احتمالا شما نیز تاکنون دو واژه پری بیوتیک و پروبیوتیک را شنیده‌اید و شاید این سوال برایتان پیش بیاید که مفهوم آنها چیست و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ پری بیوتیک‌ها غذاهایی هستند که بدن قادر به تجزیه آنها نمی‌باشند اما پروبیوتیک‌ها همان باکتری‌های مفید روده هستند که مسئولیت تجزیه مواد غذایی غیرقابل‌هضم توسط بدن را بر عهده دارند. اگر مایل هستید با تفاوت پری بیوتیک و پروبیوتیک به طور مفصل آشنا شوید و منابع و فواید آنها را بشناسید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
پری بیوتیک چیست؟
پری بیوتیک‌ها در حقیقت کربوهیدرات‌های پیچیده یا فیبرهایی هستند که توسط آنزیم‌های معده تجزیه نمی‌شوند. این ترکیبات در نهایت به روده منتقل می‌شوند. با وجود آنکه روده انسان نیز قادر به هضم این مواد نیست، باکتری‌هایی وجود دارند که این پری بیوتیک‌ها را در روده تجزیه می‌کنند و بدن را قادر می‌سازند تا از فواید آنها بهره‌مند شود. این ترکیبات در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شوند.
پروبیوتیک چیست؟
احتمالا اصطلاح پروبیوتیک را بر روی بسته‌بندی برخی مواد لبنی مشاهده کرده‌اید. پروبیوتیک‌ها همان باکتری‌های مفید روده هستند که وظیفه هضم ترکیبات پری بیوتیک را بر عهده دارند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید در روده انسان میلیاردها باکتری زندگی می‌کنند که اغلب آنها مفید هستند. به طور کلی به باکتری‌های موجود در روده، فلور نرمال روده یا میکروبیتای روده می‌گویند. پروبیوتیک‌ها بخشی از این سیستم میکروبی روده هستند.
پری بیوتیک با پروبیوتیک چه تفاوتی دارد؟
همان‌طور که گفتیم پری بیوتیک‌ها فیبر و برخی کربوهیدرات‌های موجود در مواد غذایی هستند و پروبیوتیک‌ها باکتری‌ها و مخمرهایی هستند که در روده زندگی می‌کنند. پس می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که پری بیوتیک‌ها در حقیقت غذای پروبیوتیک‌ها هستند. تجزیه فیبرهای ضروری پری بیوتیک توسط پروبیوتیک‌ها، موجب بهره‌مندی بدن از خواص آنها می‌شود. پس پروبیوتیک‌ها موجودات زنده هستند در حالی که پری بیوتیک‌ها تنها به عنوان مواد غذایی شناخته می‌شوند.
چگونه مواد غذایی بر باکتری‌های روده تاثیر می‌گذارد؟
تعادل باکتری‌های روده یکی از موارد مهم در حفظ سلامت دستگاه گوارش است. امروزه مطالعات مختلفی در زمینه نقش باکتری‌های روده انجام شده است. توجه داشته باشید که تنها بخش کوچکی از این باکتری‌ها مضر هستند و مابقی آنها در خدمت سلامت بدن می‌باشند. تحقیقات ثابت کرده است که مصرف مواد غذایی مختلف بر تعادل این باکتری‌ها اثرگذار است. به عنوان مثال مصرف بیش از حد غذاهای چرب، رشد باکتری‌های مضر را افزایش می‌دهد. از جمله تاثیرات این باکتری‌های مضر می‌توان به افزایش جذب کالری و بالا رفتن وزن اشاره کرد. همچنین مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای تعادل باکتری‌های روده مضر خواهد بود.
آشنایی با پری بیوتیک‌ها
پس از معرفی ترکیبات پری بیوتیک، بهتر است تا با منابع، فواید و مضرات آنها آشنا شویم. با ما در این بخش همراه باشید تا این ترکیبات به را طور مفصل بررسی کنیم.
کدام منابع غذایی حاوی پری بیوتیک هستند؟
احتمالا تا اینجا این سوال برای شما پیش آمده است که فیبرهای پری بیوتیک در کدام مواد غذایی یافت می‌شوند؟ وجود این ترکیبات برای بدن لازم و ضروری است و در مواد غذایی زیر وجود دارد:
- سبزیجات: تره فرنگی، کنگر فرنگی، مارچوبه، ریشه کاسنی، ریشه بیدمشک، اسفناج، پیاز، سیب‌زمینی و سیر
- حبوبات: نخود، لوبیا و جو دوسر
- میوه‌ها: موز، توت و سیب
- نان، غلات و بیسکوییت‌های حاوی سبوس گندم
- عسل
- سویا
- کاکائو
فواید پری بیوتیک‌ها
دانشمندان فواید پری بیوتیک‌ها را مرتبط با باکتری‌های پروبیوتیک دانسته‌اند. در حقیقت تجزیه این ترکیبات توسط باکتری‌های مفید موجب خواص آنها برای بدن می‌شود. از جمله خواص پری بیوتیک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف مواد غذایی حاوی پری بیوتیک موجب می‌شود تا رشد پروبیوتیک‌ها در روده افزایش یابد، در نتیجه فعالیت دستگاه گوارش و به طور کلی سوخت‌وساز بدن بهبود خواهد یافت.
- مصرف پری بیوتیک‌ها، میزان جذب مواد معدنی مانند کلسیم توسط بدن را افزایش می‌دهد.
- پری بیوتیک‌ها سرعت تجزیه مواد غذایی در فرایند افزایش قند خون را تغییر می‌دهند.
- موجب حفظ سلامت سلول‌های پوششی روده می‌شوند.
- به دلیل اینکه وجود پری بیوتیک‌ها سرعت تخمیر مواد غذایی را افزایش می‌دهد، در کاهش برخی مشکلات گوارشی مانند یبوست موثر خواهد بود.
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها موجب آسیب به باکتری‌های مفید روده نیز می‌شود. پری بیوتیک‌ها با رشد و تغذیه پروبیوتیک موجب تعادل مجدد باکتری‌های روده می‌شوند.
عوارض مصرف پری بیوتیک‌ها
تاکنون مطالعات مختلفی در رابطه با پری بیوتیک‌ها انجام شده است، اما عوارض جانبی خاصی در طی مصرف مواد غذایی حاوی پری بیوتیک گزارش نشده است. البته تحقیقات در زمینه پری بیوتیک‌ها به طور کامل انجام نشده و نیاز است تا بررسی‌های بیشتری بر روی این ترکیبات انجام شود.
آشنایی با پروبیوتیک‌ها
حال پس از معرفی پری بیوتیک‌ها، به سراغ باکتری‌های مفید روده یا همان پروبیوتیک‌ها می‌رویم و منابع، خواص و عوارض احتمالی آنها را بررسی می‌کنیم.
کدام منابع غذایی حاوی پروبیوتیک هستند؟
وجود باکتری‌های پروبیوتیک برای بدن ضروری است و نیاز بدن به آنها از طریق مصرف مواد غذایی تامین می‌شود، اما برخی مکمل‌های پروبیوتیک نیز وجود دارند. این باکتری‌های مفید در مواد غذایی زیر یافت می‌شوند:
- لبنیات: ماست، پنیر و کفیر
- زیتون داخل آب‌نمک
- نان خمیرترش
- ترشی خیار
- سرکه سیب
- کلم ترش
- کیمچی (غذای تخمیری ترشی مانند کشور کره)
- ترشی‌هایی که در تهیه آن از نمک دریا استفاده شده باشد.
فواید پروبیوتیک‌ها برای بدن
مصرف پروبیوتیک‌ها برای بدن ضروری است و فواید مختلفی را به همراه دارد:
- مصرف پروبوتیک‌ها با افزایش میزان باکتری‌های مفید روده موجب تعادل باکتری‌ها می‌شود.
- پروبیوتیک‌ها با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی، موجب بهبود سلامت روان می‌شوند.
- برخی سویه‌های پروبیوتیک مانند باکتری‌های لاکتوباسیلوس رامنوسوس، لاکتوباسیلوس کازئی و مخمر ساکارومایسس بولاردی می‌توانند موجب کاهش خطر ابتلا به اسهال شود و همچنین اسهال را درمان کنند.
- شروع مصرف پروبیوتیک‌ها ممکن است موجب ایجاد حالت نفخ شود؛ اما پس از مدتی با تنظیم تعادل میکروبی روده، نفخ شکم به طور کامل رفع خواهد شد.
- رفلاکس معده به معنای بازگشت اسید معده به سمت مری است. استفاده از پروبیوتیک‌ها موجب هضم بهتر مواد غذایی در معده می‌شود، در نتیجه احتمال رفلاکس معده کاهش می‌یابد.
- مصرف پروبیوتیک‌ها بر تعادل باکتریایی پوست اثرگذار خواهد بود و با افزایش میزان باکتری‌های مفید موجب بهبود وضعیت و سلامت پوست می‌شود.
- بخش اعظمی از مایع صفرا توسط کلسترول تشکیل شده است که به وسیله پروبیوتیک‌ها تجزیه شده و مانع جذب کلسترول می‌شود. در حقیقت پروبیوتیک‌ها با کاهش سطح کلسترول و فشار خون، مانع از ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق می‌شوند و سلامت قلب را به ارمغان خواهند آورد.
- پروبیوتیک‌ها با انجام فعالیت‌هایی مانند حذف رقابتی سایر باکتری‌های بیماری‌زا و افزایش فعالیت ماکروفاژها یا سلول‌های کشنده طبیعی، موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
- پروبیوتیک‌ها با تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر برای کاهش اشتها مفید هستند و همچنین جذب چربی رژیم غذایی را کاهش می‌دهند. به همین دلیل پروبیوتیک‌ها را برای لاغری مفید می‌دانند. البته بررسی این موضوع به انجام مطالعات بیشتری نیاز دارد.
عوارض مصرف پروبوتیک‌ها
همان‌طور که گفتیم مصرف پروبیوتیک‌ها برای حفظ تعادل میکروبی روده و حفظ سلامت بدن مهم و ضروری است. اما برخی افراد ممکن است با شروع مصرف مواد پروبیوتیک برخی عوارض جانبی خفیف را تجربه کنند که خطرناک نبوده و پس از مدتی رفع می‌شوند:
- برخی افراد پس از مصرف پروبیوتیک‌ها دچار مشکلات گوارشی همچون نفخ شکم، گرفتگی یا احساس پری معده می‌شوند. برای برخی دیگر نیز میزان کار کردن روده‌ها و گاز تولید شده در روده نیز تغییر می‌کند. البته این عوارض پس از حدود یک تا دو هفته از بین می‌روند.
- مصرف برخی غذاهای پروبیوتیکی ممکن است موجب سردردهای خفیف در برخی افراد شود. این موضوع احتمالا به دلیل وجود ترکیبات آمین ایجاد شده که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای کاهش این سردرد توصیه می‌شود تا میزان مصرف آب را افزایش داد.
- برخی افراد در اثر مصرف پروبیوتیک‌ها با واکنش‌های آلرژیک روبه‌رو می‌شوند. این حالت بیشتر در افرادی روی می‌دهد که حساسیت‌هایی غذایی دارند. توصیه می‌شود که این افراد از مصرف مکمل‌های پروبیوتیک حاوی مخمر خودداری کنند.
- گاهی اوقات استفاده از پروبیوتیک‌ها موجب حساسیت‌های پوستی نظیر خارش یا راش پوستی می‌شود. این واکنش در اثر حساسیت به باکتری‌ها اتفاق افتاده و بسیار نادر است.
استفاده از مواد غذایی حاوی پری بیوتیک و پروبیوتیک اهمیت فراوانی دارد!
در این مطلب به معرفی پری بیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها پرداختیم و منابع، خواص و عوارض احتمالی آنها را معرفی کردیم. مصرف مواد غذایی حاوی پری بیوتیک و پروبیوتیک برای بدن ضروری است و موجب حفظ سلامت دستگاه گوارش و سوخت‌وساز بدن می‌شود. همان‌طور که گفتیم برخی میوه‌ها مانند سیب و موز دارای پری بیوتیک هستند و باید در رژیم غذایی جای بگیرند. شما می‌توانید با سفارش میوه آنلاین از طریق اپلیکیشن اسنپ بدون نیاز به خروج از منزل، میوه‌‌های مورد نیاز خود را به آسانی تهیه کنید و همچنین برای تهیه دیگر مواد غذایی مورد نیاز، سرویس سوپر مارکت اسنپ در اختیار شماست.
دیدگاهتان را بنویسید