمیشود و همچنین بدن انسان قادر به تولید این ویتامین نیست، به همین دلیل باید به طور مرتب توسط مصرف مواد غذایی جذب بدن شود. این ویتامین در فرایندهای مهم بدن مانند حفظ بافت استخوان و التیام زخمها نقش مهمی دارد. شاید بتوان گفت که ویتامین C شناختهشدهترین ویتامین موجود است و احتمالا شما نیز تاکنون قرص جوشان ویتامین C را مصرف کردهاید. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا منابع، خواص، عوارض مصرف بیش‌ازحد و علل کمبود این ویتامین را معرفی کنیم.
ویتامین C چیست؟
ویتامین C محلول در آب بوده و از طریق مصرف پرتقال، لیمو، فلفل دلمهای، جعفری و دیگر مواد غذایی جذب بدن میشود. استفاده از این ویتامین در حفظ سلامت و بهبود فرایندهای بدن نقشی اساسی داشته و همواره توصیه میشود. ویتامین C دارای خواص آنتی‌اکسیدان بوده و بدن را از آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد حفظ میکند. این ویتامین با نامهای دیگر اسید آسکوریک، ال-اسکوربات یا ال-اسکوربیک نیز شناخته میشود.
منابع ویتامین C کدامند؟
ویتامین C مورد نیاز بدن از طریق مصرف مواد غذایی تامین میشود. برخی خوراکیها سرشار از ویتامین C هستند و مصرف آنها برای بدن ضروری است. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
- سبزیجات مانند جعفری، کلم بروکلی و کلم پیچ
- میوهها شامل توت‌فرنگی، پاپایا، پرتقال، گریپ‌فروت، انبه و کیوی
- سیب‌زمینی
- نخود سبز
- فلفل سبز و قرمز
- شلغم
میزان نیاز بدن به ویتامین C
میزان توصیه شده مصرف ویتامین C به صورت روزانه برای کودکان و بزرگسالان در جدول زیر ارائه شده است.
| سن | مقدار توصیه شده |
| نوزادان از بدو تولد تا ۶ ماهگی | ۴۰ میلی‌گرم |
| نوزادان ۷ تا ۱۲ ماهه | ۵۰ میلی‌گرم |
| کودکان ۱ تا ۳ ساله | ۱۵ میلی‌گرم |
| کودکان ۴ تا ۸ ساله | ۲۵ میلی‌گرم |
| کودکان ۹ تا ۱۳ ساله | ۴۵ میلی‌گرم |
| دختران ۱۴ تا ۱۸ ساله | ۶۵ میلی‌گرم |
| پسران ۱۴ تا ۱۸ ساله | ۷۵ میلی‌گرم |
| خانمهای بزرگسال | ۷۵ میلی‌گرم |
| آقایان بزرگسال | ۹۰ میلی‌گرم |
| خانمهای باردار | ۸۵ میلی‌گرم |
| مادران شیرده | ۱۲۰ میلی‌گرم |
خواص ویتامین C
ویتامین C فواید بسیاری برای بدن دارد و در حفظ سلامت ضروری است. در ادامه به بررسی فواید این ویتامین میپردازیم.
بهبود سرماخوردگی
احتمالا شما نیز در مواقعی که دچار سرماخوردگی میشوید، به مصرف میوههایی مانند پرتقال و گریپ‌فروت و یا قرص جوشان ویتامین C روی میآورید. این مواد غذایی حاوی ویتامین C هستند و میتوانند در کاهش علائم سرماخوردگی مفید بوده و به بهبود سریعتر بیماری کمک کنند.
حفظ سلامت قلب و عروق
استرس اکسیداتیو ایجاد شده در اثر تجمع رادیکالهای آزاد بدن از علل اصلی شکلگیری بیماریهای قلب و عروق است. خواص آنتی‌اکسیدانی موجود در مواد غذایی دارای ویتامین C، با کاهش میزان رادیکالهای آزاد در حفظ سلامت قلب و عروق مفید است. همچنین با بهبود جریان خونرسانی از ابتلا به بیماریهای قلبی جلوگیری میکند.
پیشگیری از سرطان
مصرف ویتامین C خطر ابتلا به انواع سرطان مانند سرطان معده، روده بزرگ و پستان را کاهش میدهد. بر طبق برخی مطالعات بر روی موشهای آزمایشگاهی، ویتامین C میتواند رشد سلولهای سرطانی را کاهش داده و از این طریق در بهبود سرطان نیز مفید باشد.
کاهش بیماریهای چشمی
با افزایش سن احتمال ابتلا به برخی بیماریهای چشمی افزایش مییابد. آب‌مروارید و بیماری تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا) از جمله بیماریهایی هستند که بینایی افراد سالمند را تهدید میکنند. لکه زرد بخش از شبکیه بوده که نور در آن قسمت متمرکز شده و موجب دیدن اشیا و محیط اطراف میشود. مصرف ویتامین C میتواند در کاهش روند پیشرفت این بیماریها مفید باشد.
درمان کم‌خونی
احتمالا شما نیز شنیدهاید که قرص آهن را بهتر است با نوشیدنیهایی مانند آب‌پرتقال استفاده کرد. مصرف ویتامین C به همراه قرص آهن به جذب بهتر آن و تشکیل گلبول قرمز کمک میکند؛ به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند که مصرف قرص آهن به همراه مکملهای ویتامین C انجام شود.
خواص ویتامین C در بیماری دیابت
یکی دیگر از خواص ویتامین C، تاثیر این ویتامین در کاهش میزان قند خون در مبتلایان به بیماری دیابت است. بر طبق مطالعهای در سال ۲۰۱۹ مصرف ویتامین C در افراد مبتلا به دیابت موجب کاهش سطح گلوکز و فشارخون میشود. البته استفاده از مکملهای ویتامین C برای بیماری دیابت باید با نظر پزشک انجام شود.
خواص ویتامین C برای پوست
ویتامین C محرک اصلی در ساخت رشتههای کلاژن است، به همین دلیل مصرف آن موجب بهبود زخمهای پوستی و یا سوختگی میشود. همچنین ساخت رشتههای کلاژن در جوانسازی پوست و جلوگیری از ایجاد چین‌وچروک‌های پوستی موثر است. این ویتامین برای درمان اگزما و آفتاب‌سوختگی نیز مفید خواهد بود.
خواص ویتامین C برای مو
افزایش سطح رادیکالهای آزاد در بدن موجب شکنندگی و نازک شدن تارهای مو میشود. مصرف ویتامین C با کاهش سطح این رادیکالهای آزاد موجب بهبود سلامت مو و جلوگیری از شکنندگی آنها میشود. همچنین ویتامین C با تغذیه پوست کف سر مانع از ایجاد شوره میشود. از دیگر خواص این ویتامین برای مو میتوان به افزایش رشد و تقویت تارهای مو اشاره کرد.
افزایش سطح انرژی
کم‌خونی و فقر آهن موجب احساس خستگی مداوم و بی‌حالی بدن میشود. مصرف ویتامین C به جذب آهن کمک کرده و با کم‌خونی مبارزه میکند؛ از این طریق میتواند با رفع احساس کسالت، انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند.
تقویت ناخنها
همان‌طور که گفته شد ویتامین C نقش مهمی را در تولید رشتههای کلاژن ایفا میکند. این رشتههای پروتئین بافت داخلی و بیرونی ناخنها را تقویت میکنند.
علائم کمبود ویتامین C
کمبود ویتامین C ممکن است در برخی افراد اتفاق بیافتد و دارای علائم متعددی به شرح زیر است:
- درد مفاصل و ماهیچهها
- خستگی و بی‌حالی
- خونریزی لثه و بینی
- کبودی کوچک روی پوست
- کاهش سرعت ترمیم زخمها
- خشکی و چین‌وچروک پوستی
- افزایش وزن
- تضعیف سیستم ایمنی و ابتلا سریعتر به بیماریها
- بیماری اسکوربوت ناشی از کمبود شدید ویتامین C (شکنندگی استخوان، لق شدن دندان و ترک خوردن ناخن)
علت کمبود ویتامین C
برخی افراد به دلایل مختلف بیشتر در معرض ابتلا به کمبود ویتامین C هستند:
- افراد معتاد به سیگار، مواد مخدر و نوشیدنیهای الکلی
- بیماران مبتلا به ناراحتیهای گوارشی مانند بیماری کولیت که فاقد توانایی جذب مواد غذایی هستند.
- سالمندانی که رژیم غذایی متنوعی مصرف نمیکنند.
- افراد دارای رژیمهای غذایی سخت که برخی غذاها را به‌طورکلی حذف میکنند.
- زنان باردار و مادران شیرده که به میزان لازم ویتامین C جذب نمیکنند.
- نوزادی که از شیر مادر تغذیه نکردهاند.
تشخیص کمبود ویتامین C
احتمال ابتلا به کمبود ویتامین C شدید یا همان بیماری اسکوربوت چندان شایع نیست؛ اما قابل درمان است. در صورتی که هر یک از علائم کمبود ویتامین C را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم و انجام آزمایش خون احتمال ابتلا به کمبود این ویتامین را تشخیص میدهد. سپس به بیمار مصرف میوه و سبزیجات حاوی ویتامین C و مکملهای آن را تجویز میکند.
مکملهای ویتامین C
مصرف مکملهای ویتامین C برای افرادی تجویز میشود که به دلیل اعتیاد به سیگار و الکل، ابتلا به برخی بیماریها و داشتن رژیمهای خاص غذایی در معرض کمبود ویتامین C هستند. بر طبق نظر پزشکان انواع این مکملها تاثیر مشابهی داشته و در درمان کمبود ویتامین C مفید هستند. اشکال مختلف مکملهای ویتامین C شامل موارد زیر است:
- قرص
- کپسول
- قرص جوشان
- پودرها
- اسپریها
- مایعات
- آدامسهای جویدنی
قرص جوشان یا قرص ویتامین C؟
قرص و قرص جوشان دو نوع متداول مکملهای ویتامین C هستند که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. احتمالا این سوال برای شما نیز پیش آمده است که کدام یک از آنها بهتر بوده و تاثیر بیشتری دارند؟ باید بدانید که این دو نوع مکمل از نظر ماهیت تفاوتی با یکدیگر نداشته و فواید یکسانی دارند؛ اما به طور کلی قرص جوشان طعم بهتری داشته و به دلیل اینکه در آب حل میشود، جذب آسانتری خواهند داشت.
عوارض ویتامین C
احتمال اینکه میزان ویتامین C از طریق مصرف مواد غذایی عوارضی را به دنبال داشته باشد وجود ندارد. اما مصرف مکملهای ویتامین C ممکن است موجب بروز عوارض زیر شود:
- مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست
- حالت تهوع
- رفلاکس معده
- سنگ کلیه
- درد شکم
- اختلال در خواب
- افزایش بیش از حد آهن در بدن
تداخلات دارویی ویتامین C
مصرف مکملهای ویتامین C ممکن است با داروهای زیر در تداخل باشد:
- تتراسایکلینها
- وارفارین
- نیتروگلیسرین
- آسپرین
- هالوپریدول
- ایزونیازید
- سیکلوفسفامید
- کورتونها
- دفروکسامین
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای ضد بارداری خوراکی
- استامینوفن
ویتامین C نقش مهمی در سوختوساز بدن و تقویت سیستم ایمنی ایفا میکند.
در این مطلب به معرفی خواص ویتامین C پرداختیم و میزان مصرف، عوارض و علل کمبود آن را معرفی کردیم. همان‌طور که گفتیم مصرف بسیاری از میوهها مانند پرتقال، انبه و کیوی میتواند نیاز بدن به این ویتامین را تامین کند. شما میتوانید با سفارش میوه آنلاین از طریق اپلیکیشن اسنپ بدون نیاز به خروج از منزل، میوههای مورد نیاز خود را به‌آسانی تهیه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید