شهر یزد با آثار تاریخی مختلف مقصد بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی است که در مرکز ایران و در منطقه‌ای کویری قرار گرفته است. یکی از جاذبه های دیدنی یزد مجموعه امیر چخماق یزد است که در بافت تاریخی شهر قرار دارد. این میدان جاذبه‌های تاریخی مختلفی را در خود جای داده است. در این مطلب قصد داریم تا به معرفی مجموعه امیر چخماق یزد بپردازیم و شما را با این میدان تاریخی آشنا کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.
مجموعه امیر چخماق یزد کجاست؟
مجموعه امیر چخماق یکی از جاهای دیدنی یزد بوده که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این میدان با نام امیر چقماق یا میرچخماق نیز شناخته می‌شود. در این میدان بخش‌های مختلفی مانند تکیه، مسجد، آب انبار، کاروانسرا، آبنما و حجره‌های بازاری وجود دارد. در میدان امیر چخماق به هر بخش که نگاه کنید، جز زیبایی چیزی نخواهید دید.
زیبایی‌های این میدان چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند و منظره آن با نورپردازی‌های شبانه شگفت‌انگیز و رویایی است. مجموعه امیر چخماق به عنوان نماد شهر یزد شناخته می‌شود و مراسم‌های مختلف مانند نخل‌گردانی ماه محرم در آن انجام می‌شود.
مسیر دسترسی به میدان امیر چخماق
حوالی میدان امیر چخماق با سنگفرش پوشانده شده است و تردد خودرو در آن ممنوع است. شما می‌توانید با خودرو شخصی، تاکسی یا اتوبوس‌های درون شهری، خود را به خیابان‌های اطراف میدان رسانده و مابقی مسیر را پیاده طی کنید. مسیر دسترسی به میدان امیر چخماق از خیابان امام خمینی، خیابان قیام و خیابان سلمان فارسی است.
آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی، میدان امیر چخماق
لوکیشن: مجموعه امیر چخماق یزد
تاریخچه میدان امیر چخماق
آغاز ساخت مجموعه امیر چخماق به قرن نهم هجری و دوره تیموریان باز می‌گردد. در آن زمان یکی از سرداران شاهرخ تیموری به نام امیر جلال‌الدین چخماق به عنوان حاکم یزد انتخاب شد. این شخص و همسر وی دستور به ساخت مسجد جامع و محوطه‌ای بزرگ در مقابل مسجد دادند. همچنین در اطراف میدان بناهای دیگری مانند کاروانسرا، بازار، حمام، آب انبار و غیره نیز ساخته شد. این میدان و ساختمان‌های اطراف آن، در آن زمان در خارج از شهر بود و با نام میدان امیر چخماق معروف شد.
در عصر صفویه و در دوره شاه عباس صفوی این میدان و بناهای اطراف آن دچار تغییرات زیادی شد. از جمله تغییرات ایجاد شده در دوره صفویه می‌توان با اضافه شدن چهارسوق بر روی کاروانسرا اشاره کرد. در دوره‌های تاریخی بعد و در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز بخش‌های از میدان و بناهای اطراف آن مرمت شده و شبستان مسجد نیز گسترش یافت.
در اواخر دوره قاجار از این میدان به عنوان گورستان استفاده می‌شد که خوشبخانه با به حکومت رسیدن رضا شاه پهلوی این کار ممنوع شد و با تخریب مقبره‌ها، میدان را به حالت پیشین خود باز گرداندند. از جمله تغییرات ایجاد شده در زمان رضا شاه می‌توان به خیابان‌کشی در میدان اشاره کرد.
امیر چخماق کیست؟
شاهرخ تیموری چهارمین پسر تیمور گورکانی و از جانشینان او بود. امیر جلال‌الدین چخماق یکی از سردارن شاهرخ بود که در زمان حکومت شاهرخ به عنوان حاکم یزد منسوب شد. امیر چخماق و همسر وی در جهت آبادانی و رشد شهر یزد اقدامات موثری را انجام داده و نام خود را در تاریخ این شهر جاودانه کردند. از جمله اقدامات این حاکم یزد می‌توان به ساخت مسجد جامع نو، دو آب‌انبار و یک تکیه اشاره کرد. به منظور تامین آب نیز در نزدیکی مسجد جامع اقدام به حفر چاه کردند و در داخل مسجد نیز منبری با نقوش زیبای اسلامی قرار دادند.
دیدنی‌های میدان امیر چخماق
در این میدان و در اطراف آن آثار تاریخی و دیدنی مختلفی وجود دارد و به همین دلیل آن را با نام مجموعه امیر چخماق می‌شناسیم. در ادامه به معرفی دیدنی‌های این مجموعه تاریخی پرداخته‌ایم.
۱. تکیه امیر چخماق
یکی از بخش‌های دیدنی میدان امیر چخماق تکیه تاریخی است که در سه طبقه و در سمت شرق میدان ساخته شده است. این تکیه دارای بخش شاه نشین در غرفه‌های میانی است که در گذشته مکان نشستن شاه برای تماشای مراسم‌های مذهبی بوده است. این تکیه غرفه‌های مختلف دیگری نیز دارد و بر روی آن دو گلدسته دیده می‌شود که در زمان قاجار به بنا تکیه اضافه شدند.
امروزه از جداره‌های تکیه تنها بخش اصلی آن باقی مانده است. این جداره غرفه‌های مختلفی دارد که به صورت قرینه در دو طرف قرار گرفته‌اند. در طبقه سوم سه غرفه وجود داشته که مناره‌ها بر روی آن دیده می‌شوند. ارتفاع غرفه‌های میانی با کاشی‌کاری‌های مختلف نسبت به دیگر غرفه‌ها بیشتر است.
۲. بازار حاجی قنبر
این بازار در قرن نهم هجری توسط شخصی به نام نظام‌الدین حاجی قنبر جهانشاهی ساخته شد و به همین دلیل نیز با نام بازار حاجی قنبر معروف شده است. این بازار قدیمی‌ترین بخش بازار یزد بوده که دارای بنایی تاریخی با کاشی‌کاری‌ها و تزئینات مختلف است. پررونق‌ترین بخش بازار ضلع شمالی آن بوده که به نام قیصریه شناخته می‌شود. در بازار حاجی بابا اقلام مختلفی مانند صنایع دستی، پارچه، شیرینی، فرش و غیره به فروش می‌رسند.
۳. مسجد امیر چخماق
اولین بنای ساخته شده در این مجموعه با نام مسجد امیر چخماق یا مسجد جامع نو شناخته می‌شود که در بخش جنوبی میدان قرار دارد. این مسجد پس از مسجد جامع، دومین مسجد تاریخی یزد بوده که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است. مسجد امیر چخماق در دوره تیموریان و در محلی به نام دهوک ساخته شد و به همین دلیل با نام مسجد دهوک نیز معروف است.
مسجد امیرچخماق معماری خاصی و شگفت‌انگیزی دارد که در ساخت آن دو شبستان در نظر گرفته است. یک شبستان مخصوص تابستان بوده که وجود بادگیر باعث خنک شدن آن می‌شود. شبستان دوم نیز رو به آفتاب بنا شده است تا در زمستان تابش نور بر روی سنگ‌ها موجب گرم شدن شبستان شود. بنا مسجد دارای کتیبه‌های به زبان کوفی و ثلث است و در بخش‌های مختلف آن کاشی‌کاری‌های زیبایی دیده می‌شود.
یکی از ویژگی‌های مهم این مسجد ورودی‌های مختلف آن است که امکان دسترسی از تمامی بخش‌ها را فراهم می‌کند. جالب است بدانید که در این مسجد هیچ مناره‌ای دیده نمی‌شود و این موضوع را می‌توان به اختلاف شیعه و سنی در تعداد مناره‌ها مرتب دانست تا مسجد امیر چخماق مکان برای اتحاد شیعه و سنی باشد. همچنین علت عدم وجود مناره در این مسجد را می‌توان به بانی ساخت آن یعنی همسر امیر جلال‌الدین چخماق نیز مرتبط دانست، چراکه در گذشته مساجدی که توسط بانوان ساخته می‌شد، فاقد مناره بودند.
۴. آرامگاه ستی فاطمه
ستی فاطمه همسر امیر جلال‌الدین چخماق بوده است که به عنوان زنی قدرتمند و کاردان در ساخت بناهای میدان امیر چخماق و آبادانی شهر یزد تاثیر بسیاری داشته است. ستی به معنای بانویی بلند مرتبه بوده و از کلمه سانسکریت سات گرفته شده است. آرامگاه این بانوی بزرگ در نزدیکی مسجد امیر چخماق و به دستور خود ایشان ساخته شد.
در معماری این آرامگاه ظرافت و زیبایی‌های مختلفی را شاهد هستیم و از این میان می‌توان به گنبد خیاره‌ای آن اشاره کرد که در ایران نظیر ندارد. پس از ورود به درب چوبی، در داخل آرامگاه، مقبره این بانو با سنگ مرمرین قرار گرفته و بر روی مقبره طرح سرو دیده می‌شود.
۵. نخل امیرچخماق
در داخل میدان امیر چخماق نخلی تاریخی قرار دارد که قدمت آن به دوره صفویه باز می‌گردد. نخل‌گردانی یکی از رسوم مذهبی است که در ایام محرم انجام می‌شود. نخل امیر چخماق با نام نخل حیدریه نیز شناخته شده که آن را با استفاده از چوب و به شکل سرو ساخته‌اند. در زمان مراسم‌های مذهبی به این نخل پارچه‌های سبز و سیاه و علائم و نمادهای مختلفی اضافه کرده و آن را دور میدان می‌چرخاندند.
۶. آب انبارهای میدان امیر چخماق
آب انبارها در گذشته کاربرد زیادی داشته و برای نگهداری آب استفاده می‌شدند. آب مورد نیاز نیز از جویبارهای فصلی یا بارش‌ها تامین می‌شد. میدان امیر چخماق در گذشته دارای سه آب انبار میدان، ستی‌فاطمه و آب‌انبار تکیه امیرچخماق بود که متاسفانه آب انبار میدان تخریب شده و امروزه دیگر وجود ندارد.
- آب انبار ستی فاطمه: این آب انبار به دستور بانو ستی فاطمه در بخش شمالی میدان ساخته شده است. در معماری این بنا ۵ بادگیر دیده می‌شود و خود بنا نیز به شکل هشت ضلعی است. در سال ۱۳۸۰ در محل این آب انبار زورخانه صاحب‌الزمان بنا شد که بزرگترین زورخانه یزد است.
- آب انبار تکیه امیر چخماق: این آب انبار در فاصله بین تکیه و بازار حاجی قنبر ساخته شده است که در عمق ۱۴ متری به محل برداشت آب می‌رسیدند. امروزه در محل ورودی این آب انبار موزه میدان امیر چخماق ایجاد شده که محلی برای نگهداری وسایل تاریخی مرتبط با آب است.
مکان‌های دیدنی اطراف میدان امیر چخماق یزد
با رفتن به مجموعه امیر چخماق می‌توانید از دیگر آثار تاریخی یزد در نزدیکی این میدان نیز دیدن کنید. از جمله دیدنی‌های اطراف میدان امیر چخماق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موزه آب یزد
- بازار خان یزد
- امامزاده فاتح
- مجموعه ساباط های یزد
رزرو هتل در یزد
یزد یکی از زیباترین و تاریخی ترین شهرهای ایران است که سالانه گردشگران زیادی را از سراسر جهان به خود جذب می کند. این شهر دارای جاذبه های گردشگری متعددی از جمله بافت تاریخی، بازارها، مساجد، باغ ها و موزه ها است. اگر قصد سفر به یزد را دارید، باید قبل از سفر هتل خود را رزرو کنید.
برای رزرو هتل در یزد، می توانید از روش های مختلفی استفاده کنید. یکی از روش ها، مراجعه به سایت های رزرو آنلاین هتل است. این سایت ها، لیست گسترده ای از هتل های یزد را در اختیار شما قرار می دهند و شما می توانید با توجه به بودجه و نیاز خود، هتل مورد نظر خود را انتخاب کنید.
روش دیگر برای رزرو هتل در یزد، تماس با هتل ها به صورت مستقیم است. شما می توانید با تماس با هتل ها، از قیمت و امکانات آنها مطلع شوید و هتل مورد نظر خود را رزرو کنید.
اگر قصد سفر به یزد را دارید، توصیه می کنم که هتل خود را حداقل یک هفته قبل از سفر رزرو کنید. این به ویژه در ایام پیک سفر مانند تابستان و تعطیلات نوروز، اهمیت بیشتری دارد.
در اینجا چند نکته برای رزرو هتل در یزد آورده شده است:
- به موقع هتل خود را رزرو کنید.
- با توجه به بودجه و نیاز خود، هتل مورد نظر خود را انتخاب کنید.
- قبل از رزرو، از امکانات هتل مطلع شوید.
- نظرات سایر مسافران را در مورد هتل مطالعه کنید.
- هتل را در منطقه ای مناسب از شهر انتخاب کنید.
با رعایت این نکات، می توانید سفری راحت و لذت بخش به یزد داشته باشید.
سفر به یزد و بازدید از مجموعه امیر چخماق
شهر یزد در بخش مرکزی ایران یکی از شهرهای زیبا و گردشگری است که افراد زیادی برای دیدن آثار تاریخی مختلف راهی این شهر کویری می‌شود. در این مطلب تلاش کردیم تا به معرفی مجموعه امیر چخماق یزد بپردازیم و کلیه اطلاعات آن را ارائه دهیم. اگر قصد سفر به یزد را دارید، برای خرید بلیط از سرویس بلیط سفر اسنپ استفاده کنید. همچنین می‌توانید هتل و یا اقامتگاه مورد نظر خود در شهر یزد را با استفاده از اسنپ رزرو کنید تا برای سفر هیچ نگرانی نداشته باشید.
سوالات متداول
میدان امیر چخماق در کجا واقع شده است؟
این میدان در شهر یزد و در خیابان امام خمینی قرار دارد و یکی از آثار تاریخی مهم این شهر محسوب می‌شود.
در مجموعه امیر چخماق یزد چه آثار دیدنی وجود دارد؟
از جاذبه‌های تاریخی این مجموعه می‌توان به مسجد، بازار، آب انبار، تکیه، آبنما، کاروانسرا و غیره اشاره کرد.
چرا این میدان با نام امیر چخماق معروف شده است؟
در دوره شاهرخ تیموری یکی از سرداران وی به نام امیر جلال‌الدین چخماق شامی به عنوان حاکم یزد انتخاب شد. این شخص به ساخت مسجد، میدان مقابل آن و دیگر بناهای اطراف دستور داد و به همین دلیل این میدان با نام امیر چخماق معروف شده است.
دیدگاهتان را بنویسید