زمانی که بیش از دو اتومبیل در حالت ایست زنجیروار به هم برخورد می‌کنند، قواعد راهنمایی‌و‌رانندگی مقصر اصلی را اولین خودرویی می‌داند که به ماشین جلویی آسیب وارده کرده است! تفکر مأمور در صحنه جرم این است که «اگر سهل‌انگاری نفر اول نبود، هیچ خسارتی به هیچ‌یک از رانندگان وارد نمی‌شد». پس اگر صرفا به‌دنبال پاسخ این سؤال هستید، پاسخ همین‌قدر ساده است اما اگر می‌خواهید جزئیات بیشتری دراین‌باره بدانید، مثلا بدانید چه مواقعی تصادف زنجیره‌ای محصول خطای مشترک است یا نگاه شرکت بیمه به این تصادفات چیست، در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
چرا تصادف زنجیره‌ای اتفاق می‌افتد؟
در نگاه کلی، دو عامل تصادف زنجیره‌ای را رقم می‌زند: نقص فنی خودرو و بی‌احتیاطی راننده. اگر تصادف به‌دلیل ایست ناگهانی جلوییترین خودرو به‌خاطر نقص فنی رخ نداده باشند، نگاه‌ها برمی‌گردد به‌سمت آخرین راننده. ممکن است سرعت مطمئنه یا فاصله طولی را رعایت نکرده یا اصلا به جاده بی‌توجه باشد. همچنین گاهی اوقات این حوادث ناگوار صرفا به‌دلیل نامساعد بودن شرایط آب‌و‌هوایی و وجود مه یا لغزنده‌بودن جاده اتفاق می‌افتند. البته حتی در این صورت با رعایت احتیاط می‌توان از بروز چنین تصادفاتی جلوگیری کرد.
چند نوع تصادف زنجیره‌ای داریم؟
تصادف زنجیره‌ای در دو حالت اتفاق می‌افتد:
- زمانی که همه خودروهای درگیر حادثه به‌غیر از خودروی مقصر در حالت ایست باشند؛
- زمانی که همه خودروهای درگیر حادثه درحال حرکت باشند.
تصادف زنجیره‌ای در حالت ایست خودروهای جلویی
خودروهای جلویی در ترافیک یا پشت چراغ قرمز منتظر هستند یا کنار خیابان پارک شده‌اند و ناگهان خودرویی با سرعت زیاد و از عقب به آخرین خودرو برخورد می‌کند و موجب برخورد زنجیرهوار خودروها می‌شود. در این اتفاق ناگوار، مقصر اصلی خودرویی است که به‌عنوان آخرین حلقه این زنجیر، اولین برخورد را به خودروی ایستاده داشته و این فرد مسئول پرداخت خسارت تمام خودروهای جلویی است.
تصادف زنجیره‌ای در حالت حرکت خودروهای جلویی
ناگوارترین اتفاق در رانندگی تصادف زنجیره‌ای چند خودرو درحال حرکت است. روی دوربرگردان یا در جاده‌های بین‌شهری این شکل تصادف به‌کرات اتفاق می‌افتد. خودرویی از پشت به خودروی دیگر برخورد می‌کنند و آن را به‌سمت خودروهای جلویی هل می‌دهد. افسر راهنمایی‌و‌رانندگی متبحرانه با توجه به تمام جوانب و جزئیات تصادف، صحنه حادثه را بازسازی کرده و مقصر حادثه را تشخیص می‌دهد.
معمولا خودروهای درحال حرکت نسبت به خودروهای جلویی (که به آن آسیب زده‌اند) مقصر و مسئول پرداخت خسارت شناخته می‌شوند. منطق این کارشناسی این است که اگر خودروی درحال حرکت فاصله طولی ایمنی با خودرو جلویی داشتند، تصادف زنجیره‌ای شکل نمی‌گرفت.
خطای مشترک رانندگان در تصادف زنجیره‌ای
می‌دانیم که بارها برایتان پیش آمده که با فاصله بسیار کمی از خودروی جلویی حرکت کنید و آن وسیله‌نقلیه یک‌باره، بدون چراغ راهنما یا بوق هشدار توقف کند یا به‌سمتی بپیچد و این تصمیم ناگهانی او باعث شود که به خودرو برخورد کنید. شاید تصور کنید که تغییر مسیر ناگهانی راننده جلویی باعث این تصادف شده و شما اندکی مقصر نیستید اما فراموش نکنید این شما بوده‌اید که تقریبا به ماشین جلویی چسبانده بوده‌اید و فاصله قانونی را رعایت نکرده بوده‌اید!
در این مواقع خطای مشترک هر دو راننده موجب وقوع تصادف زنجیره‌ای می‌شود. راننده پشتی به‌خاطر عدم رعایت فاصله ایمن از خودروی جلویی و خودروی جلویی به‌خاطر تغییر مسیر ناگهانی! بعد از تصادف آدم‌ها دورتان جمع می‌شوند و هرکدام فلسفه‌ای می‌بافند اما تشخیص مقصر اصلی حادثه فقط برعهده افسر راهنمایی‌و‌رانندگی است.
پرداخت خسارت تصادف زنجیره‌ای برعهده کیست؟
زمانی که راننده‌ای مقصر کل حادثه شناخته می‌شود، پرداخت خسارت تمام اتومبیل‌های آسیب‌دیده برعهده اوست. اگر تا امروز فکر می‌کردید همه خودروهای میانی که زنجیرهوار به هم برخورد کرده‌اند مقصرند و در پرداخت خسارت با هم بی‌حساب می‌شوند، سخت در اشتباهید. اگر تصادف در حالت ایست باشد، راننده‌ای که تصادف را آغاز کرده باید به خودرویی که به آن برخورد کرده، تمام خودروهای میانی و جلوییترین خودرو خسارت پرداخت کند.
اما اگر چنین تصادفی در جاده و درحال حرکت رخ دهد، خودروهای میانی به‌خاطر عدم رعایت فاصله ایمن نسبت به خودروی جلویی مقصر به‌حساب می‌آیند و همان طور که خسارت خود را از خودروی پشتی خود می‌گیرند، باید خسارت وارده به اتومبیل جلویی را پرداخت کنند.
نکته مهم: اگر تصادف سهمگین یا دارای جرحی باشد و افسر راهنمایی‌و‌رانندگی خودرو را به پارکینگ منتقل کند، مالک برای بیرون آوردن خودروی خود باید خلافی خودرو را شخصا پرداخت کند. این مورد تحت پوشش بیمه شخص ثالث راننده نیست.
زیان‌دیده چقدر برای مطالبه خسارت وقت دارد؟
زیان‌دیده هر زمان که بخواهد می‌تواند مدارک تصادف را به دادگاه ارائه و برای مطالبه خسارت از شخص خاطی، دادخواست ثبت کند. حتی محدودیتی برای مطالبه افت قیمت خوردو وجود ندارد و راننده خودرو مال‌باخته مجاز است مدت‌ها بعد از تصادف اقدام به دریافت این خسارت کند.
تکلیف زیان‌دیدگان درصورت پوشش مالی کم خودروی مقصر!
گاه در تصادفات زنجیره‌ای خسارت به‌قدری بالاست که بیمه‌نامه شخص ثالث فرد مقصر، کفاف پرداخت خسارت کل اتومبیل‌های حادثه را نمی‌دهد! ممکن است سقف پوشش مالی بیمه شخص ثالث فرد ۱۰۰ میلیون باشد و ۱۵۰ میلیون خسارت به خودروهای دیگر وارد کند. این راننده مقصر چاره‌ای ندارد، به‌غیر از اینکه مبلغ باقی‌مانده از خسارت را شخصا بپردازد. البته برای استفاده هم‌زمان از بیمه شخث ثالث و بیمه بدنه و دریافت خسارت از هر دو محل، باید پرونده‌ای تشکیل شود و مدارک بیمه شخص ثالث خودرو در اختیار شرکت بیمه بدنه قرار گیرد.
تکلیف تخفیف بیمه بدنه در تصادفات زنجیره‌ای!
معمولا در تصادفات زنجیره‌ای میزان خسارت بالاتر از سقف پوشش بیمه شخص ثالث خودروی خاطی است. در این مواقع شرکت بیمه‌گر شخص ثالث خودروی خاطی مبلغ خسارت را تا سقف پوششی که راننده انتخاب کرده، پرداخت می‌کند. اگر مبلغی باقی ماند، دو راه پیش روی زیان‌دیده است:
- کل خسارت باقی‌مانده را از شخص مقصر دریافت کند.
- مابقی را از محل بیمه‌نامه بدنه خودروی خود بپردازد و منتظر دریافت خسارت از راننده مقصر نباشد. البته راننده مقصر حادثه موظف است بعدها مبلغ پرداخت‌شده را به شرکت بیمه بازگرداند!
راننده مقصر برای خسارت وارده به خودروی خود مجاز به استفاده از بیمه بدنه است؛ اما بسته به مقداری که از بیمه‌نامه استفاده می‌کند، درصد تخفیفات خودرو کم می‌شود. درحالی‌که اگر زیان‌دیده برای پرداخت خسارت از بیمه بدنه خود استفاده کند، تخفیف‌های بیمه بدنه او حفظ می‌مانند چراکه مقصر این حادثه نیست.
زرنگی ممنوع!
گاها این شیطنت از فکر راننده زیان‌دیده می‌گذرد که خسارت را به‌صورت وجه نقد از مقصر بگیرد و اقدام به دریافت کل خسارت از شرکت بیمه بدنه خود کند. این فعل به‌لحاظ قانونی و منطقی درست نیست! مسئول اصلی پرداخت خسارت، بیمه شخص ثالث مقصر است. درصورت کم‌بودن سقف پوشش بیمه شخص ثالث می‌توان روی بیمه بدنه اتومبیل زیان‌دیده نیز حساب کرد؛ اما فقط برای پرداخت مازاد خسارت! نه برای پرداخت کل خسارت وارده به خودرو.
سخن پایانی
حتی شنیدن درباره تصادفات زنجیره‌ای ترسناک است، چه رسد به مالباختگی در تصادفی که صرفا به‌خاطرسهل‌انگاری یک نفر رقم می‌خورد. جان کلام این مقاله این است که در حالت ایستاده، راننده مسبب وقوع حادثه مقصر اصلی است اما در حال حرکت، تشخیص مقصر با مأمور راهنمایی‌و‌رانندگی است. گاهی اوقات ایست جلوییترین خودرو به‌دلیل نقص فنی یا عدم مهارت راننده تصادف زنجیره‌ای را رقم می‌زند که در این حالت، مقصر اصلی مشخص است! در نهایت، این مأمور نیروی انتظامی است که مقصر حادثه و کسی که باید به باقی زیان‌دیدگان خسارت بدهد را تعیین می‌کند.
اگر خدای‌ناکرده تجربه‌ای در این زمینه دارید و مقصر یا مال‌باخته چنین حوادثی بوده‌اید، دانسته‌هایتان را در بخش نظرات برای ما بنویسید.
دیدگاهتان را بنویسید