یکی از مرتفع‌ترین بنا‌های تاریخی در شهر تهران، عمارت شمس‌العماره است. این مکان اولین نماد در شهر تهران بوده و تقریبا ۳۵ متر ارتفاع دارد. در این مطلب می‌خواهیم سری به شمس‌العماره و تاریخ جذاب آن بزنیم. ساختمانی که ایده، معماری، طراحی و هزینه‌های مربوط به آن توسط افراد مختلفی انجام شده تا در نهایت امروز به یک مکان دیدنی برای بازدید گردشگران تبدیل شود.
عمارت شمس‌العماره در کجا قرار گرفته است؟
این بنای تاریخی، در شرق کاخ گلستان است، بنابراین برای بازدید از آن باید وارد کاخ شوید. نمایی زیبا و اصیل که مربوط به عصر قاجار بوده و در محدوده منطقه ۱۲ تهران و نزدیکی بازار واقع شده است. آدرس این عمارت در خیابان ۱۵ خرداد، ضلع شمالی میدان ۱۵ خرداد (میدان ارگ) و کاخ گلستان قرار گرفته که البته دو ورودی دارد. یکی در میدان ۱۵ خرداد و دیگری روبه‌روی کوچه مروی است. قبل از مراجعه، با تلفن‌های ۳۳۹۵۶۶۶۲ – ۳۳۱۱۳۳۳۵ تماس گرفته و از باز بودن مجموعه مطمئن شوید.
چگونه به عمارت شمس‌العماره برویم؟
برای رسیدن به این مکان تاریخی اولین گزینه پیشنهادی، سرویس درخواست خودروی اسنپ است که از تمام مناطق تهران، شما را به این محل می‌رساند. همچنین مسیر دسترسی سریع‌تر مترو است که برای استفاده از آن باید خود را به ایستگاه ۱۵ خرداد رسانده و با پیاده‌شدن از قطار، سمت چپ مترو را در پیش بگیرید. سپس با طی‌کردن یک مسیر سنگ‌فرشی کوتاه به کاخ گلستان و سپس شمس‌العماره برسید.
مسیر ارزان‌تر بعدی، اتوبوس است. خطوط این وسیله نقلیه شما را به پایانه‌های میدان امام خمینی و قوزخانه برده و از آنجا می‌توانید به‌صورت پیاده به سمت شمس‌العماره بروید.
تاریخ پرفرازونشیب عمارت شمس‌العماره
ناصرالدین‌شاه در زمان پادشاهی خود علاقه زیادی به ساختمان‌های بلندی داشت که با سبک اروپایی ساخته می‌شدند. تزئینات و تجملات موجود روی این بنا‌ها، به‌قدری برایش جذاب بودند که ایده احداث بنایی با این سبک در ذهنش ایجاد شد. به همین دلیل دستور ساخت ساختمانی بلند با سبکی اروپایی و معماری مدرن ایرانی را داد که آن را اولین سازه بزرگ در تهران نامیدند.
اولین آجر شمس‌العماره در سال ۱۲۴۴ گذاشته شد و کار ساخت آن تقریبا ۲ سال طول کشید. به دلیل ویژگی‌هایی که در این بنا وجود داشت، اسامی مختلفی نظیر بنای خورشید یا کاخ شاهنشاهی نیز برای آن در نظر گرفته شد.
اولین هدف ساخت این بنا، تماشای شهر تهران و اطراف آن بود. ماموریت ساختش نیز به فردی با نام معیرالممالک داده شد که با استفاده از نظر بسیاری از اساتید برجسته، نقشه آن را طراحی و معماری‌اش را به استاد علی‌محمد کاشی سپرد. سرمایه اصلی این ساختمان را که گویا تنها ۴۰ هزار تومان بود، خود معیرالممالک به عهده گرفت و در نهایت شمس‌العماره را با شکل و شمایلی که اکنون می‌بینید، ایجاد کرد.
در معماری این بنا همه چیز با شکوه و زیبایی خاصی انجام شده است. تعداد طبقات آن، وجود ایوان‌های بلند، بادگیر و برج ساعتی که در قسمتی از آن قرار گرفته باعث شد، تا نسبت به دیگر سازه‌ها در آن زمان کاملا متفاوت بوده و تقریبا شبیه به ساختمان‌های غربی با سبک و سیاق ایرانی باشد.
پس از گذشت سال‌ها در سال ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ این ساختمان که در حال تخریب بود، مرمت شد و در سال ۱۳۷۶ نیز دوباره ساخت‌وسازهایی روی آن انجام شد. اما در سال ۱۳۷۸ دیگر به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری در شهر تهران تبدیل شد.
چرا باید از عمارت شمس‌العماره بازدید کنیم؟
مطمئنا تنها افرادی عمارت شمس‌العماره را برای بازدید، انتخاب می‌کنند که به تاریخ گذشتگان علاقه داشته باشند. اما چند دلیل وجود دارد که بازدید از این عمارت را جذاب‌تر می‌کند:
- شمس‌العماره اولین ساختمان بلند در زمان قاجار است.
- این بنا اولین سازه با اسکلت فلزی در تهران بوده است.
- شمس‌العماره قبل از سر در باغ ملی، به‌عنوان نماد شهر تهران بوده است.
- این بنا در فهرست میراث یونسکو ثبت شده است.
- دسترسی به این بنا با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی به‌راحتی انجام می‌شود.
- معماری و تزئینات منحصربه‌فردی در این کاخ وجود دارد.
- شمس‌العماره تنها سر در باقیمانده از زمان قاجار است.
معماری هوشمندانه و بی‌نظیر شمس‌العماره
اولین سازه فلزی در ایران شمس‌العماره بود. اسکلتی که لقب بلندترین ساختمان را با ۵ طبقه در آن زمان به خود اختصاص داد. از نمای بیرون شاهد دو بنای مختلف هستیم که در میان آن‌ها اولین ساعت وارد شده به ایران که توسط ملکه ویکتوریا هدیه داده شده، قرار گرفته؛ قدمت این ساعت ۱۷۰ سال است. در هر دو ساختمان بالکن و نرده‌های چدنی قرار گرفته است.
در برخی از نقاط این عمارت، شاهد منافذی هستید که برای داربست‌های ساختمان استفاده شده بود. این منافذ از دوران قدیم به یادگار باقی‌مانده‌اند تا حس و حال ساختمان عوض نشود. بخش دیگری که در این عمارت شاهد آن هستیم، در شرق بنا واقع شده است. یک دیوار طولانی با کاشی‌های بسیار زیبا که نمونه آن در کاخ‌های معروف تهران نیز دیده می‌شود.
با ورود به فضای داخلی این ساختمان شاهد سالن و اتاق‌هایی خواهید بود که هرکدام با کاربردی متفاوت ایجاد شده بودند. برخی از اتاق‌ها مخصوص استراحت، برخی برای صرف غذا و مکان‌هایی برای پذیرایی از مهمانان در نظر گرفته شده بود. مهم‌ترین قسمت در شمس‌العماره مربوط به شاه‌نشین است. این مکان برای جلوس ناصرالدین‌شاه بوده است. نمای آن فوق‌العاده زیبا بوده و از هر چهار طرف اجازه بازدید از شهر تهران را به پادشاه می‌داد. شاه‌نشین در طبقه اول قرار گرفته و رو به حیاط است.
در طبقات دیگر نیز اتاق‌هایی وجود دارد؛ اما مهم‌ترین بخش، کلاه‌فرنگی است که در بالاترین طبقه قرار گرفته است. در این بخش حفاظ‌های چوبی محکم، تزئینات نقاشی، مشبک و آینه‌کاری دیده می‌شود. البته اکنون امکان بازدید از طبقات بالایی عمارت به دلایل ایمنی وجود ندارد.
شرایط بازدید و نقشه شمس‌العماره
- ساعت بازدید در بهار و تابستان از ۹ صبح تا ۱۷:۳۰ است.
- ساعت بازدید در پاییز و زمستان از ۹ صبح تا ۱۶:۳۰ است.
- بازدید گروهی باید با هماهنگی قبلی انجام شود.
- مبلغ ورودی کاخ گلستان ۵۰۰۰ تومان است.
- برای بازدید از هر عمارت در داخل کاخ که شمس‌العماره نیز جزوشان است، باید بلیطی را به مبلغ ۴۰۰۰ تومان خریداری کنید. شما می‌توانید به‌راحتی از طریق سرویس گیشه‌ی اسنپ، بلیت رفتن به این عمارت تاریخی را تهیه کنید.
سخن پایانی
ورود به کاخ گلستان و بازدید از عمارت شمس‌العماره تجربه بی‌نظیری برای شما خواهد بود. این مکان تاریخی داستان‌های زیادی را در دل خود جای‌داده که تنها با ورود به آن می‌توانید درک درستی از این وقایع داشته باشید. رسیدن به این عمارت کار سختی نیست، به‌خصوص زمانی که سرویس درخواست خودروی اسنپ در هر مکان در دسترس شما باشد. اگر ساکن شهر دیگری به جز تهران هستید هم سرویس بلیت سفر اسنپ، بهترین گزینه برای رسیدن به پایتخت است. شما هم اگر تجربه ورود به کاخ گلستان و بازدید از عمارت‌های زیبایش را داشته‌اید، آن را با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید