جنگل ارسباران در آذربایجان شرقی قرار دارد که مناظری خارق‌العاده و بدیع را در مقابل چشمان شما قرار می‌دهد. نکته جالبی که وجود دارد و بدون شک هر فردی را وسوسه می‌کند تا به این جنگل قدم بگذارد، این است که این منطقه جنگلی و کوهستانی، نسبت به سایر جنگل‌های شمال کشور، ناشناخته‌تر بوده و کمتر به آن پرداخته شده‌است. این جنگل شمالی از نوع ساختار هیرکانی است و سالانه گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان به آن سفر می‌کنند. شما هم در سفر به جنگل ارسباران تبریز با ما همراه باشید.
دسترسی به جنگل ارسباران تبریز
مساحت جنگل ارسباران ۱۳۰ هزار هکتار است که دقیقاً در حاشیه جنوبی رود ارس و در قسمت شمالی استان آذربایجان شرقی قرار گرفته‌است. این جنگل یکی از زیباترین قسمت‌های غرب کشور به حساب می‌آید که محدوده وسیعی از رود زیبا و خروشان ارس تا جلفا، کوه‌های سبلان، بزقوش و سهند را به خود اختصاص داده‌است. ولی در حال حاضر به دلیل تخریب بیش از اندازه جنگل، مرزهای آن کوچک‌تر شده و فقط در محدوده شهرستان‌های اهر، کلبیر و ورزقان قرار دارد.
نام‌های دیگر جنگل ارسباران شامل “قره داغ”، “آرازبار” و “قراچه داغ” است. این جنگل در شمال آذربایجان شرقی و یکی از مقصدهای گردشگری همیشگی به حساب می‌آید. چشم‌اندازهای بی‌نظیر، طبیعت خارق‌العاده، دیدنی‌های بکر و کمتر دیده شده، همگی از جمله مواردی هستند که سبب شده‌اند این جنگل همیشه گردشگران و مسافران زیادی را پذیرا باشد. بد نیست بدانید که یونسکو ۷۰ هزار هکتار از اراضی این جنگل را تحت عنوان “ذخیره‌گاه زیست کره” به ثبت رسانده.
به عبارتی کوهستان‌های زیبای قفقازی در ایران و در نزدیکی مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان “ذخیره گاه زیست کره” هستند. این محدوده در بین مناطق مدیترانه، خزری، کوه‌های بلند با ارتفاع ۲۲۰۰ متر، مناطق قفقازی، دشت‌های نیمه خشک، جنگل‌ها، مراتع، چشمه‌ها، رودها و ارتفاغات آلپی قرار گرفته‌است.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به تبریز، شهر اولین‌ها
راه‌های دسترسی به این جنگل زیبا
این جنگل درست در شمال غرب کشور ایران یعنی در استان آذربایجان شرقی و در ۴۶ کیلومتری کلیبر واقع شده. اگر تصمیم گرفتید با هواپیما به این جنگل سفر کنید اول به تبریز رفته و سپس به ارسباران بروید. برای سفر با قطار نیز باید بلیط جلفا یا تبریز را تهیه کرده و بعد از آن به سمت جنگل ارسباران روانه شوید. اگر سفر با اتوبوس را انتخاب کردید اول از همه باید به اهر بروید و سپس به ارسباران برسید که این مسیر نسبت به سایر مسیرها کوتاه‌تر است. برای سفر با خودروی شخصی نیز ابتدا به تبریز رفته و سپس عازم این جنگل شوید.
جغرافیا در ارسباران زیبا
اکنون که سازمان یونسکو، جنگل زیبای ارسباران را به عنوان زیست کره معرفی کرده، بد نیست بدانید که زیست کره، هم در اقلیم مدیترانه‌ای قرار می‌گیرد و هم در اقلیم‌های قفقازی و خزری. ضمن اینکه ارتفاع زیادی داشته و آب و هواهای بسیار متفاوتی بر آن حاکم است. بر اساس محاسباتی که انجام شده و میانگین‌های گرفته شده در ۲۰ سال اخیر، در منطقه کلیبر سالانه ۴۶۱ میلی‌متر باران می‌بارد که در حالت کلی به شکل برف می‌باشد که این موضوع سبب ایجاد نهرها و جویبارهای زیادی شده‌است. این رودها همگی به رودخانه ارس می‌پیوندند که وظیفه تامین آب منطقه را بر عهده دارند. جالب است بدانید که بر روی بخشی از این منطقه مه-بارش وجود دارد که آن هم به دلیل بارش‌های متعددی است که در طول سال رخ می‌دهند.
سیر تاریخ در جنگل ارسباران
همانطور که در قسمت قبل گفتیم جنگل ارسباران نام‌های زیادی داشته که بر اساس این نام‌ها، می‌توان گفت که با الهام از رودخانه ارس و کوه قره داغ انتخاب شده‌اند. طبیعت این جنگل دست نخورده است وگونه‌های مختلف حیوانی و گیاهی و مناظر بی‌نظیری دارد که در طول تاریخ شاهد تغییر و تحولات فراوانی بوده‌اند. البته تاریخ دقیقی در خصوص جنگل ارسباران وجود ندارد و شما برای پی بردن به تاریخ آن باید به شهرها و روستاهای اطراف این جنگل مراجعه کنید. بر همین اساس در حدود هشتصد سال پیش “یاقوت حموی” منطقه‌ای میان آران و آذربایجان را معرفی می‌کند که در آن منطقه، بابک خرمدین بر علیه معتصم قیام می‌کند.
بیشتر بخوانید: هزینه سفر به تبریز چقدر است؟
منطقه قره داغ یک موسیقی سنتی هم دارد که عاشیق‌ها یا نوازندگان محلی آن، این موسیقی را در هماهنگی با طبیعت این منطقه می‌نوازند. این منطقه کاملا کوهستانی است و به همین دلیل فرهنگ بومی مردمان به خوبی در آن حفظ شده‌است. همچنین افراد مشهور زیادی از جمله شیخ شهاب الدین اهری، ستارخان و بابک خرمدین در این منطقه قرار داشته‌اند. بناهای تاریخی زیادی نیز در این منطقه وجود دارد که قلعه بابک، قلعه شیخ بهاء الدین اهری، قصر آیینه لو و کلیساهای ناپشته، وینق و اینالو از جمله بناهای تاریخی این منطقه به حساب می‌آیند.
گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی جنگل ارسباران
جنگل ارسباران تبریز در حال حاضر پارک ملی به حساب می‌آید که گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری در آن وجود دارند. البته این منطقه به دلیل شکننده بودن و وجود چشم اندازهای کمتر دیده شده در آن، در سال‌های ۱۳۵۰ و همچنین ۱۳۵۲ به عنوان یک منطقه کاملا ممنوعه و حفاظت شده معرفی شد. ۲۲۰ گونه پرنده و همینطور ۳۸ گونه خزنده در کنار ۴۸ گونه پستاندار، ۵گونه دوزیست و ۲۲ گونه متنوع ماهی، همگی در کنار هم در این منطقه زندگی می‌کنند.
پستاندارانی مانند خوراک خرس قهوه‌ای، گراز و سیاه گوش و پلنگ از ساکنان همیشگی این جنگل هستند. مرغ قفقازی سیاه، کبک و قرقاول و دیگر پرندگان شکاری نیز از جمله پرنده‌های ساکن در جنگل ارسباران تبریز به شمار می‌آیند. از مهمترین اهداف پارک ملی ارسباران زیاد کردن نسل مارال‌ها که نوعی آهو هستند، می‌باشد. لازم است بدانید که چندی پیش ۷ راس از مارال‌ها را از پارک ملی گلستان به این پارک منتقل کردند.
ضمن اینکه این پارک تنوع گیاهی فراوانی هم دارد؛ درخت‌های زرشک، بلوط، انار، سیب و گلابی وحشی و بوته‌های زغال اخته و تمشک در این جنگل به وفور دیده می‌شوند. حتی ارسباران در کنار تنوع گیاهی تنوع قارچی فراوانی هم دارد و تقریباً ۲۴۰۰ گونه گیاهی و ۲۵۰ گونه قارچی در این جنگل در کنار هم به راحتی رشد می‌کنند. قارچ دنبلان نیز یکی از قارچ‌های معروف موجود در این منطقه است که قیمت بسیار بالایی دارد.
درختان ارسباران
درختانی که در جنگل ارسباران قرار دارند، بیشتر برگ پهن بوده و نمونه آن‌ها را اغلب در جنگل‌های شمالی و نیمه خشک کشور می‌توانید مشاهده کنید. درختان سماق، بلوط، گیلاس، زبان گنجشک، افرا و غیره از جمله این درخت‌ها هستند. درخت سماق در بخش هوراند شهرستان اهر قرار دارد و روستاییان آن منطقه با یک مراسم مخصوص، جشن برداشت سماق را انجام می‌دهند و پس از آن، سماق‌ها را خشک کرده، آسیاب می‌کنند و برای مصارفی مانند استفاده در غذا و یا رنگرزی از آن استفاده می‌کنند.پ
دیدنی‌های ارسباران
جنگل ارسباران، هم خودش دیدنی است و هم مناطق ارزشمند و دیدنی متعددی دارد. بناهای تاریخی و کهن این منطقه شامل کلیسای نارینی، قلعه بابک و دژ توماسیاژ است که از جمله دیدنی‌های آن بخ حساب می‌آیند. همچنین ییلاقات فراوانی نیز در این منطقه وجود دارند. بد نیست که برای آشنا شدن با فرهنگ مردمان عشایر، حتماً سری هم به این ییلاقات و ارتفاعات بزنید. ییلاقاتی مانند کوه‌های روستای علی آباد یا کلیبر، آقداش و چپرلی از مناطق زیبای این جنگل هستند و با رفتن به آن مناطق، لحظات پرخاطره‌ای برای شما رقم می‌خورد. در این منطقه چشمه‌های آب گرم و سرد فراوانی نیز وجود دارد که از جمله معروف‌ترین چشمه‌های آب درمانی ایران، در این منطقه قرار دارند. ناگفته نماند که روستاها و شهرهای مختلفی نیز در اطراف این جنگل وجود دارند که هتل‌ها و اقامتگاه‌های متعددی برای اقامت مسافران و گردشگران در آن‌ها تعبیه شده‌است. اگر قصد اقامت را دارید می توانید با رزرو هتل در تبریز سفر بهتری داشته باشید.
جنگل ارسباران، باشکوه مانند دیگر جنگل‌های ایران
در این مطلب جنگل ارسباران را به شما معرفی کردیم و سعی داشتیم به هر نحوی که شده شما را ترغیب کنیم تا برای اولین تعطیلات پیش رو، خود را مهمان مردم خونگرم تبریز و جاذبه‌های طبیعی این منطقه کنید. اگر تصمیم داشتید به تبریز و جنگل ارسباران سفر کنید با سرویس رزرو هتل اسنپ و همچنین بلیط سفر اسنپ، سفری بی‌دغدغه و متفاوت را تجربه خواهیدکرد. برای سفر به این جنگل حتما تجهیزات لازم را نیز به همراه خود داشته باشید. لباس، کفش مناسب و آذوقه از ملزومات این سفر هستند. ضمن اینکه حتما از راهنما و بلد محلی هم برای حضور در جنگل استفاده کنید.
سوالات متداول
جنگل ارسباران در کجا قرار دارد؟
این جنگل در شمال غرب ایران و در آذربایجان شرقی واقع شده‌است.
فاصله تهران تا جنگل ارسباران چقدر است؟
از تهران تا جنگل ارسباران دقیقاً ۷۸۷ کیلومتر فاصله است.
بهترین فصل برای سفر به جنگل ارسباران چه زمانی است؟
جنگل ارسباران در تمام فصول سال زیباست. اما به شما توصیه می‌کنیم که در صورت تمایل از ماه اردیبهشت تا شهریور ماه به این شهر و جنگل ارسباران سفر کنید.
دیدگاهتان را بنویسید